با این وجود مدیران هلدینگ ها و شرکت های تولید کننده محصولات بالادست و پایین دست پتروشیمی به خصوص طرح ها و پروژه هایی که در دست احداث بودند نسبت به استفاده بیشتر از مواد شیمیایی و تجهیزات ساخت داخل اهتمام ورزیدند.
شرکت ملی صنایع پتروشیمی در سال 97 از توانمندی دو مدیر بهره جست رضا نوروز زاده تا اواسط پاییز سکاندار شرکت ملی صنایع پتروشیمی بود و بعد از آن بهزاد محمدی هدایت این نهاد حاکمیتی در امور پتروشیمی را برعهده گرفته است. هر دو این مدیران با اتکا به دانش فنی و تجربه سالیان در دانش مدیریتی، بر استفاده از تحقیق و پژوهش و تکیه بر دانش فنی داخلی همچنین تکمیل زنجیره ارزش تاکید دارند.
بازدید از مجتمع ها و طرح های پتروشیمی از جمله برنامه های هر دو مدیر شرکت ملی صنایع پتروشیمی بود . بهزاد محمدی در مدت کوتاه تصدی گری خود بیش از 90 درصد از طرح های پتروشیمی در دست اجرا را بازدید کرده است در این بازدیدها در جریان وضعیت پیشرفت و مشکلات پیش روی این طرح ها قرار گرفت تا در صورت امکان از تمام توان شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان نهاد حاکمیتی استفاده کرده و نسبت به حل مشکلات و چالش های طرح های پتروشیمی اقدام کند تا این طرح ها هرچه زودتر راه اندازی شوند.
خودکفایی در تولید برخی از کاتالیست ها
شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با بخش عمده ای از مجتمع های پتروشیمی در زمینه تامین کاتالیست، همکاری های پژوهشی، واگذاری لایسنس و بهبود و اصلاح فرآیند همکاری دارد. عمده تمرکز این شرکت در سال جاری روی کاتالیست و برخی مواد شیمیایی استراتژیک بود علی پژوهان مدیر شرکت پژوهش و فناوری در مورد کاتالیست های تولید شده در این شرکت گفت: کاتالیست متانول کامل شده و به دنبال تجاری سازی آن هستیم همچنین کاتالیست آمونیاک نیز کامل شده، برای کاتالیست پلی پروپیلن نیز تکمیل و تجاری سازی خواهد شد در این راستا قرارداد تجاری سازی کاتالیستSAC500 در مقیاس صنعتی برای تولید گرید های پلی‌اتیلن سنگین بین شرکت پژوهش و فناوری و پتروشیمی شازند آغاز شده است همچنین قراردادی با پتروشیمی لرستان جهت ساخت واحد ۱۰۰ تنی کاتالیست پلی اتیلن برای فرآیند فاز گازی با تکنولوژی اسفریلین بسته شد که در سال آینده به بهره برداری می‌رسد. این کاتالیست منحصر به فرد بوده و شرکت بازل تولید کننده آن است که در زمان تحریم امکان تهیه آن نبود و در حال حاضر در پتروشیمی لرستان تولید خواهد شد و دو واحد پتروشیمی مهاباد و پتروشیمی لرستان از آن استفاده خواهند کرد. کاتالیست اجزای مختلف دارد و نیازمند دانش های مختلف مانند ساپورت، مورفولوژی و اکتیویتی است.
پژوهش و فناوری رمز پیشرفت در صنعت پتروشیمی است که هر دو مدیر نسبت به آن تاکید داشتند و معتقد هستند که توجه و حمایت از پژوهش و فناوری می تواند منجر به تحول در صنعت پتروشیمی ایران شود.
افتتاح سه طرح پتروشیمی
در اواسط سال جاری طرح های پتروشیمی‌های مرجان، فاز سوم پردیس و فاز 1 نیروگاه پتروشیمی دماوند با حضور حجت الاسلام دکتر حسن روحانی رییس جمهوری ، بیژن زنگنه وزیر نفت و مقام های عالی کشور بطوررسمی افتتاح شد.
