دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی نیازمند عملیاتی شدن برنامه خروج از رکود تورمی، ایجاد اشتغال مولد و غیر تورمی و رسیدن به هدف های سند راهبرد ملی توسعه صادرات غیر نفتی کشور است و در این مسیر صنعت پتروشیمی به عنوان صنعتی پیشرو خود را آماده تحقق جهشی دوباره می کند.
باید در نظر داشت که افزایش صادرات آن هم صادرات غیرنفتی نشانگر اقتصاد سالم و پویاست که به منزله توانمندی و ظرفیت بالفعل کشور برای ایجاد درآمد پایدار است و هر چه صادرات غیرنفتی کشور افزایش پیدا کند فرصت حضور در بازارهای جهانی هم گسترده تر خواهد شد که نتیجه اساسی این امر، شکوفایی اقتصاد کشور و استفاده از درآمدهای آن است.
تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی به عنوان یک راهبرد مهم امروز مورد توجه تمام مسئولان است و در این راستا باید با هدف جلوگیری از خام فروشی و نیز کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی به دنبال تسهیل زمینه برای رونق بخشی به صادرات محصولات نهایی بود.
صنعت پتروشمی ایران با توجه به وجود زیرساخت های مطلوب و دارا بودن قابلیت های منحصر به فرد می تواند در آینده نه چندان دور اقتصاد ایران را متحول کرده و راه رسیدن به هدف های پیش بینی شده در چشم انداز افق 1404 را هموار کند.
نیپنا با هدف تبیین سیاست ها و راهبردهای صنعت پتروشیمی کشورمان گفتگویی تفصیلی را مهندس مرضیه شاهدائی معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی انجام داده است که متن کامل این گفتگو در پی می آید:
ارزیابی شما از عملکرد صنعت پتروشمی در سال 94 چیست و مهمترین برنامه های صنعت پتروشمی ایران در سال آینده چه مواردی خواهد بود؟
صنعت پتروشیمی در سال 94 وارد مرحله ای جدید از توسعه خود شد و با تصویب برجام و آغاز دوران پساتحریم این صنعت همگام با دیگر بخش های اقتصاد و صنعت ایران خود را برای جهشی تازه آماده می کند.
پتروشیمی در مقایسه با سال های 92و 93 که دوران خوبی را سپری نکرد اکنون می خواهد در راهی جدید گام بگذارد و می توان گفت که "برجام" نقطه عطفی برای این برهه از صنعت پتروشیمی ایران بود.
توسعه صنعت پتروشیمی در سال های گذشته به دلیل تحریم با مشکلاتی مانند عدم تخصیص بیمه ، انتقال پول، انتقال و صادرات محصول و یا مشکلاتی مانند عدم امکان استفاده از لایسنس های بین المللی و نیز انتقال فناوری مواجه بود و خوشبختانه پس از برجام به تدریج این مشکلات در حال رفع شدن است و در حال حاضر بزرگان صنعت پتروشیمی دنیا به دنبال حضور در ایران هستند.
درباره سال 95 نیز باید بر این نکته تاکید کرد که صنعت پتروشیمی ایران برای تحقق جهش دوم خود راهبردهای مهمی را در دستور کار خود دارد و با توجه به این که طی سال های گذشته رشد و توسعه کند شده بود و امکان توسعه به طور مناسب مهیا نبود، اکنون می توان با عزمی ملی و همکاری و تعامل، مسیر توسعه صنعت پتروشیمی کشورمان را تسهیل کرده و راه را برای رسیدن به برنامه ریزی های انجام شده در قالب نقشه راه صنعت پتروشیمی هموار کنیم.
