امروز پتروشیمی به محور صادرات غیرنفتی کشور تبدیل شده است، حمایت از این صنعت به دلیل ایجاد ارزش افزوده و اشتغال بالا، باید مورد توجه قرار گیرد، زیر این صنعت، صنعتی پیشرو در توسعه صادرات غیرنفتی تلقی می شود.
پتروشیمی یکی از ارکان اصلی صنعت نفت ایران در زنجیره تولید است، این صنعت، صنعتی پیشرو در توسعه صادرات غیرنفتی محسوب می‌شود، باید با جذب سرمایه‌های جدید به پیشرفت این صنعت کمک کنیم، زیرا توسعه این صنعت می‌تواند به نوعی تحریم‌ها را خنثی کند.
این بخشی از صحبت های احمد مرادی، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در خصوص صنعت پتروشیمی است که در زیر می خوانید:
توسعه صنعت پتروشیمی در شرایط کنونی چه نقشی در اقتصاد کشور دارد؟
پتروشیمی یکی از ارکان اصلی صنعت نفت ایران در زنجیره تولید است، پتروشیمی صنعتی پیشرو در توسعه صادرات غیرنفتی محسوب می شود با توسعه صنعت پتروشیمی و رفع مشکلات آنها، دستاوردهای خوبی در آینده خواهیم داشت. همچنین باید با جذب سرمایه‌های جدید به پیشرفت این صنعت کمک کنیم، زیرا توسعه این صنعت می‌تواند به نوعی تحریم‌ها را خنثی کند.
با کاهش درآمدهای نفتی در نتیجه تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران، صنعت پتروشیمی با توجه به نقش مهم خود در درآمدهای ارزی کشور، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
امروز پتروشیمی به محور صادرات غیرنفتی کشور تبدیل شده است، حمایت از این صنعت به دلیل ایجاد ارزش افزوده و اشتغال بالا، باید مورد توجه قرار گیرد.
جهش تولید در صنعت پتروشیمی را چطور ارزیابی می کنید و این افزایش تولید در آینده چه اثراتی خواهد داشت؟
با افتتاح طرح‌های متنوع پتروشیمی، اکنون صنایع پتروشیمی کشور، طیف متنوعی از محصولاتی نظیر متانول، پلی‌پروپیلن، الفین و غیره را تولید می‌کند که باعث بی‌نیازی بیشتر کشور از واردات و صرفه‌جویی ارزی خواهد شد. تا پیش از این، سهم ایران از ظرفیت محصولات پتروشیمی جهان بیش از ۲ درصد بوده است هدف ایران دستیابی به سهم تولید بیشتری است، هدفی که با تلاش‌های گسترده به نظر می‌رسد دستیابی به آن چندان دور از دسترس نخواهد بود.
این جهش در حالی صورت گرفته که میزان تولید مواد پتروشیمی در ایران و تا زمان پیروزی انقلاب، تقریبا ناچیز بود و ایران ناچار بود برای تولید کالا در داخل کشور، مواد اولیه پتروشیمی را به صورت کامل از خارج از کشور وارد کند و همین مسئله بر وابستگی به کشورهای دیگر می‌افزود. البته هر ساله بر میزان صادرات محصولات پتروشیمی کشور افزوده شده است و صادرات محصولات پتروشیمی، میلیون‌ها دلار ارزآوری برای کشور داشته است.
صنعت پتروشیمی چگونه می‌تواند در ارزآوری برای کشور و افزایش اشتغال نقش داشته باشد؟
صنعت پتروشیمی همواره نقش موثری در بازار ارز ایفا کرده است به گونه‌ای که هم اکنون درصد زیادی از نیازهای ارز کشورمان در بخش صادرات غیرنفتی از این صنعت پیشرو و مهم تامین می‌شود و به نوعی این صنعت ثبات‌دهنده بازار ارز محسوب می شود.
