بخش اول: چشم انداز اقتصاد کلان ایران در سال 1395
اقتصاد ایران بعد از چند سال رکود تورمی، در آستانه توافق هستهای و پیشبینی رفع تحریمهای اقتصادی فرصتهای منحصربهفردی پیش رو دارد. هرچند سیاستهای اقتصادی 2 سال اخیر، توان
بخش اول: چشم انداز اقتصاد کلان ایران در سال 1395
اقتصاد ایران بعد از چند سال رکود تورمی، در آستانه توافق هستهای و پیشبینی رفع تحریمهای اقتصادی فرصتهای منحصربهفردی پیش رو دارد. هرچند سیاستهای اقتصادی 2 سال اخیر، توانسته رشد اقتصادی مثبت را به اقتصاد بازگرداند، نرخ تورم را در حدود 15 درصد کنترل کند و ثبات بازار ارز را ایجاد کند، اما طبق گزارش صندوق بینالمللی پول، اقتصاد ایران هنوز با چالشهای ساختاری شدیدی روبهروست. چالش‌هایی نظیر کاهش شدید بهای نفت، افزایش موجودی انبار بخش شرکتی اقتصاد و نرخ پایین بهرهبرداری از ظرفیت کارخانهای، حجم بالای داراییهای معوق نظام بانکی، نرخ بالای سود بانکی، حجم بالای بدهیهای معوق بخش دولتی به نظام بانکی و عدم توانایی بخش بانکی در اعطای اعتبار به بخشهای واقعی اقتصاد، مواردی هستند که اقتصاد کشور را در رکود نگه داشته است. حال امید آن است که با رفع تحریمها و گشایش در نظام مالی کشور متغیرهای اقتصادی بهبود یابد. لذا چشمانداز اقتصاد کلان کشور در سالهای پیشرو حائز اهمیت است.
تولید و رشد اقتصادی
ایران به عنوان هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا و دومین اقتصاد منطقه خاورمیانه بعد از عربستان سعودی، در سالهای اخیر با کوچک شدن اقتصاد مواجه بوده است. کوچک شدن اقتصاد به مفهوم کاهش تولید ناخالص ملی و بنابراین رشد اقتصادی منفی است که در سالهای 1391 و 1392 اقتصاد کشور گریبانگیر آن شده است. همانطور که در نمودار 1 نشان داده شده است، رشد اقتصادی کشور از سال 1384 با فراز و نشیبهایی همراه بوده است. از سال 1389 با شدت گرفتن تحریمها روند نزولی به خود گرفته و در سال 1391 با رقم 78/6- درصد بیشترین کاهش رشد اقتصادی در دوره 10 ساله را ثبت کرده است. در طی دو سال اخیر با اعمال سیاستهای دولت جدید، رشد اقتصادی به درصدهای مثبت رسیده است. انتظار میرود با توافق هستهای و رفع تحریمهای اقتصادی و بازگشت ایران به عرصه بینالملل، گشایشهایی در تأمین مالی بخش واقعی اقتصاد ایجاد شود و رشد اقتصادی به حرکت مثبت خود ادامه دهد. گزارش جدید بانک جهانی نیز مؤید این موضوع است. بهطوریکه بانک جهانی پیشبینی خود از رشد اقتصادی ایران در سال 2016 را از 2 درصد به 8/5 درصد افزایش داده است. همچنین برای سال 2017 نیز رشد اقتصادی 7/6 درصد برای اقتصاد کشور پیشبینی کرده است. بانک جهانی علت تعدیل در نرخ پیشبینی خود را رفع تحریمهای غرب، رشد و توسعه بخش نفت و افزایش صادرات ایران اعلام کرده است.
نمودار 1- رشد اقتصادی (درصد؛ سالانه؛ 1396-1384)
منبع: بانک مرکزی؛ محاسبات واحد مطالعات دنیای اقتصاد
ارز
بازار ارز به عنوان جانشینی برای سایر بازارها مانند بورس، طلا و سپردههای بانکی یکی از متغیرهای کلیدی در اقتصاد کلان محسوب میشود که تغییرات و نوسانات نرخ آن از مهمترین دغدغههای سیاستگذاران، سرمایهگذاران و بازرگانان است. تحولات نرخ ارز از سال 1381 با سیاست تک نرخی کردن ارز آغاز شده است و نوسانات آن از سال 1391 با تشدید تحریمهای اقتصادی و محدود شدن عرضه ارز توسط دولت جهت کنترل نرخ ارز، به اوج خود رسیده است. با روی کار آمدن دولت جدید در سال 1392 و اعمال سیاستهای ارزی مناسب در جهت ایجاد ثبات در بازار ارز، نرخ ارز با نوسانات محدود در کانال صعودی در حرکت است.
با در نظر گرفتن تحولات آتی در اقتصاد و سیاست کشور، مانند توافق هستهای و لغو تحریمها، آزاد شدن دلارهای بلوکه شده، ورود سرمایهگذاران خارجی به کشور، لغو محدودیتهای تجاری و نقل و انتقالات مالی و همچنین احتمال اجرای سیاست تک نرخی کردن ارز، آینده نرخ دلار در هالهای از ابهام قرار دارد. با اینحال، طبق بررسیهای به عمل آمده در واحد مطالعات بازار دنیای اقتصاد نیروهای کاهنده نرخ دلار نظیر آزاد شدن دلارهای بلوکه شده، افزایش صادرات و ... در مقابل نیروهای فزاینده نرخ دلار مانند رفع محدودیت تجاری و افزایش واردات کالاهای سرمایهای، مصرفی و مواد اولیه، کاهش قیمت نفت و ... از قدرت کافی برخوردار نبوده و پیشبینی از آینده نرخ دلار ادامه روند صعودی با شیب ملایم است.
در نمودار 2 روند نرخ دلار از فرودین 1381 تا آذر 1394 نشان داده شده است. همانطور که در نمودار 2 مشخص است، قیمت دلار از مرداد 1390 وارد کانال صعودی با شیب تند شده است. از بهمن 1391 که نرخ دلار حداکثر قیمت را ثبت کرده است تقریبأ به مدت یک سال یک اصلاح قیمتی انجام داده و بعد از آن وارد زیرکانالی از کانال اصلی صعودی شده است. در این نمودار، الگوی مثلثی متقارن در قیمت دلار شکل گرفته که نشان از ادامه روند صعودی دلار حداقل به اندازه ارتفاع دهانه مثلت در آینده است.
نمودار 2- نرخ دلار (ریال؛ ماهانه؛ فرودین ماه 1381 تا آذرماه 1391)
منبع: بانک مرکزی و محاسبات واحد مطالعات دنیای اقتصاد
نقدینگی و تورم
صحبت از نقدینگی، بحث تورم را در ذهن تداعی میکند. رابطه نقدینگی و تورم بر اساس تئوریهای اقتصادی و آزمونهای تجربی تأیید شده است. لذا افزایش حجم نقدینگی، افزایش تورم را به دنبال دارد که اگر همراه با افزایش تولید و رشد اقتصادی نباشد، پدیده شوم رکود تورمی را پدید میآورد. نقدینگی را پایه پولی و ضریب فزاینده شکل میدهند. ضریب فزاینده پولی بیشتر میتواند نشان از توسعه بازار پولی کشور باشد. اما افزایش پایه پولی باید به درستی و دقت بیشتری بررسی شود. پایه پولی از داراییهای خارجی بانک مرکزی، خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی، خالص بدهی بانکها به بانک مرکزی و خالص سایر داراییها تشکیل شده است. افزایش هریک از این اجزا به افزایش پایه پولی و افزایش تورم منجر خواهد شد.
خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی: موجودی ارز بانک مرکزی را شامل میشود که با توجه به وابستگی دولت به درآمدهای نفتی، با افزایش قیمت نفت، درآمدهای ارزی به بانک مرکزی فروخته شده که منجر به افزایش دارایی خارجی بانک مرکزی و در نتیجه افزایش نقدینگی میشود. افزایش نقدینگی نیز افزایش تورم به همراه دارد.