به طور کلی برای سال 1395 می توان 3 راهبرد را در اولویت قرار دادو این محورها عبارتند از :
1- جلب سرمایه گذار و فاینانس های جدید خارجی برای طرح های توسعه ای
2- تکمیل طرح های نیمه تمام و افزایش ظرفیت تولید در سال های 95 و 96
3- انتقال فناوری و دانش فنی روز جهان با محوریت شرکت ملی صنایع پتروشیمی و همکاری بخش خصوصی
4- شناسایی وایجاد زیرساختهای جدید برای توسعه پایدار صنعت پتروشیمی
افزایش ظرفیت تولید نیازمند چه راهکارهایی است؟
صنعت پتروشیمی بیش از 60 میلیون تن ظرفیت نصب شده دارد اما در حال حاضر به دلایل مختلف امکان تولید با تمام ظرفیت وجود ندارد و تنها می توان بیش از 40 میلیون تن ظرفیت تولید را مورد استفاده قرار داد.
اما با برنامه ریزی های انجام شده و اتخاذ تمهیدات لازم قصد داریم در سال های آتی میزان تولید را افزایش دهیم و امیدواریم در این راه با افزایش حجم خوراک ارسالی از فازهای جدید پارس جنوبی، ساخت واحد های ان. جی.ال و پالایشگاه های گازی و نفتی در کشور، مجتمع های پتروشیمی مشکل خوراک نداشته باشند.
همچنین به دنبال رفع موانع تولید هستیم و برای تحقق این هدف با همکاری شرکت های پتروشیمی قصد داریم بالاترین میزان تولید را میسر سازیم.
در این میان باید گفت که با به وجود آمدن فضای جدید در کشور با استفاده از فناوری های نوین و نیز نوسازی مجتمع های تولیدی طی سال های آتی تولید جان تازه ای خواهد گرفت.
از سوی دیگر با توجه به این که NPC نقش رگولاتوری و وظایف دیگری را بزودی وارد مرحله اجرا می کند باید منتظر تحول در تمام ابعاد صنعت پتروشیمی ایران بود.
رگولاتوری در صنعت پتروشیمی چگونه بر روند توسعه صنعت تاثیر گذار خواهد بود؟
شرکت ملی صنایع پتروشیمی در دوران پساتحریم با راهبردی جدید در مسیر برنامه ریزی های کلان، سیاستگذاری، رگولاتوری و بسترسازی به عنوان پشتیبان صنعت پتروشیمی فعالیت خواهد کرد.
براساس ساختار جدید، شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان سازمان توسعه ای، سیاستگذار و حمایتگر و نقش آفرین در بازار صنعت پتروشیمی ایران است و در راستای شفاف سازی رابطه شرکت ملی صنایع پتروشیمی و وزارت نفت، بررسی توانمندی و تایید صلاحیت سرمایه گذاران در طرح های جدید و معرفی آنها به وزارت نفت برای اخذ مجوز خوراک از دیگر مواردی است که برای نقش آفرینی شرکت ملی صنایع پتروشیمی پیش بینی شده است.
جایگاه کنونی صنعت پتروشیمی کجا است ونقشه راه این صنعت به دنبال چیست؟
تحقق اقتصاد مقاومتی و جلوگیری از خام فروشی از مهمترین برنامه های صنعت پتروشمی ایران در نقشه راه این صنعت به شمار می رود وباید گفت پتروشیمی یکی از صنایع پیشتاز درتحقق اقتصاد مقاومتی و کاهش خام فروشی است .
به عبارتی می توان به طور واضح فروش نفت و گاز و فرآورده های پالایشگاهی یا در صنعت پتروشیمی فروش پلی اتیلن، اوره و متانول را از مصادیق خام فروشی دانست و صنعت پتروشیمی می تواند با تبدیل این محصولات به محصولاتی با ارزش تر و تکمیل زنجیره ارزش در ایجاد ارزش افزوده نیز نقش آفرین باشد کیفیت و کمیت صادرات را ارتقاء دهد.
صنعت پتروشیمی با حدود 40 درصد بالاترین سهم را درصادرات غیرنفتی در اختیار دارد و باید در افزایش سهم صادرات غیر نفتی مشارکت بیشتری داشته باشیم.