صنعت پتروشیمی با وجود برخی چالش‌ها در این مدت، با صادرات محصولاتی متنوع و ارزشمند و تجربه رشد قابل ملاحظه، بخش زیادی از صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داد که از نظر اقتصادی یک جهش محسوب می شود.
این صنعت در بخش‌های مختلف و در تقویت زیرساخت‌ها موفقیت‌های خوبی کسب کرده است، همچنین نقش این صنعت در افزایش اشتغال به ویژه در مناطق مختلف کشور قابل چشم‌پوشی نیست.
تحریم‌های اقتصادی چقدر بر روی صنعت پتروشیمی تاثرگذار است؟
وابستگی اقتصاد ما به درآمدهای ارزی قابل‌انکار نیست و مهم‌ترین منابع ارزآوری کشورمان هم فروش نفت است. بنابراین کاهش و افزایش فروش نفت به طور مستقیم در میزان ذخایر ارزی و نوسانات آن در بازار تاثیر می‌گذارد. وقتی که درآمدهای نفتی در تهدید تحریم قرار گرفت، پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها پا به پای پروژه‌های استخراج و اکتشاف نفتی توسعه یافت.
با افزایش درآمدهای ناشی از فروش محصولات پتروشیمی، برخی از هلدینگ های پتروشیمی هم وارد لیست تحریم‌ها شدند. البته تحریم صنعت پتروشیمی به راحتیِ نفت خام نیست و به گفته بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی این حوزه، اساساً پتروشیمی‌ها تحریم‌ناپذیرند، اما به هرحال تحریم محدودیت هایی را نیز ایجاد خواهد کرد.
طرح‌های پیشران صنعت پتروشیمی چه نقشی در توسعه این صنعت دارند؟
بدون تردید این طرح‌ها مکمل ادامه توسعه کل صنعت پتروشیمی هستند.یکی از برنامه‌های پیش‌بینی‌شده تأمین نیاز صنایع داخلی است که با بهره‌برداری از طرح‌های پیشران بخش عمده‌ای از نیازهای کشور برآورده می شود.
توسعه زنجیره ارزش، کاهش خام‌فروشی، ارزش افزوده بیشتر باید با جدیت پیگیری شود، همچنین هلدینگ‌های پتروشیمی نقش کلیدی و تعیین‌کننده‌ای در طرح‌های توسعه‌ای صنعت ایفا می‌کنند، این شرکت‌ها بخشی از درآمد خود را در طرح‌های توسعه‌ای در مسیر تحقق زنجیره ارزش سرمایه‌گذاری و بعضی از آنها نیز طرح‌های جدید تعریف کرده اند.
توسعه و سرمایه گذاری در صنایع پایین دستی پتروشیمی چقدر ضروری است؟
اگر جهش‌های پتروشیمی با رونق تولیدات صنایع پایین‌دستی همراه باشد، افزون بر ایجاد اشتغال فراوان، ارزش افزوده بسیاری را نیز برای کشور به همراه دارد. نفت و پتروشیمی به عنوان صنعت اول ایران محسوب می‌شوند و به دلیل کارکردهای خود در مسیر توسعه کشور بسیاری از صنایع دیگر کشور را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
همچنین توسعه و تقویت هرچه بیشتر صنعت مستلزم برنامه‌ریزی، سرمایه گذاری و حمایت‌های بی چون چراست. معتقدم صنعت پتروشیمی ایران هم‌اکنون می‌تواند خود را به عنوان پیشران اقتصاد کشور به شرط مهیا بودن شرایط اقتصادی و سیاسی داخلی و خارجی مطرح سازد و قطار اقتصادی کشور را به حرکت درآورد.
هم اکنون کیفیت و ظرفیت شرکت‌های پتروشیمی ایرانی قابل قبول است و فرصت‌های زیادی پیش روی توسعه صنعت پتروشیمی ایران وجود دارد و امیدوارم که روز به روز شاهد عرضه محصولات پتروشیمی ایران در بازار جهان باشیم.