همانطور که در نمودار 3 نشان داده شده است، خالص دارایی خارجی بانک مرکزی بیشترین سهم را در پایه پولی دارد و علت این موضوع وابستگی بودجه دولت به درآمدهای نفتی و فروش آن به بانک مرکزی و در نهایت تبدیل ارزهای نفتی به ریال است. جهش خالص دارایی بانک مرکزی در سال 1392 قابل توجه است که میتوان آن را به افزایش شدید قیمت نفت، افزایش هزینههای دولت برای انتخابات 1392 و کسری بودجه دولت ربط داد.
خالص بدهی دولت به بانک مرکزی: یکی از اجزای وابسته به دخل و خرج دولت است که هر سال با توجه به کسری بودجه دولت به حجم آن افزوده میشود. دولت هر ساله با توجه به میزان کسری بودجه خود، راههای مختلفی را برای جبران آن انتخاب میکند. یکی از روشهای متداول در کشور، تأمین مالی کسری بودجه از طریق استقراض از بانک مرکزی است.
همانطور که در نمودار 3 مشاهده میشود، سهم بدهی دولت به بانک مرکزی از سایر اجزای پایه پولی کمتر بوده و این بدین معناست که تغییرات آن تاثیر ضعیفتری نسبت به سایر اجزا بر پایه پولی دارد. همچنین مشاهده میشود که در دوره 1390-1385 خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی با وجود بدهی انباشته دولت به بانک مرکزی طی سالهای گذشته، منفی است که علت آن سپردهگذاری دولت در طول سال نزد بانک مرکزی و کسر سپردهها از بدهیها بیان شده است.
خالص بدهی بانکها به بانک مرکزی: یکی دیگر از اجزای پایه پولی است که میزان وابستگی بانکها در تأمین مالی به بانک مرکزی را نشان میدهد. به عبارت دیگر، میزان افزایش این جزء از پایه پولی میتوان نشان از تنگنای مالی بانکها باشد.
همانطور که در نمودار 3 مشاهده میشود، خالص بدهی بانکها به بانک مرکزی از سال 1389 وارد کانال صعودی جدیدی شده است که به طور متوسط در طی سالهای اخیر با نرخ 40 درصد افزایش یافته است. با نگاهی به وضعیت صنعت بانکداری در سالهای اخیر در مییابیم که دوره مذکور مصادف است با اخذ مجوزهای تأسیس بانک و موسسات مالی توسط اشخاص و نهادهای مختلف و افزایش قارچگونه آنها، دور شدن بانکها و نهادهای مالی از رسالت خود به عنوان واسطههای مالی و روی آوردن به بنگاهداری، اعمال تحریمهای شدید بانکی و محدود شدن عملکرد آنها، که به عنوان عوامل بازدارنده در تأمین مالی بانکها شناخته شده و منجر به وابستگی هرچه بیشتر بانکها به بانک مرکزی شده است.
نمودار 3- پایه پولی و اجزای آن (میلیارد ریال؛ سالانه؛ 1393-1380)
منبع: بانک مرکزی
چشم انداز صنعت پتروشیمی ایران در سال 1395
همانطور که پیشتر نیز گفته شد، با نهایی شدن توافق هستهای ایران و غرب و رفع تحریمها و آغاز اجرایی شدن برجام، انتظار میرود که سال آینده اوضاع اقتصای ایران تا حدی بهبود یابد، البته ناگفته نماند که نباید انتظار داشته باشیم که رکود اقتصادی ایران در سال 1395 به طور کامل از بین برود، چرا که این مساله نیاز به زمان دارد. صنعت پتروشیمی کشور، که یکی از جذاب‌ترین صنایع برای سرمایهگذاران خارجی است، سال آینده پررونق خواهد بود، هرچند بارقه‌هایی از رونق در چند ماه اخیر نیز مشاهده شده است. ابراز تمایل شرکتهای مهم خارجی در صنعت پتروشیمی جهان برای حضور در ایران و مذاکره با سردمداران پتروشیمی ایران نویدگر روزهای خوب برای صنعت پتروشیمی در سال آتی است.
یکی از بزرگترین مشکلات صنعت پتروشیمی در سالهای اخیر، کمبود سرمایه‌گذاری و عدم دسترسی به دانش و فناوری جدید بوده که نتیجه تحریمهای ظالمانه غرب علیه ایران بوده است، مشکلی که از حالا به بعد و به دلیل برداشته شدن تحریمها و آشتی ایران با دنیا در حال رنگ باختن است. ورورد سرمایه و دانش فنی خارجیان به ایران قادر خواهد بود تا در میان‌مدت و بلندمدت چالشهای جدی این صنعت مرتفع شوند. اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام در صنعت پتروشیمی با فاینانس و سرمایه خارجیان، تولید محصولات جدید و ورود مجدد و پرقدرت به بازارهای جهانی، از جمله مواردی است که میتوان در چشمانداز سال 1395 مشاهده کرد. در ادامه مروری خواهیم داشت بر مهمترین رویدادهای صنعت پتروشیمی کشور در سال 1394 از منظر متغیرهای اقتصاد کلان همچون درآمد، تولید و صادرات و همچنین متغیر خرد قیمت خوراک که در نهایت بر تولید و صادرات اثر می‌گذارد.
بخش دوم: مروری بر مهمترین متغیرهای اقتصاد کلان در صنعت پتروشیمی در سال 1394 (درآمد، تولید، قیمت خوراک و صادرات)
فصل اول: درآمد
مهر ماه 1394
درآمد ارزی صادرات پتروشیمی با تکمیل زنجیره ارزش دو برابرمی‌شود
صنعت پتروشیمی ایران میتواند در آینده با تکمیل زنجیره ارزش سهم بزرگی از درآمدهای ارزی کشور را به خود اختصاص دهد.پیش‌بینیمی‌شود صادرات محصولات پتروشیمی 34 درصد از ارزش کل صادرات را در سال 94 به خود اختصاص دهد.
اگر در نظر بگیریم که سالانه حدود 20 میلیارد دلار از صادرات کشور در بخش پتروشیمی است، تکمیل زنجیره ارزش در این محصولات صادراتی میتواند درآمد ارزی را تا دو برابر افزایش میدهد.
آبان ماه 1394
افزایش درآمد پتروشیمی به 50 میلیارد دلار
اکنون 67 طرح در دست اجرا است که حدود 27 میلیارد دلار درآمد دارد که در مجموع با درآمد 23 میلیارد دلاری ظرفیت نصب شده کنونی، درآمد پتروشیمی با تکمیل طرحهای در دست اجرا به 50 میلیارد دلار خواهد رسید.
مرکز سرمایه‌گذاری زیر نظر مدیرعامل با هدف توسعه سرمایه‌گذاری و رفع مشکل‌ها در پساتحریم تشکیل میشود، گفت: در برنامه ششم توسعه ظرفیت عملی پتروشیمی‌که اکنون 44 میلیون تن در برابر 60 میلیون تن است به ظرفیت اسمی می‌رسد.
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به این که اکنون سهم پتروشیمی از منابع هیدرو کربنی کشور 9درصد است، ابراز امیدواری کرد که با اجرای برنامه‌های توسعه‌ای سهم پتروشیمی به 21 درصد برسد.
فصل دوم: تولید
فروردین ماه
تولید پتروشیمی‌های ایران پارسال به 44/4 میلیون تن رسید
سال گذشته تولید محصولات پتروشیمی‌کشور با وجود چالشهای موجود به حدود 44/4 میلیون تن رسید.
مدیرکنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در گفتگو با خبرنگار نیپنا با مثبت ارزیابی کردن عملکرد مجتمعهای پتروشیمی‌در سال 93 اظهار کرد: پارسال با وجود چالشهای مختلف توانستیم حدود 44/4 میلیون تن محصول را تولید کرده روانه بازارهای داخلی و خارجی کنیم.
مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با بیان این که همزمان با راه‌اندازی فازهای ١٥ تا ١٨ پارس جنوبی تحولی بزرگ در بحث تامین خوراک پتروشیمی‌ها در بخش متان، اتان و میعانات گازی ایجاد خواهد شد، گفت:با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، امسال نیز همانند پارسال ١٠٠ میلیون متر مکعب گاز طبیعی یا متان از طریق این فازها به تولید کشور افزوده میشود که میتواند کمک زیادی به تامین خوراک مجتمعهای پتروشیمی‌کند.