حضور و علاقه شرکت های خارجی را برای حضور در ایران چگونه ارزیابی می کنید؟
در ماه های گذشته شرکت هایی با برندهای بین المللی بسیاری از اروپا و آسیا برای حضور دوباره در صنعت پتروشمی ایران آمادگی خود را اعلام کرده اند و در مراحل تدوین تفاهم نامه ها و ارزیابی هستند و ما نیز در این مرحله هدف اصلی را انتقال دانش فنی و فناوری و نیز سرمایه گذاری خارجی مستقیم اعلام کرده ایم.
برنامه های شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای توسعه صنایع پائین دستی پتروشیمی چیست؟
شرکت ملی صنایع پتروشیمی از توسعه صنایع تکمیلی حمایت می کند و در این مسیر با برنامه ریزی و اجرای طرح های میانی صنعت پتروشیمی خوراک های لازم برای صنایع پایین دستی فراهم خواهد شد.
صنعت پتروشیمی ایران مزیت های بسیاری برای سرمایه گذاری دارد و افزون بر بخش های بالادستی در این صنعت، فرصتهای سرمایه گذاری متنوع و سودآوری در صنایع پائین دستی پتروشیمی به ویژه در مسیر خط لوله اتیلن غرب وجود دارد و با حضور سرمایه گذاران جدید می تواند اشتغال زائی های جدید ایجاد شود.
به تازگی استان های کردستان، ایلام و کرمانشاه با توجه به وجود زیر ساخت های مورد نیاز فعالیت های خوبی را برای توسعه صنایع پائین دستی پتروشیمی آغاز کرده اند و باید گفت که این صنایع بزودی راه خود را پیدا خواهند کرد.
با توجه به محتوای گفتگو با سرکار خانم مهندس شاهدایی معاون محترم وزیر نفت در امور پتروشیمی می توان گفت: که با توجه به حمایت های وزیر نفت از صنعت پتروشیمی و فضای امیدی بخشی که در کشور و صنعت پتروشیمی به وجود آمده است، این صنعت توانایی لازم را در تمام ابعاد با توجه به نیروی انسانی کارآمد و متخصص و با بهره گیری از دانش روز جهان دارا است و برای عبور از مشکلات و چالش های موجود توان لازم را دارد و همکاری و تعامل میان نظام بانکی، سازندگان داخلی و فعالان بخش خصوصی می تواند چشم انداز جدیدی را پیش روی صنعت پتروشیمی ایران قرار دهد.
امروز صنعت پتروشیمی ایران نقش غیر قابل انکاری در اقتصاد کشور دارد وایران به عنوان یک قطب بزرگ پتروشیمی در سطح منطقه می تواند در عرصه بین المللی نیز حضوری پررنگ تر داشته باشد به شرط آن که تمام متولیان امر با همکاری و تعامل بیشتر در تصمیم گیری ها نقش آفرین باشند و مصالح کشور را در اولویت برنامه ریزی های خود قرار دهند.
صنعت پتروشیمی ایران در مسیر رشد و توسعه خود توانسته است دستاوردهای ارزشمندی را در طول بیش از ٥٠ سال عمر خود به دست آورد و به دلیل وجود زیرساخت های مناسب در صورت جذب سرمایه گذاری های جدید و افزایش ظرفیت تولید می توانیم حضور جدی تری در بازارهای جهانی داشته باشیم.
ایران به عنوان دومین قدرت پتروشیمی در منطقه خاورمیانه حدود ٢٥ درصد از تولید محصولات پتروشیمی را در اختیار دارد و با توجه به طرح های توسعه ای که بزودی وارد مدار تولید خواهند شد سهم این صنعت در بازارهای داخلی و بین المللی افزایش خواهد یافت که با یک استراتژی جامع می توان بسیاری از بازارهای بین المللی را نیز کسب کرد.