فعالیت های صنعت پتروشیمی تا چه حد از نظر محیط زیستی قابل قبول است

 تاثیر صنعت پتروشیمی بر محیط زیست اجتناب ناپذیر و مداوم است. بر اساس گزارشی که در فایننشال تایمز منتشر شده است صنعت پتروشیمی مسئول انتشار ۱۸ درصد از کل دی‌اکسید کربنی است که در سطح جهان وجود دارد. اگر چه میزان دی اکسید کربن منتشر شده از صنایعی مانند فولاد و سیمان بسیار بیشتر است، اما با توجه به اینکه این صنایع بیشتر از زغال سنگ استفاده می کنند این میزان دی اکسید کربن منتشر شده  توسط صنعت پتروشیمی که بر پایه نفت و گاز کار می کند بسیار قابل توجه است.

 علاوه بر این صنعت پتروشیمی مقادیر بسیار انبوهی از ضایعات را تولید می کند که شامل ضایعات پلاستیکی نیز می شود.

 همچنین صنعت پتروشیمی از مقادیر معتنابهی از آب برای تولید محصولات خود استفاده می کند که همین امر باعث افزایش مصرف آب و کمبود آن در بخشی از مناطق جهان می شود.

 این در حالی است که بازار محصولات پتروشیمی نیز به صورت قابل توجهی در حال رشد است. محصولات پتروشیمی  برای بسیاری از صنایع جزء محصولات حیاتی محسوب می شوند، به طور مثال صنایع مانند خودروسازی و ارتباطات از راه دور بدون محصولات پتروشیمی عملاً تولیدی نخواهند داشت.

همچنین محصولات پتروشیمی در بسیاری از صنایع که از آنها به عنوان صنایع پیشرو در تولید انرژی های دوستدار محیط زیست محسوب می شوند، نقش بسزایی دارند.  این صنایع شامل صنایع و تولید پنل های خورشیدی و همچنین توربین های بادی است.

 آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید که تقاضا برای محصولات پتروشیمی در حال افزایش است، مخصوصاً برای انواع پلاستیک. محصولات پتروشیمی در واقع بزرگترین متقاضی نفت در سطح جهان هستند.

 به همین دلیل این بزرگترین معمایی است که صنعت پتروشیمی با آن مواجه است. این صنعت در همان حالی که باید تلاش کند تا  راهی برای برآورده کردن افزایش تقاضای جهان پیدا کند، در همان حال باید به کاهش تاثیرات محیط زیستی خود نیز توجه کند و استراتژی های جدیدی را به کار بگیرد تا عملکرد آن از نظر محیط زیستی قابل قبول باشد.

 سوال اساسی این است که در حال حاضر صنعت پتروشیمی از چه معیارهایی برای حفاظت از محیط زیست و کاهش مصرف انرژی استفاده می‌کند؟

 تولید خطرناک محصولات پتروشیمی

 تولید انواع محصولات پتروشیمی با توجه به ماهیت این محصولات همیشه خطرناک بوده و هست.

 تولید محصولات پتروشیمی نیازمند سطوح بسیار بالا از فناوری هایی است که بتوانند عایق درجه حرارت های بسیار بالا باشند. به این منظور بایستی از موادی استفاده شود که هم مقاومت بسیار بالایی در مقابل حرارت دارند و هم در مقابل شوکهای حرارتی مقاوم هستند.

 ایزوله سازی حرارتی نه تنها فرآیندها و کارمندانی که در این صنایع کار می‌کنند را مورد حفاظت قرار می‌دهد بلکه باعث حفاظت از محیط زیست نیز می‌شود. همچنین عایق سازی باعث می شود تا مقدار انرژی که در این فرایند ها مورد استفاده قرار می گیرد کاهش یابد.

 برای مثال، در مورد پلتفرم های ساحلی، ریسک انفجار و آتش‌سوزی ناشی از هیدروکربن ها وجود دارد، مانند آنچه که در سال ۱۹۸۸ در پلتفرم پیپر آلفا اتفاق افتاد. آتشی که به صورت تصادفی ایجاد شده بود شعله هایی را ایجاد کرد که ارتفاع آنها به حدود ۲۰۰ متر می رسید و باعث شد میزان مصرف انرژی به حدی برسد که سه برابر کل انرژی مصرفی در سراسر بریتانیا بود.

 در همین دهه اخیر در سال ۲۰۱۰ نیز انفجار بسیار شدیدی در چاه نفتی افقی که در آب‌های عمیق  خلیج مکزیک قرار داشت رخ داد. این اتفاق باعث نشت بسیار زیاد نفت در آبهای خلیج مکزیک شد. این اتفاق باعث شد تا حجمی معادل ۵ هزار بشکه نفت در روز وارد دریا شود، محل این حادثه در ۵۰ مایلی ساحل لوئیزیانا بود.

