پیام پتروشیمی درراستای تبیین مهمترین برنامه های آتی صنعت و هدف گذاری های انجام شده برای افزایش ظرفیت تولید گفتگویی را با حسن عباس زاده معاون مدیریت برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی انجام داده است که متن کامل این گفتگو در پی می آید:
1- مهمترین ویژگی طرح های جهش سوم صنعت پتروشیمی چیست؟
طرح های جهش سوم دارای ویژگی های خاصی هستند و از نظر برنامه ریزی هدف گذاری های جدیدی برای آن تعیین شده است و تقریبا تکمیل آنها با برنامه هفتم توسعه تطابق زمانی دارند. در این جهش 28 طرح به ظرفیت 34 میلیون تن و سرمایه-گذاری 23 میلیارد دلار تعریف شده است که تاکنون (حدود 5/7 میلیارد دلار هزینه شده است) و درآمد 12 میلیارد دلاری نیز از این طرح های که در حال ساخت هستند به دست خواهد آمد.
افزوده شدن حدود 10 محصول جدید به سبد تولید محصولات پتروشیمی ایران،6 فرایند جدید، آمایش سرزمینی گسترده تر از دیگر ویژگی های جهش سوم به شمار می رود.
از سوی دیگر برای نخستین بار در چابهار 2 طرح به بهره برداری خواهند رسید (بدر شرق و صنایع شیمیایی سینا) و در تداوم توسعه باید این نکته را مورد توجه قرار داد که در برنامه های جهش سوم ارزش محصولات نسبت به جهش دوم بیشتر خواهد شد یعنی به سمت تولید محصولات با ارزش تر می رویم.
همچنین دانش فنی ایرانی MTP در صنعت پتروشیمی کشورمان نیز برای نخستین بار به کار گرفته و تجاری می شود که حاصل تلاش متخصصان و دانش پژوهان شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی است.
2- طرح های پیشران صنعت دارای چه ویژگی هایی هستند و آیا می توان گفت که مکمل طرح های جهش سوم هستند؟
این طرح ها مکمل ادامه توسعه کل صنعت هستند و اهداف تعریف طرح های پیشران صنعت پتروشیمی بطور کامل تدوین و برنامه ریزی شده است
یکی از برنامه های پیش بینی شده کاهش واردات و تامین نیاز صنایع داخلی (پایین دستی) است در حال حاضر در مقابل حدود 30 میلیون تن محصول نهایی که 2 میلیون تن صادرات و 8 میلیون تن فروش داخلی) است حدود یک میلیون تن واردات داریم که با بهره برداری از طرح های پیشران بخش عمده ای از این واردات پوشش داده خواهد شد.
همچنین توسعه زنجیره ارزش ،کاهش خام فروشی، ارزش افزوده بیتشر (تولید محصولات با ارزش بالاتر) با جدیت پیگیری خواهد شد و امید است که با کمک دولت و مجلس و همچنین همکاری هلدینگ های پتروشیمی بتوانیم اهداف پیش بینش شده را محقق کنیم.
3- توسعه متوازن صنعت پتروشیمی ایران بر مبنای چه هدف گذاری هایی تحقق خواهد یافت؟
تکمیل زنجیره ارزش و کاهش خام فروشی یکی از برنامه های کلان صنعت پتروشیمی است و در این راستا در جهش دوم و سوم صنعت اقدام هایی موثر در حال اجرایی شدن است .
تولید محصولات جدید و استرتاتژیک با هدف تامین نیاز داخل و نیز صادرات هدف گذاری شده است و درآینده ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران رشدی قابل توجه را به ثبت خواهد رساند.
4- نقش هاب های جدید در مسیر توسعه صنعت چگونه است و چه هاب هایی نهایی شده اند؟
چابهار، منطقه ویژه اقتصادی بر پارسیان، فازدوم ماهشهر، فاز سوم عسلویه و نیز قشم را می توان هاب های آتی صنعت برشمرد و در جاسک نیز هلدینگ باختر اقدام به ساخت یک پتروپالایشگاه کرده است.
