این صنایع با چالش های فراوانی روبه رو هستند، برخی از این چالش ها عبارتند از: حاشیه سود بسیار پایین، کاهش افراد حرفه ای و با تجربه در صنعت، تقویت و تثبیت دارایی های مربوط به پالایش، ادغام فعالیت ها و هزینه های بالای فعالیت به دلیل افزایش قیمت خوراک، قیمت انرژی و هزینه های محیطی.
عملیات ذخیره محصولات تولید شده به طور تاریخی به این صنعت صدمات بسیاری وارد کرده و باعث ایجاد عدم کارایی در ساختارهای عملیاتی زنجیره عرضه در صنایع پایین دستی شده است که این امر نیز به نوبه خود باعث کاهش سودآوری در این صنایع می شود. در نتیجه، نیاز به حرکت به سمت فرهنگ مدیریت موثرتر زنجیره ارزش در مقطه کنونی بسیار ضروری است. ادغام زنجیره عرضه اغلب نیازمند تغییر فرآیند کسب و کار و اقدامات عملیاتی است که توسط ابزارهای نرم افزاری ادغام شده حمایت می شود.
مدیریت تقاضا، تنها راه مواجهه با چالش ها
بهینه سازی زنجیره عرضه می تواند به طور قابل توجهی میزان سودآوری شرکت را افزایش دهد، این افزایش به دلیل ایجاد یک شرکت سریع الانتقال صورت می گیرد که می تواند سریع تر و بهتر به فرصت های بازار پاسخ دهد. به محض اینکه تولیدکنندگان صنایع پایین دستی از مدل فشار عرضه سنتی به سمت مدل جذب تقاضا حرکت می کنند، پیش بینی صحیح تقاضا به طور فزاینده اهمیت می یابد زیرا این امر اقدامات ضروری و تصمیم های مربوط به عرضه را تحت تاثیر قرار می دهد. هر چقدر که پیش بینی مقدار تقاضا دقیق تر باشد، برنامه ریزی دقیق تری صورت خواهد گرفت. اگر بخواهیم این موضوع را به زبان ساده بیان کنیم بدین مفهوم است که اگر شما ندانید که به چه سمتی حرکت خواهید کرد، ریسک شما این خواهد بود که شما به جای مسیر بهینه سازی به سمت مسیر اشتباه حرکت خواهید کرد.
حاشیه سود صنایع پایین دستی همچنان نامطمئن خواهد بود زیرا تقاضا برای فرآورده های نفتی در کشورهای پیشرفته به تدریج در حال افزایش است، در حالی که ظرفیت تولید محصولات پایین دستی در کشورهای در حال توسعه افزایش می یابد. در طول سه سال گذشته ساخت پالایشگاه های جدید و توسعه امکانات و تجهیزات موجود در هندوستان، خاورمیانه، چین و آمریکای جنوبی صورت گرفته است. این مجتمع های جدید بر اساس آخرین استانداردهای کارایی و بهره برداری ساخته شده است و هزینه تولید را نیز به حداقل می رسانند. این ویژگی ها به صاحبان این صنایع را قادر می سازد که تقاضای محلی را پاسخ دهند و در بازار جهانی رو به رشد نیز به طور موثر رقابت کنند.
کنترل هزینه ها
انتظار می رود که هزینه تولید در صنایع پایین دستی در سال های آینده افزایش یابد زیرا هزینه خوراک، انرژی و نیروی انسانی در حال افزایش است. علاوه بر این، مقررات موجود و جدید HSE (سلامت، ایمنی و محیط حفظ محیط زیست)[1]، مخصوصا مقرراتی که به دلیل قانون های مربوط به تجارت با کشورهای OECD وجود دارد، هزینه عملیات را افزایش می دهند. نااطمینانی های مربوط به هزینه محیط جدید مقررات جهانی را در احاطه خود گرفته است. در حال حاضر تغییراتی در قوانین تجاری ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا صورت گرفته و قانون های تجاری جدید در بسیاری از کشورهای آسیا و اقیانوسیه وضع شده است. بنابراین سوالی که پیش می آید این است که چگونه فعالان صنایع پایین دستی می توانند از پس این چالش ها برآیند و همچنان در این بازار به فعالیت خود ادامه دهند.
پاسخ استراتژیک
در کل جهان، صنایع پایین دستی به روش های مختلفی به نیازهای بازار پاسخ می دهند. اولین خواسته فعالان این صنایع این است که هزینه خوراک های خام کاهش یابد. اگرچه قیمت هر بشکه خوراک خام در بازار نقدی به اندازه اواخر سال 2008 بالا نیست؛ نسبت به قیمت های نهایی کالاها، قیمت خوراک خام همچنان بسیار بالاست و این امر باعث کاهش حاشیه سود می شود. از آنجایی که تولید خوراک خام در مناطق تولیدکننده سنتی مانند دریای شمال، مکزیک و حاشیه شمالی آلاسکا کاهش یافته است، فعالان صنایع پایین دستی باید سایر منابع خوراک را بیابند و به این ترتیب کاهش پیش آمده را جبران کنند. در طول زمان، صاحبان صنایع پایین دستی همواره می باید منابع خوراک خام خود را متنوع کنند تا بدین شکل هزینه دسترسی به آنها را کاهش دهند.
