قیمت های تولوئن در آسیا به دلیل وجود نگرانی در مورد بازار مشوش در چند ماه گذشته ثابت بوده است، این ثبات قیمت در شرایطی بوده است که میزان تقاضای چین به رغم افزایش مداوم قیمت بنزن در صنایع پایین دستی تغییر چندانی نیافته است.
بر اساس داده های ICIS هم قیمت فوب کره جنوبی و هم قیمت تعدیل شده بر اساس یوان چین در طول ماه دسامبر هر روز افزایش می یافته است.
بازیگران بازار اکثرا معتقدند که دلیل عمده این روند افزایشی بهبود در تمایل به تجارت در مقابل افزایش ارزش نفت خام بین المللی و بازارهای آتی کالا در بازار سهام چین است.
بر اساس گزارش ICIS قیمت های فوب کره جنوبی در طول یک دوره بسیار کوتاه حداقل به میزان 14 درصد کاهش داشته اند. داده های آماری حاکی از این هستند که آخرین بار قبل از این در اواخر ماه ژوئیه سال 2015 شاهد چنین افزایش قیمتی در بازار تولوئن بوده ایم.
به رغم اینکه افزایش قیمت در هر دو منطقه در اوایل ماه دسامبر، قیمت های تعدیل شده بر اساس یوان با سرعت بسیار کمتری افزایش یافته اند، دلیل این امر کاهش مداوم ارزش یوان در مقابل دلار آمریکاست. این نیز به نوبه خود باعث ایجاد نگرانی در این مورد شده است که آیا قیمت های داخلی چین خواهند توانست روند فعلی خود را همراه با تغییرات قیمت فوب کره جنوبی در کوتاه مدت تنظیم کنند یا خیر؟
به عقیده یکی از معامله گران جنوب شرق آسیا، «اگر قیمت های محلی با سرعت کافی حرکت نکنند، آربیتراژ حاصل از اختلاف برابری قیمت های وارداتی محموله های داخلی و هزینه های مبادله و حمل و نقل چین بسیار اندک خواهد بود و واردکنندگان چینی قادر نخواهند بود که محموله های خود را به راحتی دریافت کنند.»
جدول 1- کارخانه های تازه تاسیس تولوئن در شهره های مختلف چین
علاوه بر این، انتظار بازار مبنی بر افزایش عرضه از تولیدکنندگان محلی هم در منطقه شرق و هم در شمال شرقی چین باعث شده است که بازیگران بازار این سوال برایشان پیش آید که آیا قیمت های تعدیل شده بر اساس یوان می توانند همزمان با قیمت های فوب کره جنوبی حرکت کنند یا خیر (فهرست مربوط به افزایش ظرفیت تولید تولوئن در جدول 1 آورده شده است.)
یکی از معامله گران بازار شرق آسیا در این باره می گوید: « در شرایطی که ذخایر کنار دریا ممکن است خیلی زیاد نباشد (به اندازه 50.000-40.000 تن)، ما باید به یاد داشته باشیم که این قیمت ها فقط در ماه نوامبر سال 2015 خیلی بالا بوده اند، زیرا ذخایر به حدود 30.000-20.000 تن یا سطوحی مانند آن کاهش یافته اند.»
به جز بازارهای پایین دستی قوی بنزن که عملکرد بسیار خوبی داشته اند، نرخ های عملیاتی سایر کارخانه های پایین دستی برای بخش هایی مانند تولوئن دی- ایزوساینت(TDI)، اسید بنزوئیک، کلراید بنزیل و حلال ها از فصل سوم سال 2016 تاکنون تقریبا با ثبات بوده اند.
در حالی که این بحث در میان بازیگران بازار چینی وجود داشت که تقاضای ترکیبی داخلی بنزین تا قبل از سال جدید قمری چین افزایش خواهد یافت، وجود سایر ذخایر ترکیبی که قیمت های مقرون به صرفه تری دارند مانند آروماتیک های ترکیبی، نفت آلکائیدی و متیل ترتیاریبوتیل اتر (MTBE) کار را برای تولوئن خیلی سخت کرده اند.
همه این عوامل به طور غیر مستقیم به این معنی هستند که رشد تقاضای برای تولوئن در کوتاه مدت می تواند به شدت به نرخ های عملیاتی انتخابی تجزیه تولوئن به موادی همچون STDP، TDP یا واحدهای HDA بستگی داشته باشد.
یکی از معامله گران حاضر در بازار شرق آسیا در این باره معتقد است: «اگر به دلیل افزایش های اخیر در قیمت تولوئن، سود خریداران شروع به کاهش کند، آنها در سایر بخش های پایین دستی نیز ممکن از خرید تولوئن هراس داشته باشند.»
قیمت های پایین بنزن در بازارهای پایین دستی از اواخر ماه نوامبر تا اوایل ماه دسامبر –که باعث شده است تجزیه تولوئن به سایر مواد با نرخ بسیار بالاتری انجام شود منجر به افزایش سودآوری شود- اصرار قیمت نفت خام و تولیدکنندگان در صنایع بالادستی در مورد دسترسی محدود به تولوئن در کوتاه مدت دلایل اصلی افزایش قیمت تولوئن در کوتاه مدت بوده اند.
نمودار 1- آربیتراژ حاصل از اختلاف قیمت تجزیه تولوئن و مقایسه اختلاف قیمت بنزن و تولوئن
یکی از معامله گران بازار شمال شرق آسیا در این باره می گوید: «احتمال افزایش های دیگر در قیمت یا حداقل ثبات قیمت در شرایطی بالاست که اختلاف قمیتتولوئن و بنزن زیاد باشد، زیرا در این صورت اگر همه امکانات ادغام شده در بخش پایین دستی با حداکثر ظرفیت خود کار کنند عرضه تولوئن در کوتاه مدت به حداکثر خواهد رسید.
بر اساس داده های منتشر شده توسط ICIS، به این دلیل که برای یک مدت نسبتا طولانی اختلاف قیمت بنزن و تولوئن در سطحی بالاتر از حدود 150- 130 دلار آمریکا به ازای هر تن بوده است، این بحث در بین تولیدکنندگان خیلی وجود داشته است که محموله های تولوئن را به منظور مصرف در صنایع پایین دستی داخلی مگه دارند.
این امر باعث شده است که تجزیه تولوئن طرفداران بیشتری پیدا کند و تمایل بیشتری برای مبادله آن وجود داشته باشد.
یکی از معامله گران کره جنوبی در این باره معتقد است: «این موضوع به این بستگی دارد که کدام عامل قدرت بیشتری داشته باشد –نااطمینانی در بازار داخلی چین و تقاضا برای واردات یا حرکت در بازار پایین دستی بنزن».
نمودار 2- روند قیمت تولوئن در بازارهای شمال شرق آسیا، جنوب شرق آسیا و چین
