او پیش از این، مدیر طرحها و عضو هیئت مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران بود. شاهدایی دانشآموخته مهندسی شیمی از دانشگاه صنعتی شریف و MBA از دانشگاه کلگری است. در عصر یک روز زمستانی، با مهندس شاهدایی در دفتر کار او در ساختمان مرکزی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، درباره وضعیت صنعت پتروشیمی، برنامه های پیش رو و همچنین تاثیرات جایزه تعالی صنعت پتروشیمی در توسعه این صنعت گفتوگو کردیم.
کلیاتی در خصوص پتروشیمی و آنچه تاکنون در این سال بر آن گذشته است را بفرمایید:
شرکت ملی صنایع پتروشیمی طبق معمول هرسال برنامههایی برای توسعه صنعت و تولید دارد، اما اتفاقی که در سال گذشته تغییراتی در روند حرکت پتروشیمی ایجاد کرد مسئله برجام بود. با توجه به اینکه ما در سال گذشته با تحریم ها مواجه بودیم، رکود در اجرای پروژه ها و تولید وجود داشت و دلیل آن موانع و مشکلاتی بود که شرکتها در تکنولوژی یا در بخش تولید داشتند. اما بعد از برجام، ما در سال گذشته با روند بسیار خوب استقبال شرکتهای معتبر بینالمللی در صنعت پتروشیمی مواجه شدیم. شرکتهایی که برندهای صنعت پتروشیمی هستند برای سرمایهگذاری در ایران اظهار تمایل کردند که این اقبال برای توسعه صنعت پتروشیمی میتواند یک فرصت بسیار خوب باشد. شرکتهای معتبر اروپایی که تاکنون بر روی صنعت پتروشیمی سرمایهگذاری نکردهاند هماکنون تفاهمنامههایی را امضا کرده اند و خوشبختانه در سال 95 طی جلساتی که با آنها داشتیم نتایج خوبی حاصلشده است. دو نمونه از این شرکتها توتال و باسف هستند که با هلدینگ خلیجفارس مذاکراتی را داشتهاند و در مرحله بررسی فنی و اقتصادی می باشند تا بتوانند کلیات پکیج پروژه را آماده کنند و توانایی خود را برای سرمایهگذاری در ایران بسنجند. شرکتهایی دیگری هم از سمت ژاپن و کره جنوبی برای سرمایهگذاری اعلام آمادگی نموده اند و همچنین شرکتهایی معتبر دیگری هم در جهت بهبود تکنولوژی و فرآیندها با صنعت وارد مذاکره شده اند. و اقداماتی را در این جهت انجام داده اند.
برای جذب سرمایه گذاری و فاینانس چه اقداماتی انجام شده است؟
در رابطه با جذب سرمایهگذار و فاینانس، پیش از این همه پروژهها از سوی دولت حمایت و فاینانس یا آنکه تضمین میشد، هماکنون محدودیتهای قانونی برای دولت وجود دارد و نمیتواند بخش خصوصی را تضمین کند یا به عبارتی دیگر تنها در بخشهایی که شریک است میتواند تضمین کند. لذا تمام تلاش ما در جهت پذیرش تضمین هلدینگ ها از سوی بانک ها و بیمه های بین المللی و مراجع فاینانس است و خوشبختانه اولین آن با جذب فاینانس از ژاپن توسط هلدینگ خلیجفارس صورت گرفت و بقیه شرکتها هم در این مسیر قرار گرفتهاند.
وضعیت تولید در صنعت پتروشیمی چگونه است؟
در صنعت پتروشیمی ما بر اساس همان چشماندازی برنامه ریزی نموده ایم ، هدف اولیه ما تکمیل پروژههای نیمهتمام و بهبود روند تولید شرکتهای موجود است که بتوانیم در جهت تأمین خوراک یا رفع موانع تولید به آنها کمک کنیم و ظرفیت موجود را با استفاده از این اقدامات افزایش دهیم. پروژههای جدیدی را بر پایه خوراکهای موجود تعریف کردیم علیالخصوص بر مبنای خوراک گاز طبیعی که بهوفور در کشور وجود دارد با خوراک منابع هیدروکربوری دیگر ترکیب کنیم و امیدوار هستیم بتوانیم ظرفیت نصبشده صنعت پتروشیمی در کشور را که در سال 94، شصت میلیون تن در سال بود، در پنج سال آینده به 100 میلیون تن در سال و در ده سال آینده به 140 تا 150 میلیون تن در سال برسانیم.
