تزریق منابع به سوی صنعت پتروشیمی میتواند به تحقق جهش دوم و سوم این صنعت منجر شود
سهم صنایع پتروشیمی از گاز در کشور باید افزایش یابد. گاز تنها برای سوزاندن نیست. اگر این سوخت پاک وارد صنعت پتروشیمی شود، ارزش افزوده بهسزایی را ایجاد میکند، باید اذعان کرد که راه تولید سرمایه در صنعت پتروشیمی است، در صورتی که منابع به سوی این صنعت تزریق شود بدون تردید به تحقق جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی منجر خواهد شد.
این بخشی از سخنان بهزاد محقق، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران درباره صنعت پتروشیمی و نقش این صنعت در توسعه کشور است که در زیر می خوانید:
صنعت پتروشیمی ایران را با توجه به روند رو به رشد پیشرفت آن چگونه ارزیابی میکنید؟
به نظرم اکنون صنعت پتروشیمی ایران محور و ستون توسعه اقتصادی کشور بهشمار میرود. صنعت پتروشیمی میتواند در روند رو به رشد توسعه اقتصادی کشورمان نقش آفرین باشد و توسعه این صنعت در بالادست و نیز بخشهای پاییندستی، اشتغالزایی مطلوبی را به همراه خواهد داشت.
شرکتهای پتروشیمی به عنوان بزرگترین صنعت که ارز حاصل از صادرات غیر نفتی را وارد کشور می کند از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید گفت که این صنعت خوشبختانه درصد بسیاری از ارز کشور را تامین میکنند، جایگاه این صنعت به عنوان یک صنعت اشتغالزا در راس تحقق هدف جلوگیری از خام فروشی قرار دارد و به عنوان یکی از پایههای اصلی حمایت از تولید داخلی محسوب میشود.
امسال، سال جهش تولید نامگذاری شده است، نقش پتروشیمی در تحقق شعار سال چیست؟
صنعت پتروشیمی در سال جهش تولید، باید از امکانات و توان داخلی استفاده کند، زیرا این مهم ظرفیت تولید در این صنعت را افزایش خواهد داد. فرصتهای بسیاری برای سرمایهگذاری در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی در ایران وجود دارد که در این بین، سرمایهگذاری در بخش پتروشیمی به دلیل جلوگیری از خام فروشی از توجه ویژهای برخوردار است.
همچنین با تولیدی شدن طرح های جدید در سال جاری شاهد افزایش مطلوب ظرفیت تولید محصولات مختلف پتروشیمیایی خواهیم بود.
صادرات محصولات پتروشیمی در شرایط کنونی کشور چقدر میتواند به اقتصاد کشور کمک کند؟
در اسناد بالادستی کشور از جمله سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی یکی از راههای جلوگیری از ضربهپذیری اقتصاد از درآمدهای نفت و گاز، افزایش صادرات محصولات پتروشیمی عنوان شده است. از سویی دیگر محصولات تولیدی این صنعت، مواد اولیه بخشهای بسیاری از اقتصاد ایران را فراهم میکند و از این منظر بسیار حائزاهمیت بوده و همواره مورد توجه سیاستگذاران کشور است. اکنون و به دلیل تحریم نفت، بخش اعظم بازار صادراتی کشور بر دوش صنعت پتروشیمی است و این صنعت، صنعتی نیست که وارد رکود شود.
پتروشیمی های کشورمان در صورت یک برنامه ریزی منسجم و با همگرایی بیشتر می توانند نقش آفرینی بیشتری در اقتصاد و صنعت کشور داشته باشند.
نقش صنعت پتروشیمی را در ایجاد اشتغال و ارزش افزوده چطور ارزیابی میکنید؟
بخش پاییندست صنعت پتروشیمی اشتغالزایی بالایی را در کشور ایجاد میکند و اگر این بخش از صنعت توسعه یابد شاهد کاهش خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده بیشتری خواهیم بود. سرازیر کردن منابع به سوی تولید میتواند به تحقق جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی منجر شود، هر قدر در توسعه صنایع پتروشیمی تلاش شود از گاز و نفت نیز بهتر و بیشتر استفاده خواهد شد، درواقع صنعت پتروشیمی ارتباط مستقیم با نفت و گاز دارد.
صنایع پاییندستی پتروشیمی به طورمستقیم و غیرمستقیم مشاغل بسیاری را ایجاد کردهاند و میزان پیوند آنها با سایر بخشهای اقتصادی قابلملاحظه است. باید پذیرفت که صنعت پتروشیمی در جهان جزو صنایع بزرگ محسوب میشود که البته این صنعت سود آور در ایران قدمتی ۵۰ ساله دارد که باید بیش از پیش به توسعه آن نگاه ویژهای داشت.
به نظر شما بخش خصوصی در توسعه و تحول صنعت پتروشیمی چه نقشی ایفا میکند؟
بخش خصوصی میتواند نجات بخش صنعت پتروشیمی کشور باشد، باید شرایط را برای حضور بخش خصوصی واقعی در صنعت پتروشیمی فراهم کنیم. با توجه به تلاشهای صورت گرفته در صنعت پتروشیمی ایران، این صنعت هم اکنون در ریل توسعه حرکت قرار دارد. باید تسهیلات ویژهای در تمامی بخشهای این صنعت قائل شد، زیرا یکی از بخشهایی که امروز باید مورد توجه جدی قرار گیرد، صنعت پتروشیمی است. هم دولت و هم بخش خصوصی باید وارد کارزار شوند.