فعالان صنایع پایین دستی بر روی کیفیت عملیات انجام شده بسیار حساس هستند. رویکرد آنها این است که همواره میزان عملیات مورد نیاز را از طریق بکارگیری بهینه دارایی های موجود در زنجیره عرضه کاهش دهند، این اقدام شامل استفاده بهتر از واحدهای تولیدی مجتمع های پتروشیمی، حمل و نقل و توزیع بهتر است. برای دستیابی به چنین نتیجه ای، صاحبان این صنایع بر روی تولید بهینه این کارخانه ها و همچنین مدیریت بهینه زنجیره عرضه تمرکز کرده اند. تمرکز آنها بر استفاده حداکثری از منابعی (نیروی انسانی، ماشین آلات و ابزارهای نرم افزاری) است که در اختیار دارندتا به این ترتیب حاشیه سود یا میزان بازدهی بر روی سرمایه به کار رفته را افزایش دهند.
برای رسیدن به هدف مذکور، صاحبان صنایع پایین دستی باید روی زمینه های کلیدی زیر تمرکز کنند:
- تقویت بهره وری از طریق بهینه سازی توان عملیاتی و مدیریت بهتر دارایی های تولیدی موجود
- انتخاب بهترین گزینه ها به عنوان خوراک و مواد اولیه خام، تولید محصولات، مدیریت انرژی، برنامه زمان بندی توزیع و تحویل
- رعایت جدیدترین استانداردهای تولیدی و صادراتی محصولات به سرعت و با کمترین هزینه ممکن
- استفاده از به روزترین و بهترین فناوری های عملیاتی و ارائه سودآورترین برنامه های ممکن برای تولید محصولات پالایشگاهی و پتروشیمی
با بهینه سازی پروسه تولید محصولات پالایشگاهی و پتروشیمی و مدیریت بهینه زنجیره عرضه، صاحبان صنایع پایین دستی این پتانسیل را خواهند داشت که یک زنجیره عرضه نفت ادغام شده را ارائه داده و ارزش حاصل از این زنجیره را بهینه کنند.
ادغام فعالیت ها- رویکرد کلی نگر
به صورت بنیادی، ادغام می تواند تنها از طریق ادغام همه فرآیندهای کسب و کار، نیروی انسانی و فناوری در زنجیره عرضه تا دستیابی بهینه به تولید محصولات پتروشیمی، توزیع و فروش آنها، انجام شود. با طراحی خط مشی فرآیندهای کسب و کار و بهینه سازی حاشیه سود در طول تولید، توزیع و فروش می توان منافع بسیار زیادی حاصل کرد.
در حال حاضر بسیاری از شرکت های تولیدکننده محصولات پتروشیمی با چالش ذخیره سازی محصولات تولیدی خود مواجه هستند. بهینه سازی زنجیره ارزش تنها از طریق ارزیابی تصویر کلی قابل انجام است. شرکت های پیشرو در ادغام زنجیره عرضه فرآیندهای کسب و کار سرمایه گذاری کرده اند تا بدین ترتیب شفافیت بیشتری را در این زنجیره ایجاد کنند. این امر نیز به نوبه خود توانایی حداقل کردن زیان و استفاده از فرصت ها به منظور حداکثرسازی و در هر مرحله از زنجیره ارزش را ایجاد می کند.
در زمینه تولید محصولات پتروشیمی این به معنی توانایی بهبود ارتباط متقابل بین واحدهای تجاری، پاسخ به نوسانات عرضه و تقاضا و حل تضادهای برنامه زمان بندی در هنگامی است که تصویر سازی زمان واقعی تقاضا، موجودی انبار و تولید محصولات پالایشگاهی منجر به اختلال در سیستم شده است. در نهایت چنین اقداماتی منجر به کاهش هزینه ها در شرایطی می شود که حجم و حاشیه سود در حال افزایش است.
بهترین اقدامات عملیاتی
بر اساس منافع ناشی از ادغام فعالیت ها که در بخش پیش توضیح داده شد و اهمیت تمرکز بر کارایی های زنجیره عرضه، تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی و پالایشگاهی با استفاده از بهترین و به روزترین اقدامات عملیاتی ممکن به نیازهای بازار پاسخ می دهند. برخی از این اقدامات عبارتند از:
زنجیره های عرضه جهانی ناشی از تقاضا- داشتن سیستم هایی که از تقاضای بازار به منظور هدایت تصمیمات تجاری و عملیاتی استفاده می کنند تا بدین شکل بهترین نوع بهره برداری از کارخانه مشخص شود.