· طبق آمار ارائه شده درباره عملکرد شرکتهای داخلی در 9 ماهه امسال، 8 درصد افزایش تولید و 17 درصد افزایش فروش داخلی داشتهایم. این نشان میدهد که در مسیر تکمیل زنجیرههای تولید در صنعت پتروشیمی و تولید محصولات متنوعتر حرکت کرده ایم.
یکی از دلایل این آمارها پروژههای جدید بوده است به مرحله تولید رسیده و افتتاح شدهاند. ما از اواخر سال گذشته تا امسال افتتاح دو پروژه خط اتیلن غرب، واحد اسیدسولفوریک پتروشیمی ارومیه و پتروشیمی شیراز و دو طرح در ماهشهر را داشتیم. هماکنون هم چهار طرح در عسلویه به بهرهبرداری رسیدهاند و آماده افتتاح می باشند. تا پایان سال 2 طرح اوره / آمونیاک پردیس 3 و کردستان اضافه خواهد شد. تا پایان سال ظرفیت تولید ما 4 میلیون تن افزایش می یابد که این چهار میلیون تن افزایش ظرفیت نصبشده میتواند در بخش اقتصادی صنعت پتروشیمی، چه فروش داخلی و چه فروش خارجی بسیار تأثیرگذار باشد. البته امسال افزایش11 درصدی در حجم صادرات داشتیم و همه اینها ناشی از بهبود روابط دیپلماتیک کشور بود که صنعت پتروشیمی از تحریم خارج شد و توانست محصولات تولیدی را در جهان عرضه کند.
یکی از مهمترین مسائل در صنعت پتروشیمی کیفیت صنایع و مجتمعهای وابسته به آن است. صنعت پتروشیمی در جایزه تعالی سازمانی در مجموعه نفت پیشرو بوده است. با توجه به اینکه امسال هفتمین دوره این جایزه برگزار میشود، به نظر شما اهمیت این جایزه در صنعت پتروشیمی چیست؟
جایزه تعالی بستری را فراهم میکند که شرکتها بتوانند خودشان را ارزیابی کنند و در واقع، خود ارزیابی داشته باشند. ما به صنعت پتروشیمی در وزارت نفت صنعت هایتک میگوییم و علت آن تکنولوژی بالای این صنعت است. تکنولوژی و دانش این صنعت با سرعت زیاد رو به پیشرفت است. ما برای تولید؛ ارزشافزوده بیشتر باید بتوانیم از تکنولوژیهای نو استفاده کنیم. یک سازمان و یک شرکت که با دانش و تکنولوژی نو و با سرمایهگذاری بسیار بالا احداث میشود باید بتواند در جهت کیفیت محصول و در جهت مدیریت کردن این سازمان سرآمد باشد. جایزه تعالی در حقیقت نقاط قوت و نقاط بهبود را در سازمان مشخص میکند. همچنین رقابتی مطلوب برای سازمانهایی که ارزیابی انجامشده اند و موفق بوده اند ایجاد می کند.
از طرف دیگر بستری برای تشویق کارکنان فراهم میشود که نتیجه تلاششان را در سازمان ببینند و این انگیزهای میشود تا در جهت ارتقای سازمان تلاش بیشتری کنند. شما در نظر بگیرد وقتی یک سازمان هم از نظر کیفیت و از جهت سازمانی ارتقا پیدا کند ازلحاظ اقتصادی هم رشد خواهد نمود و میتواند مسیر توسعه را ادامه دهد. سازمانی که نتواند، در جهت بهبود فرآیندهای موجود در شرکت و همچنین از جهت تعالی کارکنان، توسعه پیدا کند، قطعاً در پیشرفت در این صنعت هم در مسیر سرازیری قرار خواهد گرفت و نهایتاً سازمانی ناموفق خواهد بود.