صنعت پتروشیمی ایران اکنون در جهش دوم تاریخی خود قرار دارد. این جهش چه ویژگی هایی دارد؟
موضوع توسعه پروژههای صنعت پتروشیمی باید برای دولت بسیار مهم باشد و بهصورت منظم پیگیری شود تا در زمانبندی تعیین شده، به بهرهبرداری برسد و خام فروشی کم شود تا به جهش سوم در صنعت پتروشیمی نیز دست یابیم.
آمارها نشان میدهد در سال 1400 درآمد صنعت پتروشیمی از 17 میلیارد دلار به 25 میلیارد دلار میرسد. از این 25 میلیارد دلار، تقریباً 17 میلیارد دلار درآمد ارزی حاصل از صادرات خواهد بود که بیش از 40 درصد بیشتر از درآمدهای فعلی صنعت از محل صادرات است. در حال حاضر پتروشیمی سالانه بیش از 12 میلیارد دلار برای ایران ارزآوری دارد که از صادرات 22.5 میلیون تن محصول به دست میآید.
نظرتان درباره توسعه کلان صنعت پتروشیمی چیست؟
بیشتر وقت ما در صنعت صرف تولید و افزایش ظرفیت حجمی شده است و باید به سمت توسعه پایدار، تابآور و با ارزش افزوده بالا حرکت کنیم و نباید به وضع موجود اکتفا کرد و صنعت را باید به یک صنعت پایدار هوشمند تبدیل کنیم.
باید هرچه بیشتر به سمت تولید محصولات نهایی در صنعت پتروشیمی حرکت کنیم. در صورت تحقق این هدف به راحتی میتوانیم محصولات خود را که از پتروشیمی تولید شدهاند صادر کنیم. ما نیازمند همکاری و تعامل بیشتر برای رسیدن به هدف گذاریهای انجام شده برای ایجاد ارزش افزوده بیشتر در صنعت رو به رشد پتروشیمی هستیم.
تکمیل زنجیره ارزش با هدف کاهش خام فروشی تا چه میزان اهمیت دارد؟
اهمیت تکمیل زنجیره ارزش با هدف کاهش خام فروشی بر کسی پوشیده نیست، باید شرایط این صنعت به گونهای طراحی شود تا بیش از گذشته وارد بازار رقابتهای جهانی شود، سخن از تحریم در این صنعت به میان آمده، اما ایران در این صنعت حرفهای زیادی برای گفتن دارد و به راحتی از این بازار حذف نخواهد شد.
هم اکنون طرحهای صنعت پتروشیمی در مسیر برنامه توسعه بیشتر بر اساس ایجاد ارزش افزوده بالاتر، حرکت در مسیر تکمیل زنجیره ارزش و صنایع پایین دست پتروشیمی است که این امر طی سالهای آینده به توسعه این صنعت کمک کرده و به نوعی تحریم را نیز بیاثر خواهد کرد.
نقش صنعت پتروشیمی را در مقوله حمایت از تولید چگونه ارزیابی میکنید؟
پتروشیمی یکی از پایههای اصلی حمایت از تولید است. در شرایط کنونی نقدینگیها باید به سمت توسعه صنعت پتروشیمی هدایت شود. جایگاه صنعت پتروشیمی در اقتصاد مشخص است، همچنین باید اعتماد مردم را جلب کنیم تا نقدینگی به سمت توسعه این صنعت هدایت شود. باید با جذب سرمایههای جدید به پیشرفت این صنعت کمک کنیم. با وجود بدعهدی برخی کشورها، ایران در حوزه نفت و پتروشیمی و همچنین صادرات محصولات پتروشیمی، مشتریهای خوبی دارد.
آیا میتوان امروز پیشتاز توسعه صادرات غیرنفتی را صنعت پتروشیمی نامید؟
بله همین طور است. این صنعت باوجود برخی مشکلات اقتصادی از جمله تغییر نرخ ارز و یا فشارهای اقتصادی آمریکا، پیشرفت مناسبی داشته است، پتروشیمی بدون تردید یکی از صنایع توسعه دهنده بخش اقتصادی ایران محسوب میشود. صنعت پتروشیمی ایران به عنوان صنعتی پیشرو نیازمند حمایت است و باید با استفاده از ظرفیتهای موجود در کشور به سوی توسعه متوازن این صنعت گام برداریم.
باوجود آنکه بسیاری از کشورها از جمله ایران با مشکلات ناشی از ویروس کرونا مواجه هستند، وضع صنعت پتروشیمی را در این شرایط چطور میبینیند؟
با وجود برخی مشکلات، بسیاری از مجتمعهای پتروشیمی با ظرفیت کامل فعالیت میکنند و روند افزایش تولید با تلاشهای انجام شده در حال تحقق است. همچنین انتظار میرود در پنج سال آینده با بهرهبرداری برخی از طرحهای جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی تحولی بزرگ در اقتصاد و صنعت کشور محقق شود.
صنعت پتروشیمی موتور محرکه توسعه کشور است، این صنعت یکی از مزیتهای اقتصادی است. ایران به لحاظ تنوع خوراک پتروشیمی در منطقه برتری خاصی دارد. سالانه چندین میلیون تن در این صنعت تولید داریم و همچنین چندین پروژه پتروشیمی در حال ساخت است و باید از روند ساخت این طرحها با بهرهگیری از تمام ظرفیتهای موجود دولتی و بخش خصوصی حمایت کرد.