البته درمسیر خط لوله اتیلن غرب نیز چند طرح میان دستی تعریف شده است و با توجه به تاکید وزارت نفت به دنبال استفاده حد اکثری از اتیلن تولیدی هستیم.
5- نحوه همکاری هلدینگ های پتروشیمی در طرح های جهش سوم و پیشران چگونه خواهد بودو از ظرفیت های آنها به چه شکلی استفاده می شود؟
هلدینگ های پتروشیمی نقشی کلیدی و تعیین کننده را در طرح های توسعه ای صنعت ایفا می کنند،این شرکت ها بخشی ازدرآمد های خود را در طرح های توسعه ای در مسیر تحقق زنجیره ارزش سرمایه گذاری کرده و برخی نیز اقدام به تعریف طرح های جدید کرده اند.در طرح های پشیران هلدینگ نفت و گاز پارسیان یک طرح MTP را تعریف کرده است، هلدینگ پتروفرهنگ نیز قرار است طرحی مشابه را اجرا کند و هلدینگ خلیج فارس نیز به دنبال ساخت یک طرح PDH است البته طرح هایی که اشاره شد افزون بر طرح هایی است که پیشتر از سوی این هلدینگ ها برنامه ریزی شده است.
گفتنی است که با توجه به لزوم استفاده از خوراک های ترکیبی و نیز استفاده از متانول مازاد برای تولید پلی پروپیلن چشم انداز مطلوبی برای توسعه متوازن صنعت ترسیم شده است.
6- نقش شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان شرکتی هدایتگر و حاکمیتی در این فرایند چگونه است؟
با توجه به سیاست های شرکت ملی صنایع پتروشیمی در راستای توسعه زنجیره ارزش و همچنین رفع موانع و چالش های صادرات متانول در آینده و در راستای تشویق و تسهیل سرمایه گذاری در اجرای طرح های تولید پروپیلن که از مهمترین زنجیره های طرح های پیشران می باشد؛ شرکت ملی صنایع پتروشیمی مشوق هایی را در نظر گرفته است :
"پیشنهاد اصلاح آیین نامه تخفیف پلکانی قیمت خوراک" به وزارت نفت ارائه شده است تا در هیئت محترم وزیران مطرح و تصویب شود. به موجب این اصلاحیه شرکت های تامین کننده خوراک (متانول) طرح های MTP ، متناسب با مقدار تحویل خوراک، تا 30 درصد در بهای خوراک گاز دریافتی تخفیف دریافت خواهند نمود و متناسبا در قیمت فروش متانول تخفیف قایل خواهند شد.
جهت متوازن کردن توزیع سود بین زنجیره ارزش پروپیلن و جذاب نمودن طرح های MTP ، فرمول جدید قیمت گذاری پروپیلن تدوین گردیده است که قابل ارائه به تولید کنندگان و مصرف کنندگان این محصول است.
لایحه پیشنهادی جهت تصویب قانون "تسری معافیت مالیاتی صادرات غیر نفتی به درآمدهای حاصل از قرارداد بلند مدت تامین خوراک صنایع میانی پتروشیمی" به وزارت نفت ارسال شده است که پس از تصویب آن در مجلس شورای اسلامی، شرکت های تامین کننده خوراک (متانول) طرح های MTP می توانند از مزایای آن برخوردار شوند.
همچنین دانش فنی تولید پروپیلن از متانول که متعلق به شرکت ملی صنایع پتروشیمی است با تسهیلات ویژه در اختیار سرمایه گذاران قرار خواهد گرفت و در تامین منابع مالی داخلی و خارجی با سرمایه گذاران مساعت خواهدشد.
جهت تسهیل در اجرای طرح های MTP زمین و زیر ساخت های لازم در عسلویه در نظر گرفته شده است که در اختیار سرمایه گذاران قرار خواهد گرفت.