وی ادامه داد: پارسال شرکتهای پتروشیمی با بیش از ٧٠ درصد ظرفیت اسمی خود کار کرده‌اند و بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده این میزان تولید امسال به ٧٨ تا ٨٠ درصد می‌رسد، همچنین تلاش داریم تعمیرات اساسی بخشهای بالادستی و پایین دستی را در مجتمعهای پتروشیمی‌در مدت زمانی کمتر و با کیفیت مناسب تمام کنیم.
خرداد ماه 1394
افزایش تولید محصولات پتروشیمی‌کشور
بر اساس شواهد موجود از ابتدای سال تاکنون تولید محصولات پتروشیمی‌در کشور نسبت به مدت مشابه پارسال افزایش داشته است.
علی محمد بساق‌زاده در گفت و گو با خبرنگار نیپنا، با بیان این که معمولا در سه ماه نخست هر سال مجتمعهای پتروشیمی اقدام به تعمیرات اساسی می‌کنند، گفت: در تلاش هستیم با کاهش مدت زمان تعمیرات اساسی در زمینه تولید به دستاوردهای بیشتری برسیم.
بساق‌زاده با تاکید بر این که تاکنون تعمیرات اساسی بسیاری از واحدهای پتروشیمی فعال در کشور همچون پتروشیمی‌های تندگویان، بندر امام، امیر کبیر، کارون به اتمام رسیده است، گفت: بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته پس از اتمام پتروشیمی‌های بالادستی، تعمیرات اساسی پتروشیمی‌های میان‌دستی و پایین‌دستی نیز آغاز میشود.
با به پایان رساندن حدود ٦٠ طرح نیمه تمام باقیمانده از دولتهای گذشته که ١٠ تا ٩٠ درصد پیشرفت دارند، میتوان ظرفیت کنونی تولید سالانه محصولات پتروشیمی‌را به ١٢٠ میلیون تن در سال افزایش داد؛ همچنین با اجرای ٣٦ طرح تازه که به ٤١ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد، ظرفیت تولید سالانه از ١٨٠ میلیون تن در سال فراتر خواهد رفت.
تا افق 1404محقق میشود
رسیدن به 180 میلیون تن ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی
معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران از تولید بیش از ١٨٠ میلیون تن محصول پتروشیمی‌تا پایان سال ١٤٠٤ در کشور خبر داد.
معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در گفتگو با خبرنگار نیپنا اظهار کرد: ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی‌در صورت تامین منابع مالی تا ١٠ سال آینده به سالانه ١٨٠ میلیون تن می‌رسد، از این رو با تحقق این امر جایگاه نخست منطقه خاورمیانه در صنعت پتروشیمی به ایران اختصاص می یابد.
وی گفت: بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده باید در ١٠ سال آینده ٦٠ میلیون تن ظرفیت فعلی را عملیاتی و ٦٠ میلیون تن در حال اجرای بخش خصوصی را نیز به نتیجه برسانیم.
وی اظهار امیدواری کرد که تا چهار سال آینده برنامه ظرفیت تولید ١٢٠ میلیون تن محصولات پتروشیمی محقق شود و افزود: برنامه تولید پروپیلن یکی از مهمترین موارد در دستور کار ماست و در صورت قطعی شدن فاینانس چین تا چند سال آینده ظرفیت تولید متانول به ٢٤ میلیون تن می‌رسد.
تیرماه 1394
افزون بر 5/11 میلیون تن عملکرد تولید مجتمعهای پتروشیمی‌در سه ماهه اول سال
مجموع کل تولید مجتمعهای موجود و واگذار شده صنعت پتروشیمی‌در سه ماهه نخست امسال افزون بر 5/11 میلیون تن بوده که سهم تولید در خرداد ماه بالغ بر 7/3 میلیون تن است.
عملکرد بازرگانی مجتمعهای صنعت پتروشیمی‌در خرداد ماه امسال نشان میدهد که مجموع فروش کل محصولات تولیدی نزدیک به 7/2 میلیون تن است که سهم فروش داخلی یک میلیون تن و سهم صادراتی نیز 7/1 میلیون تن بوده است.
بر اساس این گزارش، ارزش مقادیر فروش داخلی و صادراتی در ماه مذکور به ترتیب 21 هزار و 243 میلیارد ریال و 9 میلیون دلار برآورد میشود.عملکرد تولید مجتمعهای موجود در منطقه ماهشهر در خرداد ماه 4/1 میلیون تن (با 65 درصد تولید نسبت به ظرفیت اسمی)، عسلویه 6/1 میلیون تن (با 77 درصد تولید نسبت به ظرفیت اسمی) و مجتمعهای تولیدی در سایر مناطق کشور بالغ بر 700 هزار تن ( با 77 درصد تولید نسبت به ظرفیت اسمی) بوده است.گفتنی است، طبق سیاستهای برنامه‌ریزی شده مجموع تولید کل مجتمعهای موجود و واگذار شده صنعت پتروشیمی‌تا پایان امسال افزون بر 51 میلیون تن خواهد بود.
مرداد ماه 1394
رشد 4 درصدی تولید محصولات پتروشیمی‌در 4 ماه نخست امسال
تولید انواع محصولات پتروشیمی‌در 4 ماه نخست سال 1394 رشدی 4 درصدی را تجربه کرد.
مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی اظهار کرد: خوشبختانه با برنامه‌ریزی‌های انجام شده روند تولید در مجتمعهای پتروشیمی‌در حال افزایش است به‌طوری که تا پایان تیرماه 18 میلیون تن محصول تولید و روانه بازار شده است.
علی محمد بساق‌زاده افزود: مجتمعهای تولیدی در عسلویه رشد 7 درصدی، در ماهشهر رشد 1 درصدی و در سایر مناطق رشدی 3 درصدی را داشتند که به‌طور میانگین 4 درصد رشد تولید را داشته‌اند.
وی ادامه داد: مجتمعهای پتروشیمی مهر،لاله، شیراز، خراسان، شازند،کرمانشاه،خارک و پلیمر کرمانشاه بالای 90 درصد ظرفیت اسمی خود در 4 ماه نخست امسال تولید داشتند و مجتمعهای مارون، نوری، پردیس،آریاساسول، تبریز، اصفهان، غدیر، ایلام، کارون، فارابی، رازی، آریافسفریک و ارومیه نیز حدود 10 درصد بیشتر نسبت به مدت مشابه پارسال محصول تولید کردند.
بساق‌زاده با بیان این که مجتمع‌هایی که نتوانستند برنامه‌های تولیدی خود را محقق کنند دلایلی مختلف داشتند که 44 درصد به دلیل کمبود خوراک، 28درصد کارهای عملیاتی و 5/16 درصد نیز به علت مشکلات فرایندی بوده است.
بساق‌زاده تصریح کرد: فروش داخلی در 4 ماه نخست امسال4 میلیون 400 هزار تن به ارزش بیش از 86 هزار میلیارد ریال بوده است و در این مدت 5/6 میلیون تن صادرات و به ارزش 6/3 میلیارد دلار محقق شده است.
وی ادامه داد: در 4 ماه نخست امسال صادرات نسبت به مدت مشابه پارسال 10 درصد رشد داشته است.
مهرماه 1394
افزایش 10 میلیون تنی ظرفیت صنعت پتروشیمی‌تا پایان سال95
امسال و سال آینده به ترتیب ٧ و ٩ طرح پتروشیمی‌در مجموع با ظرفیت 10 میلیون تن به بهرهبرداری می‌رسد.
به گزارش خبرنگار نیپنا، عباس شعری مقدم، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی‌در مراسم آغاز به کار ساخت طرح ESBR در شرکت پتروشیمی صدف گفت: بر اساس پیش‌بینی‌ها تا پایان سال 7 طرح نیمه تمام پتروشیمی به بهرهبرداری خواهد رسید که ظرفیت تولید پتروشیمی‌را 4 میلیون تن افزایش میدهد.