فاز سوم اوره و آمونیاک پتروشیمی پردیس که با بهره برداری از آن، این مجتمع به بزرگترین تولیدکننده اوره و آمونیاک منطقه خاورمیانه و جهان با ظرفیت تولید سالانه پنج میلیون و 265 هزار تن اوره و آمونیاک تبدیل می شود .سرمایه گذاری این طرح 285 میلیون یوروارزی و 8608 میلیارد ریال برآورد شده است.
عملیات ساخت طرح متانول مرجان (متانول هفتم نیز با ظرفیت تولید سالانه 1 میلیون و ششصد و پنجاه هزارتن در سال ۱۳۹۰ آغاز شد و برای 250 نفر اشتغالزایی ایجاد کرد. سرمایه گذاری این طرح 414 میلیون یورو ارزی و8600 میلیارد ریالی بوده است.
طرح سوم فاز اول پتروشیمی دماوند تامین کننده یوتیلیتی است که تامین کننده برق و بخار24 مجتمع پتروشیمی مستقر در فاز2 پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی پارس است که اکنون برق مورد نیاز مجتمع های مهر، مروارید، کاوریان، انتخاب، تخت جمشید، مرجان، بوشهر، مخازن سبز عسلویه و واحد های آبگیر و یونیت اول واحد تفکیک هوای فشرده را تامین می کند. همچنین واحد بخار فاز1 نیروگاه دماوند با توان تولیدی 2 بویلر اصلی و 1 بویلر کمکی بازیافت حرارتی ظرفیت تولید 780 تن بخار را در ساعت فراهم کرده است و بخار مورد نیاز مجتمع های پتروشیمی مهر،مروارید، کاویان و مرجان را تامین می کند و در آینده نیز نیاز سایر طرح های در حال ساخت در فاز 2 را تامین خواهد کرد.
ارزآوری و سامانه نیما
با نظر و تاکید ریاست محترم جمهوری و هیئت محترم وزیران و همراهی وزیرانی که برخی واحدهای پتروشیمی تحت مدیریت آنهاست،اختیاراتی به منظور نظارت بر فرایند و تسهیل ورود ارز حاصل از صادرات پتروشیمی ها به وزیر نفت تفویض شد.
پس از این تصمیم هیئت دولت نشست های متعددی میان وزیر نفت ومدیران پتروشیمی ها برگزار کرد و تصمیم گرفته شد که ارز حاصل از صادرات پتروشیمی ها بصورت مداوم از طریق سامانه نیما و قیمت مصوب عرضه شود و تاکنون ارز حاصل از صادرات پتروشیمی ها به طور منظم به بازار عرضه شده است .
برخی رویدادهای صنعت
بر اساس تازه‌ترین رتبه بندی موسسه بین المللی ICIS شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، در رتبه سی و‌هشتم شرکت‌های برتر پتروشیمیایی جهان قرار گرفت. در این گزارش که تمامی شرکت‌های پتروشیمیایی جهان بر اساس عملکرد مالی و میزان فروش مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس با ۶ پله صعود نسبت به سال ۲۰۱۶ در رتبه سی و هشتم از میان یکصد شرکت برتر قرار گرفت. همچنین در این گزارش که سپتامبر هر سال میلادی منتشر می‌شود، رتبه شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس در خاورمیانه دوم اعلام شده است.
