با رشد سریع صنایع همچون تولید خودرو و ..نیاز به برش ها و مشتقات نفتی با کیفیتهای بالا و دقیق اهمیتی روز افزون یافته است و کلمه استاندارد مبین سازوکار تئوری و اجرایی نمودن مراحلیست که بتواند این اطمینان را ایجاد نماید .
کشورهای مختلف با توجه به ساختار و نیاز صنعتی و شرایط موجودشان و بعضاَ بسته شرایطی چون سطح ایمنی مطلوب محیط کار و حفظ محیط زیست خود استاندارد هایی را توسعه داده و اجرایی نموده اند که بعنوان نمونه می توان از صنعت نفت ایالات متحده نام برد که از آن تحت عنوان استاندارد API(American Petroleum Institute)یا انستیتو استاندارد نفت آمریکا نام برده می شود.
این استاندارد در بسیاری از کشورها شناخته شده و مورد استفاده می باشد. این استاندارد از بخش های مختلفی تشکیل گردیده است که اصلی ترین آنها در جدول (1) معرفی گردیده اند. این خلاصه به بررسی مورد API Monogram (برنامه برند API و نشان کیفی برند) می پردازد که :
ü برنامه ی برند API چیست؟[1]
API Monogram در واقع یک برنامه اجرایی کاملا اختیاریست و به گونه ای طراحی گردیده است که تا روش تولید محصولات مطابق استانداردهای API استاندارد سازی گردد و الزامات آن حفظ قابلیت های تولیدکننده شامل منابع، فرایند و دانش فنی است که در نتیجه آن محصولی با محدوده کیفی قابل تائید تولید گردد.
ü علامت گذاری برند API به چه معناست؟
علامت برند API به این معنی است که تائید می شود تولید کننده در زمان تولید محصولی را ساخته است که کاملا با آخرین ویرایش استانداردهای API و الزامات آنها تطابق دارد.
ü برند API به چه معناست؟
v برای API
· علامت تجاری API ثبت شده است
· نیازهای اجرایی در متن قرارداد با شرکت متقاضی علامت تجاری API از ضمانت حقوقی برخوردار است
· این علامت صرفاَ به کالاهایی نو که در شرکت های تائیده شده و با روش های استاندارد صورت می پذیرد.
· ابداع روش های جدید برای بهبود ایمنی و عملکرد شرکت های نفتی
v برای تولید کننده:
· روشی برای معرفی خود به خریداران و ا طمینان آنان از کیفیت محصولات
· اطمینان خریداران از توان تولید کننده در بازه ای از محصولات مشابه
· شناسایی دسته ای از محصولات مشابه
ü کاربرد علامت گذاری برند API چیست[2]؟
· تولید کننده می تواند علامت API را تنها در محصولات مورد تائید به کار ببرد
· علامت API را تنها در مواردی می توان بکاربرد که همه مشخصات از استاندارد پیروی کردو در طول عمر محصول کیفیت خود را حفظ کنند.
· تولیدکننده این حق را برای اعطا کننده گواهینامه قائل می شود که در صورت نیاز در مورد عدم کیفیت محصولات شرکت متقاضی و موارد خاص به مراجع ذیصلاح و یا خریداران محصول اطلاع رسانی کند.
ü انجام خدمات APIQR
· اعطای استاندارد های کیفیت محصول ISO 9001 and ISO
· 14001 در صنعت نفت و براساس پانل ارزیابی (RAB-accredited) و بصورت تخصیص متمرکز بر :
Ø تجهیزات صنعت نفت
Ø تولید کنندگان صنعت نفت
Ø آزمایشگاه های ویژه محصولات نفتی
Ø ثبت استانداردهای ISO 9001 ، ISO 14001 و ممیزی اعطای API Monogram ( ثبت دوگانه- ترکیبی)
ü برای اعطای API Monogram یک پکیج طراحی شامل مستندات ، مشخصات محصول ، نقشه ها و رویه های کاری ، چک لیست ها و فرایند تولید از متقاضی اخذ می گردد.
ü در API Monogram بر اساس شواهد عینی و راستی آزمای مشخص می گردد که آیا متقاضی یا سازمان مورد نظر دارا و یا فاقد کدام معیارها بود و بایستی مواردی را که باعث عدم تطابق با استانداردهای API Monogram بوده است را برطرف نماید.
ü API Monogram نسبت به نشر دستورالعمل های تکمیلی اقدام می نماید و ایت نکات جزو برنامه های اجباری و الزامات حفظ علامت استاندارد میباشند.
ü API Monogram هرساله اقدام به نشر استانداردهای به روز شده نموده و بصورت کاتالوگ کلیه برنامه ها و خدمات را در اختیار علاقه مندان میدهد.
ü API ناظر و مشتمل بر کلیت و یکپارچگی تمام اجزای استاندارد بوده و بر طبق سند "راهبرد یکپارچگی "(POL-101) عمل می کند
ü مدیریت ثبت کیفی شرکت تها و محصولات API (APIQR)[3] در واقع پروتکلیست که طی آن بر حسن انجام تولید ، روش تولید و حفظ محیط زیست و بهداشت و سلامت مطابق استانداردهای QMS ISO 9001 ( SPEC Q1)/ [4]ANAB واستاندارد ISO 14001 EMS و استاندارد (OHSAS) ISO 18001 است.
ü API (APIQR) نظارت و پایش مستمر در حصول اطمینان از تطابق کامل تولیدات و روش تولید را مطابق با الزامات کمیته اعتباری کیفیت(ANAB) را در حوزه نفت و گاز بر عهده دارد.
ü علامت های API (APIQR) و ANAB صرفاَ به معنی تائید ممیزی روش های آزمایشگاهی بوده و به معنای تائید یک محصول و یا تمامی محصولات یک تولیدکننده نیست.
نادر جاوید پور : کارشناس وزارت نفت
[1] http://www.api.org/products-and-services/api-monogram-and-apiqr
· [2] API Monogram Licensing Program Requirements
· Part 2 – Use and Misuse of the API Monogram
[3] American Petroleum Institute Quality Registrar
[4] ANSI-ASQ National Accreditation Board (ANAB)