شعری مقدم به جلسه اخیر وزیر نفت و اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس اشاره کرد و افزود: با افزایش تولید متانول در ایران تا سقف ٢٥ میلیون تن طی چند سال آینده و مازاد عرضه این محصول در بازارهای جهانی، در صورت وجود ظرفیت مازاد، طی طرح‌هایی متانول به سایر فرآورده‌های پلیمری تبدیل شود.
آبان ماه 1394
تولید بیش از 6/23 میلیون تن محصول پتروشیمی در نیمه نخست سال
مجتمعهای پتروشیمی‌تا پایان مهرماه موفق شدند حدود 27 میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی‌را روانه بازارهای داخلی و بینالمللی کنند.
در نیمه نخست امسال بیش از6/23میلیون تن محصول پتروشیمی‌در کشور تولید شده بود و با وجود برخی چالش‌ها، تولید محصولات پتروشیمی ایران در نیمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال حدود ٥ درصد رشد را تجربه کرد و خوشبختانه روند تولید در مهر ماه نیز بر اساس برنامه‌ها مسیر خود را طی کرد.
مجموع کل تولید پتروشیمی‌ها در مهر ماه امسال بیش از 36/3 میلیون تن بود و بالاترین عملکرد تولید را مجتمعهای پتروشیمی‌شیراز، نوری، لاله،پلی نار و شازند به خود اختصاص دادند.
بر اساس این گزارش، فروش داخلی مهر ماه پتروشیمی‌ها به بیش از 989 هزار تن و به ارزش بیش از 19969 میلیارد ریال رسید و صادرات محصولات متننوع پتروشیمی‌کشورمان نیز در مهرماه به بیش از 1 میلیون و هشتصد و سی و پنج هزار تن به ارزش هشتصد و هشتاد میلیون و هفتصد هزار دلار رسید.
تحقق 95 درصدی اهداف تولید در سال 94
بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته پیش‌بینیمی‌شود بیش از 95 درصد از اهدف تولیدی صنعت پتروشیمی‌در سال 94 تحقق یابد.
علی محمد بساق‌زادهگفت: بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته انتظار داریم تولید محصولات پتروشیمی‌تا پایان امسال در مجموع به 47 میلیون تن برسد، وانگهی به اعتقاد بنده بیش از 95 درصد این میزان تولید تحقق خواهد یافت.
وی گفت: بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته تا پایان امسال تولید محصولات پتروشیمی‌در مجتمعهای کشور به 81 درصد ظرفیت اسمی خود برسد که در صورت تحقق این امر نسبت به پارسال 9 درصد افزایش تولید خواهیم داشت.
تولید 180 میلیون تن محصول پتروشیمی‌در سال 1404
معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تأکید بر این که طرحهای جدید پتروشیمی به ظرفیت 60 میلیون تن در حال اجرا هستند، گفت: ظرفیت نصب شده صنعت پتروشیمی‌در سال 1398 به 120 میلیون تن و در سال 1404 نیز به 180 میلیون تن می‌رسد و این آمار تنها مربوط به بخش بالادست است.
وی اظهار کرد: صنعت پتروشیمی، صنعت بعد از انقلاب است و پس از سال 1357 توسعه و رشد سریعی یافته به گونه‌ای که ایران نخستین کشور دارای پتروشیمی‌در خاورمیانه است و اولین کشوری هستیم که پلیمر تولید کردیم در زمانی که هنوز کشورهای حاشیه خلیج فارس صنعت پتروشیمی نداشتند.
وی با تشریح شرایط صنعت پتروشیمی و چالشهای پیش رو تصریح کرد: اقتصاد مقاومتی با صنعت پتروشیمی ایران ارتباط تنگاتنگ دارد. براساس گزارش THS با در نظر گرفتن کل تولیدکنندگان و مصرف کنندگان مواد هیدروکربنی مشاهده میشود که 5/1 تریلیون دلار از کشورهای تولیدکننده به کشورهای مصرف کننده به دلیل افت قیمت نفت رسیده است.
آذرماه 1394
تولید محصولات پتروشیمی به حدود 31 میلیون تن رسید
مجتمعهای پتروشیمی‌تا پایان آبان ماه موفق شدند 95/30 میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی‌را روانه بازارهای داخلی و بینالمللی کنند.
به گزارش خبرنگار نیپنا، روند رو به رشد تولید محصولات پتروشیمی‌کشورمان همچنان ادامه دارد و مجموع کل تولید پتروشیمی‌ها در آبان ماه امسال بیش از 82/3 میلیون تن رسید درحالی که این رقم در مهر ماه امسال 36/3 میلیون تن بود.
آمارها حاکی از آن است که بالاترین عملکرد تولید را در آبان ماه ، مجتمعهای پتروشیمی لاله، رجال، ارومیه، کربن ایران و پلی نار به خود اختصاص دادند.
بر اساس این گزارش، فروش داخلی آبان ماه پتروشیمی‌ها به بیش از 1038 هزار تن و به ارزش بیش از 1849308 میلیارد ریال رسید و صادرات محصولات متننوع پتروشیمی‌کشورمان نیز در مهرماه به بیش از 1 میلیون و پانصد و هفتاد و نه تن به ارزش 760 میلیون و نهصد هزار دلار رسید.
بهمن ماه 1394
پیشبینی تولید بیش از 47 میلیون تن محصول در سال 94
مجموع تولید مجتمعهای پتروشیمی امسال به بیش از 47 میلیون تن خواهد رسید.
مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی‌در گفتگو با خبرنگار نیپنا اظهار کرد: خوشبختانه تولید از وضعیت مطلوبی برخوردار است و با دریافت خوراک از فازهای جدید پارس جنوبی می‌توانیم بر حجم تولید در 3 ماه پایانی سال اضافه کنیم.
علی محمد بساق‌زاده افزود: میزان تولید تا پایان آذرماه به 34 میلیون تن رسید و تا پایان سال در صورت دریافت خوراک بیشتر، بیش از 47 میلیون تن تولید انواع محصولات پتروشیمی‌را برای عرضه در داخل کشور و نیز صادرات رقم خواهیم زدو برای سال 95 نیز حدود 52 میلیون تن تولید با وارد مدار شدن طرحهای جدید خواهیم داشت.
وی درباره پیشبینی میزان تولید در سال ٩٥ گفت: برآورد میشود سال آینده ٨ تا ١٢ درصد ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی‌کشور افزایش یابد، که از این میزان ٧ درصد آن از طریق استفاده از ظرفیت واحدهای موجود و مابقی مربوط به واحدهای جدید در حال ساخت است.
بساق‌زاده ادامه داد: براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته تا پایان امسال تولید محصولات پتروشیمی‌در مجتمعهای کشور به ٨١ درصد ظرفیت اسمی خود می‌رسد که در صورت تحقق این امر نسبت به پارسال ٩ درصد افزایش تولید خواهیم داشت.
تولید محصولات پتروشیمی به بیش از 38 میلیون تن رسید
روند رو به رشد تولید محصولات پتروشیمی‌در دی ماه نیز تداوم یافت و کل تولید مجتمعهای پتروشیمی به بیش از 38 میلون تن رسید.این رقم حدود 4 درصد رسد را نسبت به مدت مشابه پارسال نشان میدهد و امیدواریم تا پایان سال به برنامه‌ریزی‌های انجام شده در زمینه تولید با توجه به افزایش حجم خوراک دریافتی دست یابیم.
افزون بر تامین نیاز داخل عملکرد بسیار خوبی در بخش صادرات نیز داشتیم به‌طوری که صادرات محصولات متنوع پتروشیمی ایران به کشورهای خارجی افزایشی 26 درصدی را نشان میدهد.
فصل سوم: خوراک
فروردین ماه 1394
نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به زودی اعلام میشود
عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بزودی پس از جمع بندی نهایی اعلام خواهد شد.
به گزارش نیپنا، امیرعباس سلطانی در باره تعیین نرخ خوراک مجتمعهای پتروشیمی، اظهار کرد: مقرر شده است تا در آینده نزدیک و هفته‌های آتی نرخ خوراک پتروشیمی‌ها تعیین و اعلام شود.
مجلس در قانونی که تصویب کرده، قیمت را مشخص نکرده است و تعیین قیمت را به دولت و وزارت نفت محول کرد و دست دولت را در تعیین نرخ خوراک باز گذاشت.