 پلتفرم های نفتی نیازمند ایزوله سازی بسیار دقیق و گسترده هستند. این عضله سازی بایستی به صورت موثری انجام شود اما در عین حال باید بسیار سبک باشد تا هزینه  اضافی که در پلتفرم های ساحلی وجود دارد کاهش یابد.

 علاوه بر این کارخانه هایی که در آن تولیدموادشیمیایی صورت می‌گیرد و نیز همه تجهیزات و امکانات مورد استفاده در فرآیند پردازشی محصولات بایستی زوله سازی شوند تا هم ساختار عملکردی آنها آسیب نبیند و هم آنها را در مقابل آتش سوزی  محافظت کند. امکانات و تجهیزاتی مانند لوله ها و شیر فلکه ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

 راه حل ایزوله سازی در مقابل حرارت بسیار بالا در صنعت پتروشیمی

 برای اینکه چرخه تولید محصولات پتروشیمی صحیح و ایمن باشد، لوله های مورد استفاده باید شرایط داخلی داشته باشند که یکسری پارامترهای معین را داشته باشد. ایزوله سازی در واقع وجود این شرایط را تضمین می کند.

 اهداف اصلی ایزوله سازی در مقابل حرارت بالا در لوله ها عبارتند از:

o        کاهش استفاده از انرژی حرارتی برای صرفه جویی در هزینه ها

o        حفاظت در مقابل حرارت های بسیار بالا یا بسیار پایین

o        کاهش تولید دی اکسید کربن

o        جلوگیری از تولید میعانات گازی

o        کنترل فرایند تولید

 یکی از اشکال مهم ایزوله سازی در مقابل درجه حرارت بالا در لوله های مورد استفاده در تولید محصولات پتروشیمی استفاده از فناوری ریز منافذ است، جایی که ریز منافذ  باعث می شوند که لایه های سیلیکونی به طور موثر حرارت را انتقال دهند.

 یکی دیگر از محصولات ایزوله سازی که در صنعت پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد میکا است. میکا یک ماده بسیار سبک است که ویژگی های معدنی طبیعی را با خواص دوام پذیری و انعطاف پذیری ترکیب می کند.

 یکی از کاربردهای میکائیل بهسازی شیر فلکه ها در فرآیند تولید محصولات پتروشیمی است. میکا در ترکیب با مواد ریز منفذ سیستم بسیار نازک و مهندسی شده از  ایزوله سازی را ایجاد می کند.

 آینده صنعت پتروشیمی

 تقاضا برای محصولات پتروشیمی همواره در حال رشد است و این در حالی است که صنعت پتروشیمی باید به موضوعات محیط زیستی نیز توجه داشته باشد تا بتواند استراتژی و عملکرد خود را متوازن سازد.

 اگر بخواهیم به مثالی از یک استراتژی بلندمدت ارائه کنیم، که به نوعی یک چالش اساسی نیز برای صنعت پتروشیمی محسوب می شود، استراتژی است که در آن صنعت پتروشیمی خود را با یک اقتصاد چرخه‌ای مطابقت داده است‌. اگر بخواهیم این موضوع را به زبان کاربردی بیان کنیم باید بگوییم که این بعد بدان معنی است که صنعت پتروشیمی بایستی ضایعات خود را بسیار موثر تر از آنچه اکنون اتفاق می افتد مدیریت کند.

 اگر چنین واقعیتی را بپذیریم تولید و پردازش مواد شیمیایی از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار می‌شود. چرا که صنعت پتروشیمی نمی‌تواند در یک بازه زمانی بسیار بلند مدت فقط به تقاضای در حال افزایش بازارهای نوظهور یا تأمین خوراک از این منابع اکتفا کند.

 بدین دلیل که آگاهی از حمایت حفاظت محیط زیست در این مناطق به زودی تغییرات بسیار عمده ای را ایجاد می کند، و ممکن است که مقررات بسیار سختگیرانه ای در مورد تولید و مصرف محصولات پتروشیمی در این مناطق وضع شود.

 افزایش هزینه های تحقیق و توسعه در تولید محصولات شیمیایی پایدار، همراه با کاهش استفاده از پلاستیک های یکبار مصرف و بهبود مدیریت ضایعات، همه و همه بخشی از پاسخ به این سوال است که صنعت پتروشیمی در قرن ۲۱ شاهد چه تحولاتی خواهد بود.