یکی از مواردی که مسئولین صنعت پتروشیمی بر آن تأکید میکنند، افزایش صادرات محصولات پتروشیمی کشور است. شرکت ملی صنایع پتروشیمی با توجه به وظیفه تعیین صلاحیت واحدهای پتروشیمی را که بخواهند در منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژیبر پارسیان مستقر شوند، را بهعهده دارد؛ یکی از مهم ترین راهکارها برای تثبیت نسبی اقتصاد کشور و جلوگیری از تاثیرپذیری شدید اقتصاد از نوسات قیمت نفت و همچنین دستیابی به حاشیه سود بسیار بالاتر و رونق اقتصادی این است که باید در کنار حفظ بازار فروش نفت خام در جهان تمهیدات لازم برای احداث واحدهای پتروپالایشگاهی در کشور اندیشیده شده و به صورت جدی به مرحله اجرا در بیاید .
بدین ترتیب شرکت ملی صنایع پتروشیمی با امضای تفاهمنامه همکاری توسعه منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر پارسیان با هدف ساماندهی و تسریع در عملیات اجرایی طرحهای پتروشیمی این منطقه با ایمیدرو (سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) و ایجاد شرایط تسهیل استقرار شرکتهای پتروشیمی در منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژیبر پارسیان سبب شتاب بخشیدن به عملیات اجرایی پنج طرح پتروشیمی این منطقه میشود که هر یک از این طرحهای پتروشیمی قابلیت اشتغال ۵ تا ۷ هزار نفر را خواهند داشت.
بخش عمده ای تولیدات واحدهای پتروپالایشگاهی صادراتی است و بخش دیگر آن در داخل توزیع می شود که در صورت ایجاد زنجیره پایین دستی اش به رفع مشکل بیکاری در کشور کمک خواهد کرد.
حجم قابل توجه از نفت خام و تزریق درآمد حاصل از آن به بودجه کشور به مرور زمان موجب رکود در تولید داخلی، محرومیت از سود فراوردههای نفتی و وابستگی اقتصادی کشور شده و وابستگی ایجادشده حاصل از فروش نفت خام و البته سهولت تحریم آن، به یک ابزار مؤثر اعمال تحریم و فشار از جانب غرب تبدیل شدهاست. این در حالی است که اوضاع سوددهی پالایشگاههای داخلی نیز چندان مطلوب به نظر نمیرسد و اختلاف قابل توجهی با رقبای هندی، کرهای و ژاپنی خود در این صنعت دارد.
در همین راستا شرکت ملی صنایع پتروشیمی با ایجاد ساز و کارهای مطمین جهت سرمایه گذاری در بخش پتروپالایشگاها و ایجاد بسته های تشویقی ، عرصه را برای ورود بخش خصوصی ترغیب مینمایند .
سه مؤلفه لازم برای احداث طرحهای پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی سودده را میتوان تأمین تجهیزات، دانش فنی و منابع مالی دانست. پروژههایی مثل پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس، فاز 21 پارس جنوبی و واحد RFCC پالایشگاه شازند اراک در زمان اوج تحریمها، اجرا شدند. تجربه طرح و توسعه این پروژهها، افزایش روبهرشد شرکتهای دانشبنیان و همچنین صدور مهندسان ایرانی متخصص به بسیاری از پالایشگاههای پیشرفته دنیا دلایلی است که نشان میدهد در ساخت واحدهای جدید پالایشی مشکلی از لحاظ تأمین تجهیزات و راهاندازی وجود نخواهد داشت.
اما مشکل اصلی که جای تامل دارد تأمین مالی این طرح است . تأمین مالی از طریق صندوق توسعه ملی و یا جذب فاینانس خارجی دو راهکار رایج مطرحشده برای تأمین مالی این پروژههاست. این در حالی است که با توجه شرایط این روزهای کشورمان راهکار " تأمین مالی داخلی و مردمی" امکان پذیر می باشد .
در واقع چالش اصلی این طرح توجیه اقتصادی برای استقبال مردم و رقابت پذیرکردن آنها با سود بدون ریسک بانکی است.
رضا خلج - مدیر مسئول نشریه الکترونیکی پیام پتروشیمی