این نماینده مردم در دوره نهم مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دولت تاکنون بر سر تعیین نرخ خوراک به جمع بندی نرسیده بودند، گفت: دولت میتواند نرخ 5 تا 15 سنت برای قیمت خوراک (گاز) برای واحد های پتروشیمی‌تعیین کند و محدویتی در تعیین قیمت ندارد.
اردیبهشت ماه 1394
آغاز مرحله تدوین روش تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها
عباس شعری مقدم با بیان این که تیم مذاکره کننده شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم اکنون در حال رایزنی با وزارت نفت در مورد روشهای مختلف قیمت‌گذاری نرخ خوراک پتروشیمی‌ها هستند، گفت: روش نهایی برای قیمت‌گذاری نرخ خوراک پتروشیمی‌ها تابعی از نظر وزارتخانه‌های نفت، صنعت، معدن و تجارت و اقتصاد و دارایی خواهد بود.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر این که برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی روش محاسبه نرخ خوراک به صورت بلند مدت از اهمیت زیادی برخوردار است، گفت: با مشخص شدن روش محاسبه نرخ خوراک به صورت بلند مدت یکی از موانع پیش روی ورود سرمایه به صنعت پتروشیمی برداشته میشود.
خرداد ماه 1394
افزایش ارزش سهام پتروشیمی‌ها با تعین بلند مدت نرخ خوراک
تعیین فرمول مشخص با دوره زمانی بلند مدت میتواند ارزش سهام شرکتهای پتروشیمی‌در بورس تهران را افزایش دهد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در گفتگو با خبرنگار نیپنا با بیان این که پتروشیمی‌ها از ارکان بازار سرمایه هستند و همواره علاقه مندان بسیاری برای سرمایه‌گذاری و معامله سهام شرکتهای پتروشیمی‌در بورس وجود دارد گفت: با وجود تمام چالشهای موجود هنوز هم بورس برای سرمایه گذاران جذاب و مطمئن است.
محمد فطانت افزود: یکی از چالشهای بازار سرمایه تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها است و بهتر است که برای سالهای آینده نرخ خوراک بلند مدت و بر پایه یک فرمول مشخص تعیین شود تا شرکتهای پتروشیمی حاضر در بورس و نیز سرمایهگذاران با برنامه‌ریزی اقدام به فعالیت کنند.
فطانت با بیان این که شرکتهای حاضر در بازار سرمایه در ٤١ صنعت تقسیم شده است، گفت: نیمی از بازار سرمایه اکنون در اختیار صنایع شیمیایی، بانکها و فلزات اساسی است و در این مسیر شرکتهای پتروشیمی ٢٨ درصد از کل صنایع را به خود اختصاص داده‌اند.
خوراک مجتمعهای پتروشیمی افزایش می یابد
همزمان با وارد مدار شدن فازهای جدید پارس جنوبی حجم خوراک مجتمعهای پتروشیمی افزایش خواهد یافت.
وزیر نفت با بیان این که در حال حاضر ارزش محصولات پتروشیمی‌در کشور بیش از ٢٠ میلیارد دلار است، اظهار کرد: حدود ١٢ سال قبل این رقم حدود یک میلیارد دلار بود و در این سالها کار زیادی انجام شد اما این میزان در کمتر از ١٠ سال آینده میتواند به بیش از ٧٥ میلیارد دلار هم برسد و خوراک آن وجود دارد. الآن تعدادی سرمایه‌گذاری در حال اجرا داریم که طی دو سال آینده تا ٥ میلیارد دلار به ارزش محصولات پتروشیمی می افزاید.
زنگنه افزود: تعدادی از واحدهای پتروشیمی وجود دارد که خوراک ندارند، مثل پتروشیمی‌کاویان که یک میلیون تن خوراک می خواهد و با افتتاح فازهای جدید پارس جنوبی این خوراک تامین میشود. برخی واحدها هم در ایلام، لرستان و مهاباد و... خوراک می خواهند تا محصولات زیادی را تولید کنند.
نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بزودی اعلام میشود
تعیین نرخ جدید خوراک گاز مجتمعهای پتروشیمی‌در حال نهایی شدن است و بزودی اعلام خواهد شد.
تعیین نرخ جدید خوراک پتروشیمی‌ها از سوی مقام های وزارتخانه‌های نفت، اقتصاد و دارایی و صنعت، معدن و تجارت در حال نهایی شدن است و بزودی اعلام خواهد شد.نرخ جدید خوراک برای تمام شرکتها یکسان خواهد بود اما طرح‌هایی که در مناطق محروم در حال ساخت هستند از تخفیف هایی بر اساس قانون برخوردار خواهند بود.
پارس جنوبی منبع پایدار تامین خوراک پتروشیمی‌ها
همزمان با بهرهبرداری از فازهای جدید پارس جنوبی روند تولید مجتمعهای پتروشیمی‌در نیمه دوم امسال جهش را تجربه میکند.
مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی‌در گفتگو با خبرنگار نیپنا اظهار کرد: امسال با برنامه‌ریزی‌های انجام شده تولید محصولات متنوع پتروشیمی جهش می یابد و در این مسیر افزایش خوراک تحویلی به مجتمع‌ها نقش آفرین خواهد بود.
عباس شعری مقدم افزود: خوشبختانه امسال خوراک گاز چند فاز پارس جنوبی وارد مدار تولید خواهد شد و به همین علت خوراک بسیاری از مجتمعهای تولیدی افزایش خواهد یافت و تولید در صنعت پتروشیمی ایران میتواند رشد مطلوبی را تجربه کند.
وی تصریح کرد: تامین پایدار خوراک میتواند صنعت پتروشیمی ایران را متحول کند و درباره خوراک پتروشیمی‌ها از فازهای ١٢، ١٥ و ١٦ و ١٧ و ١٨ پارس جنوبی نگرانی نداریم و شرکت ملی نفت ایران نیز پیشبینی کرده است حدود 700 هزارتن اتان موردنیاز را تا پایان سال تحویل دهد.
مرداد ماه 1394
13 سنت نرخ مطلوبی برای خوراک واحدهای فعال پتروشیمی
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی گفت: هم اکنون متعقدیم با توجه به شرایط کنونی 13 سنت نرخ مطلوبی برای خوراک واحدهای فعال پتروشیمی به شمار می‌آید.
عباس شعری مقدم گفت: به نظر می‌رسد هلدینگ‌های موجود در صنعت پتروشیمی به خوبی جای خالی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران را در بخش پایین دستی این صنعت پر کرده‌اند.
وی با اشاره به این که هم اکنون یکی از ایرادهای منتقدان به NPCکاهش نقش این شرکت در صنایع پایین دستی است، گفت: این شرکت بر اساسنامه خود حق ورود به صنایع پایین دستی را ندارد، اما از طرف دیگر بر اساس قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، مجلس این حق را به این وزارتخانه داده است تا در این صنایع ورود پیدا کند، بنابراین هم اکنون در این زمینه ابهاماتی وجود دارد.
مهر ماه 1394
حجم خوراک پایدار مجتمعهای پتروشیمی افزایش می‌یابد
مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت: خوراک پایدار مجتمعهای پتروشیمی‌در نیمه دوم امسال با وارد مدار شدن فازهای جدید پارس جنوبی افزایش خواهد یافت.
خوراک مورد نیاز مجتمعهای پتروشیمی از نیمه دوم امسال با تزریق اتان فازهای جدید پارس جنوبی افزایش می یابد و امسال پتروشیمی‌ها همانند سالهای قبل با کمبود خوراک مواجه نخواهند شد.
علی محمد بساق‌زاده افزود: تحویل اتان تولیدی فازهای ١٥ و ١٦ پارس جنوبی به چند مجتمع پتروشیمی از چندی پیش آغاز شده است و با هماهنگی‌های انجام شده، فازهای4 و 5 و نیز 9 و 10 پارس جنوبی همکاری و تعامل خوبی با شرکتهای پتروشیمی‌دارند و قرار است حجم خوراک ارسالی از این فازها همزمان با فازهای 12، 15 و 16 و نیز 17 و 18 رشد را تجربه کنند.