تیم منتخب آتش نشانان صنعت پتروشیمی متشکل از 14 ورزشکار از 3 شرکت پتروشیمی از پتروشیمی های بندرامام ، زاگرس وغدیر به نمایندگی از تیم آتش نشانان جمهوری اسلامی در خرداد سال جاری به مسابقات بین المللی کشور لهستان اعزام شدند
نمایشگاه ها
در سال جاری دوازدهمین دوره نمایشگاه ایران پلاست با حضور و بیست و سومین نمایشگاه نفت ،گاز،پالایش و پتروشیمی با برگزار شد و شرکت های فعال در صنعت پتروشیمی ایران امسال افزون بر این روداد های نمایشگاهی داخلی حضوری فعال در نمایشگاه میلان پلاست داشتند. شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، پتروشیمی های جم، آریاساسول، امیرکبیر، تبریز، پلی نار ، انتخاب و شازند در نمایشگاه میلان پلاست به صورت پاویون و درفضایی به مساحت 920 متر حضورداشتند.
صنعت پتروشیمی و HSE
اغلب حوادث صنعت پتروشیمی مربوط به حوادث شغلی است که با همت مدیران طرح ها و مجتمع های پتروشیمی ، این صنعت پیشرو به سمت کاهش حوادث شغلی پیش می رود.در حال حاضر فضای استقرار PSM در کنار انجام ممیزی های ایمنی در چارچوب های استانداردها قوت گرفته است و با تداوم اقدامات درحال اجرا، شرایط ارتقا ایمنی مجتمع ها را فراهم ساخته که در حال حاضر سیستم مذکور در شرکت های پتروشیمی هلدینگ پارسیان،پتروشیمی های آریاساسول، جم، مروارید مستقر شده است.
مدیریت HSE شرکت ملی صنایع پتروشیمی در سال جاری به دنبال استقرار نظام های نوین مدیریت HSE و توسعه همکاری های نظارتی با رویکرد تقویت قانون رگلاتوری صنعت پتروشیمی بود تا بتواند قانون رگولاتوری شرکت ملی صنایع پتروشیمی را در HSE احیا و تثبیت کند.
تاکید برتوسعه پایین دست پتروشیمی و اشتغالزایی
مدیران عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در سال جاری همواره ضمن تاکید بر لزوم تکمیل زنجیره ارزش معتقد بوده اند که توسعه صنعت پتروشیمی به ویژه در صنایع پایین دستی می‌تواند افزون بر تاثیر مثبت در رشد اقتصادی بر اشتغالزایی نیز تاثیرگذار باشد و همگرایی دولت، مجلس و بخش خصوصی می تواند هدف گذاری های انجام شده را محقق کند.
محصولات پتروشیمی محصول پایه هستند که در تولید کالای ایرانی نقشی مهم دارند و ازاین جنبه برای حمایت از کالای ایرانی حائز اهمیت هستند و محصولات پتروشیمی ایران دارای همان شاخص‌های محصولات جهانی هستند.
صنایع پائین دستی می‌تواند زنجیره کاملی را برای ایجاد اشتغال مولد فراهم کند و از سوی دیگر سهم این بخش از صنعت در محصولاتی که درسبد مصرفی خانوارها جای دارد بالاست و همین موضوع نیز ضرورت توجه به صنایع پائین دستی پتروشیمی را پررنگ کرده است.
رگولاتوری شرکت ملی صنایع پتروشیمی
نهادینه شدن همگرایی درمسیر توسعه صنعت پتروشیمی به لزوم وجود یک سازمان رگولاتور قدرتمند درصنعت پتروشیمی نیاز دارد. رگولاتوری می تواند سبب ایجاد تحول در فعالیت پتروشیمی‌ها شود و دراین مسیر هلدینگ ها ،انجمن صنفی کارفرمایی و دیگرمتولیان امر این وظیفه را به شرکت ملی صنایع پتروشیمی نسبت دادند.
با توجه به اینکه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با همکاری هلدینگ ها و شرکت های پتروشیمی به دنبال تحقق برنامه ریزی های انجام شده برای تولید پایدار و نیز تکمیل طرح های توسعه ای بود در عمل در این مسیر گام نهاده است
منابع سرمایه گذاری
طرح های پتروشیمی افزون بر جذب سرمایه گذاری خارجی باید از روش های مختلف تامین مالی از طریق منابع داخلی نیز استفاده کنند. سرمایه های سرگردان داخلی می تواند با ورود به صنعت پتروشیمی تامین مالی طرح های توسعه ای را به همراه داشته باشد.