جایزه تعالی و مسائل مورد توجه در آن، به صنعت پتروشیمی برای رسیدن به اهداف و چشماندازها چه از لحاظ بهبود کمی و چه از لحاظ بهبود کیفی چه کمکی میکند؟
اهدافی که ما در برای کل صنعت پتروشیمی در نظر گرفته ایم اهداف خیلی بلندی است و جهشهای بزرگی در صنعت پتروشیمی خواهد بود. این جهش صورت نمیگیرد مگر اینکه ما بتوانیم از سازمانهای موفق جهانی و از تجربیات موفق آنها چه در بخش تکنولوژیها و منابع و چه از جهت مدیریت منابع انسانی و اقتصادی درس بگیریم. هدف اصلی از جایزه تعالی این است که سازمانها در جهت سرآمد شدن قدم بردارند، ارتقا پیدا کنند و سالبهسال رشد نمایند. لذا این فقط در یک صورت میسر میشود که از شرکتها و سازمانهایی که در سطح جهانی موفق هستند، تجربه آنها را دنبال کنند. من فکر میکنم که برگزاری جایزه تعالی که خوشبختانه، هم در سطح شرکتهای صنعت پتروشیمی است و هم در سطح شرکتهایی مانند سازندهها، پیمانکارها و مشاوران که صنعت پتروشیمی را حمایت و تکمیل میکنند، در توسعه کلی صنعت پتروشیمی بسیار موثر است چراکه سرآمد شدن همه اینها میتواند به رشد همه جانبه صنعت کمک کند.
با توجه به اینکه سرکارعالی سالهاست در پتروشیمی فعالیت دارید روند جایزه تعالی را در سالهای اخیر چگونه ارزیابی میکنید؟
با توجه به اینکه جایزه تعالی صنعت پتروشیمی برای اولین بار بود که در صنعت نفت برگزار می شد و تجربه قبلی برای آن وجود نداشت، اما روند خوبی داشته و هر سال بهبود پیدا کرده است. تعداد ارزیابهایی که در سالهای اخیر تربیت شده اند آمار خوبی داشته و ما همزمانی که شرکتها را ارزیابی میکنیم برای خود همان سازمانها ارزیابهایی را هم تربیت میکنیم و اینها میتوانند نطفههایی باشند تا در ارتقا و رشد آن سازمان قدم بردارند و رشد پیدا کنند و ارزیابانی دیگر را تربیت نمایند. البته طبیعی است هر کاری که برای اولین بار شروع میشود با مشکلاتی روبرو میشود و با مقاومتهایی که درون سازمانها است، سرآمد شدن و رشد پیدا کردن هر سازمانی باید با یک تغییر نگرش و تغییر فکر در سازمان صورت پذیرد. یعنی نیاز دارد نگرش فکری افرادی که در آن سازمان هستند تعالی پیدا کند و در جهت سرآمدی سازمانشان قدم بردارند. هرچقدر رو به جلو می رویم تعداد رقبا در جایزه تعالی بیشتر میشود. در حقیقت برای ارزیابی و سنجش خودشان وارد این جایزه میشوند و ما هم با تعداد بیشتر شرکتکنندگان مواجه شدهایم. لذا روشهای ارزیابی باید بهتدریج بهبود پیدا کنند و حتی باید به سمت ارزیابیهای سختگیرانه پیش برویم. هرچقدر ارزیابیها سختگیرانهتر باشد قطعاً در جهت رشد آنها مؤثر خواهد بود. ما بهعنوان شرکت ملی صنعت پتروشیمی که در حقیقت مادر این صنعت بهحساب میآید، امروزه یکی از وظایف اصلیمان میدانیم که در جهت توسعه صنعت برنامهریزی کنیم و قدم برداریم. یکی از این سیاستگذاریها این است که جنبههای تشویقی در سازمانها ایجاد کنیم که خود برای ارزیابی داوطلب شده و خودارزیابی نمایند.
در پایان اگر نکته خاصی مدنظر دارید بفرمایید.
جا دارد از دبیرخانه جایزه تعالی و از تیمها و کمیتههای ارزیابی چه در جهت ارزیابی شرکتها و چه در جهت تربیت ارزیابها قدردانی و تشکر کنم. هرچند که ما نمیتوانیم بهصورت مادی از زحمات این افراد تشکر کنیم، من از طرف شرکت ملی صنایع پتروشیمی مراتب قدردانی خود را اعلام می کنم.