وی ادامه داد: پیش‌بینیمی‌شود با تولید حداکثری تولید اتان در فازهای ١٥ تا ١٨ پارس جنوبی، تحویل اتان، امسال نسبت به پارسال افزایش یابد.
دی ماه 1394
نرخ خوراک گاز طبیعی واحدهای پتروشیمی ابلاغ شد
وزیر نفت جزئیات نرخ خوراک گازطبیعی واحدهای پتروشیمی‌را ابلاغ کرد.پس از تایید فرمول پیشنهادی وزارت نفت از سوی معاون اول رئیس جمهوری، جزئیات نرخ خوراک گاز طبیعی واحدهای پتروشیمی از سوی وزیر نفت ابلاغ شد.
بر اساس این ابلاغیه به استناد تکالیف و اختیارات ناشی از بند ٤ ماده ١ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (٢) و پیرو موافقت معاون اول محترم ریاست جمهوری، بدینوسیله قیمت گازطبیعی سبک و شیرین تحویلی از شبکه سراسری گاز به عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی به ترتیب زیر تعیین و جهت اجرا ابلاغ میشود:
ماده ١- فرمول پایه محاسبه قیمت گاز سبک و شیرین تحویلی از شبکه سراسری گاز به عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی به ترتیب زیر خواهد بود:
قیمت گازطبیعی در بازار تعیین شده * ٠,٥ + معدل وزنی قیمت داخلی، صادراتی و وارداتی * ٠.٥= قیمت گازطبیعی
الف:
تبصره- منظور از معدل وزنی قیمت داخلی، صادراتی و وارداتی، حاصل ضرب کل گاز فروخته شده منهای مقدار گاز وارداتی در متوسط قیمت فروش سایر مصارف داخلی(خانگی، تجاری، دولتی، عمومی، حمل و نقل و صنعت بدون احتساب فروش به پتروشیمی‌ها به عنوان خوراک) به علاوه کل درآمد حاصل از صادرات گاز و نیز کل پرداختی برای واردات گاز، تقسیم بر مقدار گاز فروخته شده برای سایر مصارف داخلی (خانگی، تجاری، دولتی، عمومی، حمل و نقل و صنعت غیر خوراک پتروشیمی‌ها) به علاوه مقدار صادرات گاز است (برابر با فرمول ذیل). این معدل در هر نیمه سال شمسی بر مبنای عملکرد نیمه گذشته سال محاسبه و ملاک عمل قرار خواهد گرفت.
ب- منظور از قیمت گاز طبیعی در بازار تعیین شده عبارت است از متوسط قیمت گاز در هر ماه در هابهای تعیین شده به عنوان نشانگر قیمتهای عمده فروشی گازطبیعی در مناطق رقیب در توسعه صنعت پتروشیمی ایران، شامل هنری‌هاب آمریکا، هاب آلبرتا کانادا و هابهای NBP انگلیس و FFT هلند.
ماده ٢- برای حفظ رقابت پذیری صنایع پتروشیمی متوسط قیمت گازطبیعی خوراک این صنایع در هیچ حالتی از نود درصد قیمتی که براساس بند ب ماده یک این ابلاغیه محاسبه میشود، بیشتر نخواهد شد.
ماده ٣- قیمت گازطبیعی موضوع این ابلاغیه از ابتدای فروردین تا انتهای شهریور ١٠ درصد کمتر از قیمتهای محاسبه شده در ماده ١ و از ابتدای مهرماه تا انتهای اسفندماه ١٠ درصد بیشتر از قیمتهای محاسبه شده در ماده ١ است.
ماده ٤- این فرمول قیمت از ابتدای سال ١٣٩٥ تا ابتدای سال ١٤٠٥ معتبر است.
تبصره – برای واحدهای در دست بهرهبرداری و نیز طرحهای در دست اجرا و یا جدید، اعمال فرمول قیمت تعیین شده، منوط به عقد قرارداد بلند مدت خرید خوراک گاز با شرکت ملی گاز ایران و اجرایی شدن آن است.
ماده ٥- مبنای محاسبه و اعلام قیمت گاز، مترمکعب مصرفی خواهد بود و در مواردی که قیمتها در هاب های جهانی به میلون Btu اعلام میشود در محاسبات هر ٢٨,٣ مترمکعب گاز معادل یک میلیون Btu فرض میشود.
ماده ٦- منظور از خوراک مصرفی واحدهای پتروشیمی، همه مصارف واحدها پس از کسر مصارف سوخت آنهاست. در مجتمعهای پتروشیمی و مناطق ویژه اقتصادی انرژی و پتروشیمی‌که به دلیل سامانه درونی شرکتهای خریدار گازطبیعی، سنجش جداگانه میزان مصارف خوراک و سوخت ممکن نیست، نسبت سوخت و خوراک مصرفی در هر مورد براساس اعلام معاونت برنامه‌ریزی وزارتخانه تعیین و جهت انجام محاسبات و صدور صورتحساب به شرکتهای تابعه ذیربط ابلاغ میشود.
ماده ٧- معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت مکلف است با رعایت این ابلاغیه، هر ماهه قیمت گازطبیعی سبک و شیرین تحویلی از شبکه سراسری گاز کشور به عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی‌را به صورت ریالی محاسبه و جهت اجرا به شرکتهای تابعه ذیربط ابلاغ کند.
تبصره – مبنای تسعیر نرخ ارز در هر ماه متوسط نرخ تسعیر ارز رسمی بانک مرکزی خواهد بود
قیمت خوراک پتروشیمی بزودی اعلام میشود
معاون وزیر نفت از نهایی شدن قیمت خوراک پتروشیمی‌در وزارت نفت خبر داد و گفت: با تأیید نهایی از سوی معاون اول رئیس جمهوری قیمت خوراک بزودی اعلام خواهد شد.
بیژن زنگنه وزیر در نشست مشترک با هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران که به منظور بررسی مشکلات حوزه انرژی برگزار شد با اشاره به این که تعیین قیمت خوراک پتروشیمی‌در وزارت نفت به پایان رسیده و هم اکنون در اختیار اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری برای تأیید نهایی است، گفت: با تأیید شدن قیمت، بخش خصوصی بزودی در جریان قیمت خوراک قرار خواهد گرفت.
بهمن ماه 1394
پتروشیمی محور اصلی تخصیص خوراک
وزیر نفت گفت: صنعت پتروشیمی محور اصلی تخصیص خوراک است و باید با اهرم خوراک صنعت جدیدی را ایجاد کنیم و سرمایه‌گذاری‌های جدید با این ابزار فعال شود.
مهندس بیژن زنگنه وزیر نفت در مراسم معرفی و تودیع معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی اظهار کرد: خانواده بزرگ صنعت پتروشیمی با همکاری و تلاش باید جهش دوم در این صنعت را محقق کنند.
وزیر نفت اظهار کرد: اعتقاد دارم که صنعت پتروشیمی به جهشی دیگر نیاز دارد ولی این جهش با جهش قبلی بسیار متفاوت است.
وزیر نفت افزود: توسعه صنعت پتروشیمی ایران نیاز به حدود 50 تا 60 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جدید دارد و برای تحقق این امر باید با جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید و نیز منابع داخلی به سوی توسعه‌این صنعت و تکمیل زنجیره ارزش با هدف تحقق اقتصاد مقاومتی گام برداریم.
فرمول جدید خوراک سبب تسهیل سرمایه‌گذاری میشود
نرخ خوراک گاز طبیعی مجتمعهای پتروشیمی با قیمت ٨ تا ٩ سنت برای هر مترمکعب مناسب و قابل اعتماد است.
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی‌در گفتگو با خبرنگار نیپنا اظهار کرد: فرمول جدید خوراک سبب تسهیل سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران خواهد شد و سرمایه گذاران ایرانی و خارجی با اطمینان از فرمول 10 ساله مصوب می‌توانند با برنامه‌ریزی اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.
مهندس عباس شعری مقدم افزود: هفت مجتمع پتروشیمی اکنون از گاز به عنوان خوراک استفاده می‌کنند و به تدریج با تولیدی شدن طرحهای جدید بر تعداد این مجتمع‌ها در سالهای آینده افزوده خواهد شد و تعداد آنها به 36 واحد پتروشیمی خواهد رسید.