بهینه سازی خوراک خام- با توجه به اینکه هزینه خوراک مهم ترین بخش از هزینه های عملیاتی یک مجتمع پتروشیمی یا پالایشگاه را تشکیل می دهد، بسیار مهم است که هزینه تامین خوراک به واحدهای تولیدی اعلام شود، نه تنها به شکل هزینه کلی، بلکه بازدهی های ناشی از تقاضا که یک تولیدکننده از انتخاب بهینه منبع تامین خوراک به دست می آورد نیز باید در نظر گرفته شود.
مدیریت انرژی در طول زنجیره عرضه صنعت پتروشیمی- کاهش هزینه های انرژی از دیرباز یکی از اهداف بهبود کارایی در این صنعت بوده است. با ظهور قانون جدید انتشار گازهای گلخانه ای، نیاز به بهینه کردن عملیات در یک زنجیره عرضه توسعه یافته بسیار ضروری است.
برنامه ریزی و زمان بندی
ادغام برنامه ریزی و زمان بندی به منظور تضمین جریان کارای داده ها در صنعت پتروشیمی بسیار حیاتی است. برنامه ریزان و کسانی که جداول زمان بندی را تهیه می کنند، اکنون به لطف استفاده از نرم افزارهای بهینه سازی می توانند از آخرین تغییرات بازار در صنعت پتروشیمی مطلع و آن را در برنامه های خود لحاظ کنند.
یک مثال خوب از ابزارهای نرم افزاری بهینه سازی که به مهندسان در دستیابی به این هدف کمک می کند زنجیره عرضه ادغامی نفت اسپِن وان[2] است که توسط شرکت اسپِن تِک[3] طراحی شده است.ابزارهای کاربردی به استخراج متغیرهای کلیدی برای افزایش سودآوری کمک شایانی می کنند. سرعت، انعطاف پذیری و بهره وری به صورت بنیادی در جایی قرار دارند که زنجیره عرضه ادغامی نفت در دستیابی به مزیت های کسب و کار اهمیت بسیار زیادی دارند.
مثال دیگر برنامه اسپِنایموس[4] است که برنامه زمانی پیشرفته توزیع و مدیریت موجودی ها را تعیین می کند و به این ترتیب هزینه های توزیع و حمل و نقل را کاهش می دهد. برآوردها حاکی از این هستند که استفاده از این نرم افزار باعث شده است که هزینه های توزیع به میزان 2 تا 5 درصد کاهش یابند. این ابزارهای نرم افزاری می توانند با مدیریت تقاضا، برنامه زمان بندی تولید، برنامه ریزی توزیع، به دست آوردن توافق، مدیریت ریسک و برنامه ریزی برای منابع شرکت مورد استفاده قرار گیرند.
سرمایه گذاری در این ابزارهای نرم افزاری بازدهی سرمایه گذاری را به شدت افزایش می دهد زیرا شرکت ها قادر خواهند بود که به سرعت و به شکلی سودآور به تغییرات زنجیره عرضه و بازار واکنش نشان دهند. این افزایش سرعت می تواند منجر به افزایش کلی سود منجر شده و انعطاف پذیری را از طریق تامین کاربردی منابع برای رسیدن به هدف افزایش دهد و بر اساس فرصت ها و چالش ها برنامه زمان بندی را تعیین کند. جریان های آماری ادغام شده باعث افزایش همکاری بین بخش های تولید و توزیع شده می شود. این امر باعث می شود که داده ها به جای فواصل زمانی ساعتی یا روزانه در هر دقیقه در دسترس قرار گیرند و این امر نیز به نوبه خود باعث کاهش هزینه نیروی کار و اتخاذ تصمیمات صحیح تر می شود.
یک پیشنهاد با ارزش
ابزارهای نرم افزاری می توانند به مهندسان کمک کنند تا توان عملیاتی مجتمع های پتروشیمی را افزایش دهند و در این اثنا محدودیت های توزیع و حمل و نقل را به منظور بهینه سازی زنجیره عرضه کلی مد نظر قرار می دهند. برنامه های تولیدی می توانند با سیستم های تولید محصولات پتروشیمی و ترکیبی ادغام شوند تا بدین ترتیب حداکثر حاشیه سود و تولید را از پالایشگاه ها و مجتمع های پتروشیمی به دست آورند که این امر نیز به نوبه خود باعث افزایش کارایی می شود. هدف نهایی مجازی کردن کل فرآیند زنجیره عرضه است که نتیجه آن سیستم یکپارچه ای خواهد بود که ارزش صحیح را ارائه می دهد. در مراحل مختلف در طول سلسله مراتب مدیریتی تصمیم ها بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته، برنامه زمان بندی و عملیاتی اتخاذ می شوند. ردیف کردن همه مراحل کار بسیار پیچیده ای است، اما برای رسیدن به استانداردها و به دست آوردن مزیت رقابتی حیاتی است. با این وجود، تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری در فناوری نرم افزاری مناسب بیش از یک پیشنهاد است و بیشتر یک ضرورت تجاری است.
[1]HSE (Health, Safety and Environment)
[2]AspenONE Integrated Petroleum Supply Chain