علی محمد بساق زاده عضو هیئت مدیره و مدیر طرح های شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز همگام با مدیران عالی صنعت پتروشیمی به چشم انداز مثبت صنعت پتروشیمی ایران خوشبین است و چندی پیش درباره راه های تامین سرمایه برای طرح های نیمه تمام و در حال ساخت پتروشیمی گفت: آینده صنعت پتروشیمی و پروژه‌های در دست اجرا نیازمند سرمایه ای حدود 100 میلیارد دلار است که منابع تأمین کننده آن شامل جهت دهی به سود و مجتمع های تولیدی برای اجرای پروژه های جدید، تضمین وام یا فاینانس داخلی و خارجی از فروش مجتمع های تولیدی ، تامین نقدینگی از طریق فروش سهام در بورس، بهره‌مندی از اعتبار مجتمع های تولیدی برای تامین منابع در بورس، ایجاد جذابیت برای صندوق های سرمایه گذاری و در نهایت استفاده از توان سرمایه‌گذاری خارجی بصورت مستقیم با ایجاد مالکیت پروژه و یا فاینانس است.
مرضیه شاهدایی، مشاور وزیر نفت نیز در این موردمعتقد است وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی از این که سرمایه گذاران داخلی در این صنعت حضور داشته باشند، تلاش شده تا در صنعت پتروشیمی کشورمان با توجه به مزیت های فراوانی که دارد بتوانیم در سطح داخلی و خارجی ازتمامی ایرانیان دعوت کنیم تا برای سرمایه گذاری در این صنعت اقدام کنند و در این راستا همکاری نظام بانکی و نیز بازارسرمایه نیز اثر بخش خواهد بود. صنعت پتروشیمی صنعت ارزآور و درآمدزاست و از همین رو سرمایه ها به این سمت کشیده خواهد شد.
نقش کلیدی ایران در بازار متانول منطقه
متانول یکی از سه محصول بسیار مهم صنایع شیمیایی در دنیا بوده و مواد بسیاری از آن مشتق می شوند. همچنین با توجه به کمبود قابل پیش بینی منابع انرژی در آینده، مصرف مستقیم متانول و یا مخلوط آن به عنوان سوخت پاک و یا در تولید هیدروژن مصرفی پیل های سوختی بسیار مورد توجه است.
اهم مزایای تولید متانول کاربرد آن در صنایع پایین دستی مانند تولید انواع رزین، صنایع داروئی،فرمالین و DME، افزایش سهم بازار با توجه رشد تقاضا برای متانول در دنیا و کاهش اتکاء به صادرات مواد خام حامل انرژی در راستای سند ملی چشم انداز کشور است.
با توجه به محدودیت منابع نفت خام، متانول علاوه بر مصرف شیمیائی به عنوان سوخت مایع مورد استفاده در موتورهای درونسوز در آینده نزدیک بازار بسیار خوبی را به خود اختصاص می دهد لذا سرمایه گذاری در جهت تولید متانول از گاز طبیعی یا ذغال سنگ، تجارتی پرفایده و صنعتی بسیار کارگشا خواهد بود.
واحد متانول پتروشیمی مرجان با ظرفیت بیش از 1.6 میلیون تن یکی از طرحهایی بود که در سال 97 راه اندازی شد و در سال آینده شاهد راه اندازی چند واحد متانول دیگر از جمله کاوه با ظرفیت 2.3 میلیون تن و متانول سبلان با ظرفیت در حال نهایی شدن است. با وارد سرویس شدن این دو واحد به ایران از لحاظ حضور در بازار متانول منطقه نقش کلیدی می دهد. با هماهنگی در عرضه محصول در بازار منطقه می توانیم رقابت جهانی را به نفع خود پیش ببریم