وی تصریح کرد: گاز برای صنعت پتروشیمی ایران یک مزیت مهم است.
فصل چهارم: صادرات
فروردین ماه 1394
تقویت صادرات غیرنفتی با افزایش صادرات پتروشیمی
عضو کمیسیون انرژی گفت: با توسعه در صنایع پتروشیمی و به دنبال آن تقویت صادرات غیرنفتی، کشور در مقابل نوسان‌های جهانی اقتصاد، مقاوم‌تر می‌شو.
جلیل جعفری بنه خلخال، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با خبرنگار نیپنا درباره مهمترین محورهای توسعه در صنایع پتروشیمی اظهار کرد: در گام نخست لزوم تکمیل طرحهای نیمه تمام ضروری است چون بخشی از سرمایه‌گذاری انجام شده است و معطل ماندن برنامه‌ها، هزینه‌ها را افزایش میدهد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون انرژی افزود: به‌طور پیوسته سرمایه‌گذاری در نفت، گاز و پتروشیمی ضروری است چون باید سهم ایران در میدان‌های مشترک استحصال شود و چون برنامه‌ها مبنی بر کاهش خام فروشی نفت است توسعه صنایع پتروشیمی ضروری است افزون بر این صادرات محصول نهایی نفع اقتصادی بیشتری دارد.
با 32 درصد افزایش در سال 93
صادرات محصولات پتروشیمی به بیش از 14 میلیارد دلار رسید
صنعت پتروشیمی ایران پارسال موفق شد بیش از 14 میلیارد دلار انواع محصولات را روانه بازارهای بینالمللی کند.
همزمان با روند رو به رشد صادرات غیر نفتی کشورمان، مجتمعهای پتروشیمی پارسال محصولات با 14 میلیارد و 241 میلیون دلار صادرات رکوردی جدید را رقم زدند.
بررسی آمار گمرک درباره عملکرد تجارت خارجی ایران در دوازده ماه سال 1393 نشان میدهد که در این مدت افزون بر 98 میلیون و 416 هزار تن کالا به ارزش 49 میلیارد و 744 میلیون دلار صادر و 41 میلیون و 234 هزار تن کالا به ارزش 52 میلیارد و 477 میلیون دلار وارد شده است. بدین ترتیب حجم تجارت خارجی ایران در سال 93 افزون‌بر 102 میلیارد و 221 میلیون دلار بوده است.
صادرات کالا در سال 93 در مقایسه با سال قبل از آن از لحاظ وزن 4 و 83 صدم درصد و از حیث ارزش دلاری 18 و 87 صدم درصد رشد داشت. همچنین واردات در این مدت نسبت به سال 93 از نظر وزن 22 و 41 صدم درصد و از لحاظ ارزش دلاری 5 و 57 صدم درصد افزایش یافت.
براساس این گزارش میعانات گازی با 14 میلیارد و 5 میلیون دلار، محصولات پتروشیمی با 14 میلیارد و 241 میلیون دلار و سایر کالاها با 21 میلیارد و 497 میلیون دلار مهمترین کالاهای صادراتی کشورمان در سال 93 بودند که به ترتیب 36 درصد، 32 درصد و 4 درصد نسبت به دوازده ماهه سال 93 افزایش داشتند.
این گزارش حاکی است، کشورهای چین، عراق، امارات متحده عربی، هند و افغانستان به ترتیب با واردات 9 میلیارد و 159 میلیون دلار، 6 میلیارد و 183 میلیون دلار، 3 میلیارد و 932 میلیون دلار، 2 میلیارد و 441 میلیون دلار، 2 میلیارد و 388 میلیون دلار عمده‌ترین کشورهای مقصد کالاهای صادراتی ایران بودند و در مجموع 35 میلیارد و 738 میلیون دلار از کل 49 میلیارد و 744 میلیون دلار صادرات کشورمان مربوط به این کشورها بوده است.
بر پایه این گزارش، متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی در دوازده ماهه سال 1393 معادل 451 دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از افزایش 15 و 94 صدم درصدی برخوردار بوده است. همچنین صادرات قطعی با احتساب میعانات گازی با افزایش 4 و 83 صدم درصدی در وزن و 18 و 87 صدم درصدی در ارزش دلاری مواجه بوده است.
واردات
همچنین درخصوص واردات کالا در سال 93 حاکی است که در این مدت دانه گندم خوراکی با 2 میلیارد و 289 میلیون دلار و سهم ارزشی 4 و 36 صدم درصدی عمده‌ترین کالای وارد شده به کشور بوده و پس از آن سایر وسایل نقلیه موتوری با حجم سیلندر 1500 سی‌سی تا 2500 سی‌سی به جز آمبولانس و هیبریدی با یک میلیارد و 990 میلیون دلار، ذرت دامی با یک میلیارد و 751 میلیون دلار، برنج نیمه سفید شده یا برنج کامل سفید شده با یک میلیارد و 409 میلیون دلار و کنجاله و سایر آخال‌های جامد با یک میلیارد و 239 میلیون دلار عمده‌ترین کالاهای وارداتی بوده‌اند.
جایگاه پتروشیمی‌در ترکیب سبد صادراتی کشور
محصولات متنوع صادراتی تولید شده در مجتمعهای پتروشیمی سهمی بزرگ از صادرات غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
به گزارش نیپنا، بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس که بیست و یکم فروردین ماه امسال منتشر شده است، ترکیب صادرات ایران در سال ٢٠١٢ نشان میدهد که مهمترین کالاهای صادراتی ایران، به عنوان یک کشور متکی بر منابع نفتی، نفت خام با سهمی بیش از ٧٠ درصد از کل صادرات کشور و سپس فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی و مواد معدنی است.
ترکیب صادرات ایران در سال ٢٠١٢ نشان میدهد که مهمترین کالاهای صادراتی ایران، به عنوان یک کشور متکی بر منابع نفتی است، ترکیب سبد کالاهای صادراتی ایران که از منابع طبیعی به دست می‌آید براساس طبقه بندی کالاها به لحاظ میزان پیچیدگی، عموما در شمار ساده ترین کالاها جای می گیرد.
بر پایه گزارش منتشر شده از سوی دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شاخص پیچیدگی اقتصادی از سال ٢٠٠٨ به ابتکار محققان دانشگاه‌هاروارد و ام آی تی معرفی شد و میزان توانایی کشورها را در تولید کالاهای پیچیده از رهگذر فراهم کردن ساختارهای مناسب برای تعامل افراد در جهت تجمیع دانش‌های پراکنده و متنوع و کاربردی کردن آنها نشان میدهد.
اردیبهشت ماه 1394
صادرات محصول نهایی اقتدار اقتصادی را افزایش میدهد
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس درباره نقش صنایع پتروشیمی‌در توسعه کشور گفت: توجیه اقتصادی برای تولید و صادرات محصول نهایی وجود دارد.
محمدحسن دوگانی آغچغلو، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس درباره نقش صنایع پتروشیمی‌در توسعه و تحقق اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: کشورمان به دلیل دارا بودن ذخایر گسترده هیدروکربوری جایگاه مطلوبی در جهان دارد و این مزیت برای صنعت پتروشیمی‌کشورمان یک امتیاز ویژه است.
این نماینده مجلس نهم افزود: اگر روند خام فروشی ادامه پیدا کند ذخایر نفت و گاز کشور پایان خواهد یافت. از این رو، توسعه صنایع ایجاد کننده ارزش افزوده در کشور مانند صنایع پتروشیمی، مطلوب است.
خرداد ماه 1394
افزایش 32 درصدی صادرات مواد پتروشیمی‌در سال 93
سخنگوی دولت گفت: صادرات محصولات پتروشیمی با افزایش 32 درصدی پارسال به 2/14 میلیارد دلار رسید.
محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت در نشست هفتگی خود با خبرنگاران که صبح امروز در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد، اظهار کرد: صادرات انواع محصولات پتروشیمی از 7/10 میلیارد دلار در 92 با افزایش 32 درصدی پارسال به 2/14 میلیارد دلار رسید.
