صنعت پتروشیمی ایران نبض توسعه ایران است، این صنعت در اقتصاد ایران به دلیل جایگاه خاص آن در صادرات و ارزآوری برای ایران و همچنین اشتغالزایی، از موقعیت ویژه‌ایی برخوردار است. باتوجه به چشم اندازی که صنعت پتروشیمی ایران دارد تحریم ها مشکلی برای این صنعت ایجاد نخواهد کرد و به اعتقاد مدیران و کارشناسان بخوبی از چنین گذرگاه هایی عبور خواهیم کرد.
این بخشی از صحبت‌های مهدی شریفی نیک نفس، مدیرعامل شرکت بازرگانی پتروشیمی و نیز عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران در گفتگو با خبرنگار پیام پتروشیمی است که در زیر می‌خوانید:
ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران را با توجه به شرایط جدید چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران بسیار وسیع است و مجتمع های تولیدی به روند عادی تولید خود ادامه می دهند و در برخی از مجتمع ها شاهد افزایش ظرفیت تولید نیز هستیم هرچند که باید ورود طرح های توسعه ای به مدار تولید را نیز مورد توجه قرار داد، ایران اکنون برای فروش محصولات پتروشیمی خود در بازارهای جهانی مشکلی ندارد. صنعت پتروشیمی محصولات و همچنین مشتریان خاص خود را دارد. خوشبختانه با اتخاذ تدابیر مشخص صادرات محصولات پتروشیمی با رشد مطلوب همراه بوده و برنامه ریزی های انجام شده در مسیر صادرات انواع محصولات پلیمری و شیمیایی در این صنعت ارزشمند محقق شده است.
با توجه به اینکه به تاریخ 13 آبان ماه، تاریخ تحریم های جدید آمریکا علیه صنعت نفت ایران نزدیک می شویم به نظر شما این تحریم ها چه تاثیری بر صنعت پتروشیمی ایران دارد؟
با توجه به رکوردهایی که تاکنون در این صنعت ثبت شده است بدون تردید تا پایان سال صادرات ما در حوزه پتروشیمی افزایش خواهد یافت. همچنین باتوجه به چشم اندازی که صنعت پتروشیمی ایران دارد تحریم ها مشکلی برای این صنعت ایجاد نخواهد کرد و ما بخوبی از چنین گذرگاه هایی عبور خواهیم کرد. ما سال هاست با تحریم مواجه هستیم و چنین تهدیدها و تحریم هایی راه بجایی نخواهد برد.
معتقدم ساختارهایی که برای صادرات پتروشیمی در دوران تحریم پیشین ایجاد شد، همچنان حفظ شده است، از این رو خروج آمریکا از برجام و یا بازگشت برخی تحریم ها، مشکلی را برای صنعت پتروشیمی ایجاد نخواهد کرد و باید گفت که حذف ایران از بازارهای جهانی در صنعت پتروشیمی ممکن نیست.
صنعت پتروشیمی چه نقشی در اقتصاد کشور و توسعه آن دارد و چشم انداز این صنعت را چطور ارزیابی می کنید؟
صنعت پتروشیمی نبض توسعه و بدون تردید موتور توسعه ایران است، این صنعت در اقتصاد ایران به دلیل جایگاه خاص آن در صادرات و ارزآوری برای ایران و همچنین اشتغالزایی، از موقعیت ویژه‌ایی در اقتصاد ایران برخوردار است.
با توجه به مزیت نسبی ایران در بخش انرژی از جمله دسترسی به خوراک، آب‌های آزاد و فناوری، قطعا صنعت پتروشیمی موتور توسعه ایران است و مانند یک لوکوموتیو می‌تواند موجب رشد سایر صنایع شود.
ایجاد نهاد رگولاتوری در صنعت پتروشیمی چه تاثراتی بر روند توسعه ای این صنعت دارد؟
صنعت پتروشیمی ایران نیز با توجه به گستردگی خود امروز نیاز به یک رگولاتور دارد و درصورت تحقق این امر می‌توان افزایش همگرایی میان شرکت‌های پتروشیمی را شاهد بود.
در دنیا، رگولاتوری به این معنا است که کسب و کار از انحصار دولت و یا یک مجموعه خاص خارج شود. صنعت پتروشیمی ایران نیز با توجه به گستردگی خود امروز نیاز به یک رگولاتور دارد و درصورت تحقق این امر می توان افزایش همگرایی میان شرکت‌های پتروشیمی را شاهد بود.
صنعت پتروشیمی ایران نیازمند افزایش همکاری و تعامل میان تمام فعالان در این صنعت است، رگولاتوری تغییر مثبتی در نحوه قیمت گذاری، صادرات و دیگر بخش‌های فعال در صنعت پتروشیمی ایجاد می‌کند و قطعا این نهاد می‌تواند این روابط را تنظیم کند.
صنایع پایین دست پتروشیمی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به نظر می‌رسد این بخش به حمایت بیشتری نیازمند است.
حمایت از صنایع پایین دست پتروشیمی به دلیل ایجاد ارزش افزوده بیشتر و اشتغال بالاتر و حضور پررنگ بخش خصوصی یک ضرورت است.
امروز پتروشیمی به محور صادرات غیرنفتی کشور تبدیل شده است. با این وجود حمایت از صنایع پایین دستی پتروشیمی به دلیل ایجاد ارزش افزوده بیشتر و اشتغال بالاتر و حضور پررنگ بخش خصوصی یک ضرورت است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
نقش دولت در این میان چیست؟
دولت باید ریل گذاری خود را در بخش صنایع پایه به سمت صنایع پایین دست هدایت کند و امتیازهایی را که تاکنون بیشتر متوجه واحدهای پایه پتروشیمی کرده بود، به سرمایه گذاران پایین دستی اختصاص دهد.
در صورتی که بتوانیم با برنامه ریزی‌های منسجم صنایع پایین دستی پتروشیمی را توسعه دهیم، صادرات محصولات پایه و پایین دستی پتروشیمی از کشور در افق چشم انداز می‌تواند معادل نفت خام باشد و اتکا به نفت خام کاهش یابد.
نقش صنعت پتروشیمی در افزایش صادرات غیرنفتی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
روند رو به رشد پتروشیمی، نشان می‌دهد این صنعت می‌تواند در توسعه صادرات غیرنفتی نقش اساسی ایفا کند. برای توسعه صنعت باید حرکت در مسیر تکمیل زنجیره ارزش آن مورد توجه ویژه قرار گرفته و کلیه حلقه‌های این زنجیره مدنظر قرار گیرد، در پتروشیمی نیز باوجود فشارهای دشمنان می‌توان با عزمی ملی این هدف را در یک بازه زمانی محقق کرد.