نوبخت اضافه کرد: دستگاه‌ها ملزم به کاهش 50 درصدی هزینه سفرهای خارجی و 70 درصدی هزینه همایش‌های داخلی نسبت به سال گذشته شده‌اند.
سخنگوی دولت اظهار کرد: آزادسازی قیمت بنزین براساس قانون سال 89 انجام شد، سال گدشته هم دولت این کار را انجام داد و الان هم که قانون را انجام می‌دهیم می‌گویند چرا این کار را می‌کنید.
تیرماه 1394
در 3 ماه نخست امسال
صادرات محصولات پتروشیمی به بیش از 3 میلیارد و ششصد میلیون دلار رسید
ارزش صادرات محصولات پتروشیمی‌دربهار امسال 12 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافت.محصولات متنوع صادراتی پتروشیمی‌کشورمان از نظر وزنی 24.99 درصد از سهم کل صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص داد و در 3 ماه نخست امسال به 6263 هزار تن رسید، همچنین از نظر ارزشی نیز با سهمی 34/33 درصدی سهم پتروشیمی‌ها از صادرات غیرنفتی به 3 میلیارد و ششصدو بیست و سه میلیون دلار رسید.
همچنین ارزش ریالی محصولات صادراتی نیز 102.993 هزار میلیارد ریال بود.
بر اساس آمارهای گمرک ایران در سه ماهه اول امسال حجم تجارت خارجی ایران به 21 میلیارد و 214 میلیون دلار رسید و در این مدت، 10 میلیارد و 867 میلیون دلار انواع کالا از ایران به سایر کشورها صادر و در مقابل 10 میلیارد و 347 میلیون دلار نیز وارد کشور شد.
همچنین میزان وزنی کالاهای صادراتی کشورمان در مدت یادشده 25 میلیون و 61 هزار تن و میزان وزنی کالاهای وارداتی نیز 8 میلیون و 845 هزار تن بوده است.
بررسی تحلیلی تجارت خارجی ایران در بهار امسال نشان میدهد که همچنان تراز بازرگانی جمهوری اسلامی ایران مثبت و حجم صادرات بیشتر از واردات بوده است اما صادرات کشورمان 9 و 96 صدم درصد و واردات نیز 15 و 48 صدم درصد کاهش داشته است.
افزایش صادرات غیرنفتی با توسعه زنجیره ارزش
تبدیل مواد خام به محصول نهایی میتواند توان صادرات غیرنفتی کشور را افزایش دهد در این میان صنعت پتروشیمی‌در ایجاد زنجیره ارزش اهمیت ویژه ای دارد.
احمد سجادی با بیان این که توقف صادرات نفت خام، راهبردی است که در اسناد بالادستی مورد تاکید قرار گرفته است، افزود: کشورمان رتبه مطلوبی از نظر دارا بودن ذخایر نفت و گاز دارد و از این رو، باید براساس برنامه‌ریزی‌های بلندمدت این منابع به ارزش افزوده در قالب محصول نهایی تبدیل و صادر شود و صنعت پتروشیمی‌کشورمان میتواند در رسیدن به این هدف نقش آفرین باشد.
وی افزود: کمک دولت برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی سازنده خواهد بود، چون این بخش نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است و شروع کار در این بخش آسان نیست.
مهر ماه 1394
در نیمه نخست امسال محقق شد
صادرات 2.480 میلیون تنی محصول پتروشیمی
صادرات محصولات پتروشیمی‌در شش ماهه نخست امسال از سوی بازرگانی پتروشیمی از مرز 480/2 میلیون تن گذشت.
به نقل از روابط عمومی‌شرکت بازرگانی پتروشیمی، این شرکت از ابتدای امسال تا پایان شهریور ماه بیش از 480/2 میلیون تن محصول پتروشیمی به ارزش 629/1 میلیارد دلار صادر کرده است.
هم اکنون فروش بیشتر محصولاتی که از طریق بازرگانی پتروشیمی عرضه می‌شوند مانند، پلی اتیلن ترفتالات گرید بطری و الیاف پتروشیمی‌تندگویان، پی وی سی پتروشیمی اروند، آلکیل بنزن خطی (LAB) پتروشیمی بیستون، استایرن مونومر پتروشیمی پارس، بنزن پتروشیمی بوعلی، پلی اتیلن پتروشیمی مهر، تولوئن دی ایزوسیانات (TDI) پتروشیمی‌کارون با هماهنگی انجام شده با هلدینگ خلیج فارس و مجتمعهای زیرمجموعه و دیگر مجتمع‌ها به صورت اعتباری نیز انجام میشود.
آذر ماه 1394
سهم 35 درصدی محصولات پتروشیمی‌در صادرات غیر نفتی ایران
صادرات محصولات پتروشیمی ایران با برنامه‌ریزی‌های انجام شده در حال انجام است و سهم مجتمعهای پتروشیمی از کل صادرات غیر نفتی تا پایان آبان ماه به 35 درصد رسید.
عملکرد تجارت خارجی ایران در هشت ماهه سال جاری منتشر شد و بر اساس این آمار حجم تجارت خارجی به 56 میلیارد و 939 میلیون دلار رسید.
واردات کشورمان در مدت یاد شده به 27 میلیارد و 307 میلیون دلار رسید که این میزان واردات 20 و 95صدم درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل بوده است.میزان واردات کشورمان در هشت ماهه سال گذشته 34 میلیارد و 543 میلیون دلار بود.
عمده واردات کشورمان در این مدت به ترتیب به ذرت دامی با سهم 3 و 42صدم درصدی از کل ارزش واردات، گندم خوراکی با یک و 93 صدم درصد، خودرو سواری با حجم سیلندر بیش از 1500 سی سی و کمتر از 2000 سی سی با یک و 90 صدم درصد، لوبیای سویا با یک و 89 صدم درصد و کنجاله سویا با یک و 87 صدم درصد اختصاص دارد.
همچنین عمده کشورهای صادرکننده کالا به ایران در هشت ماهه سالجاری به ترتیب کشورهای چین، امارات متحده عربی، کره جنوبی، ترکیه وسوئیس بوده‌اند.
صادرات
همچنین در ادامه این گزارش آمده ،در هشت ماهه سال جاری صادرات غیر نفتی ایران به 29 میلیارد و 632 میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل 10 و 48 صدم درصد کاهش داشت.
این گزارش حاکی است، عمده کالاهای صادرشده شامل میعانات گازی با سهم 17 درصدی از ارزش کل صادرات، محصولات پتروشیمی با 35 درصد و سهم سایر کالاها 48 درصد بوده است. عمده ترین خریداران کالاهای ایرانی هم در مدت یاد شده به ترتیب شامل کشورهای چین، عراق، امارات متحده عربی، هند و افغانستان بود.
دی ماه 1394
صادرات محصولات پتروشیمی به بیش از 40 میلیارد دلار می‌رسد
صادرات محصولات پتروشیمی‌تا پایان برنامه ششم توسعه به حدود 41 میلیارد دلار خواهد رسید.
صنعت پتروشیمی ایران در آستانه دورانی جدید قرار گرفته است و باید تاکید کرد که دوران پساتحریم فرصتی مناسب را برای توسعه صنعت پتروشیمی ایران فراهم میکند.این دستاورد بزرگ با تلاش فراوان به دست آمد و امیدواریم این موفقیت ارزشمند مسیر توسعه صنعت پتروشیمی ایران را هموار کند.پیش از لغو تحریم ها کشور ها و شرکتهای صاحب نام زیادی علاقه مندی خود برای حضور دوباره در صنعت پتروشیمی‌کشورمان را اعلام کرده بودند و اکنون در دوران پساتحریم فرصت برای مذاکره‌های نهائی فراهم شده است.
وی با بیان این که با برنامه‌ریزی‌های انجام شده تا پایان برنامه ششم میزان صادرات محصولات متنوع پتروشیمی کشورمان به حدود 41 میلیارد دلار خواهد رسید گفت: قابلیت رسیدن به 67 میلیارد دلار صادرات را در صورت فراهم شدن شرایط مورد نیاز دارا هستیم.
سمیه مردانه - کارشناس دنیای اقتصاد