این شرکت با تولید 14 میلیون دستگاه خودرو بزرگ ترین تولید کننده موتورهای درون سوز جهان است. در حال حاضر هوندا پس از شرکت های جنرال موتورز، فولکس واگن، تویوتا،هیوندا، فورد، نیسان و پژو هشتمین خودرو ساز بزرگ جهان شناخته می شود. هوندا دارای 147 هزار کارمند و کارگر است که فقط 27 هزار نفر آنان یعنی 19 درصد کارکنان در واحد تحقیق و توسعه مشغول به کارند.
فروش هوندا در سال 2013 رقمی بالغ بر 125 میلیارد دلار بود که سود خالص آن 6 میلیارد دلار بوده است. براساس رتبه بندی 500 شرکت برتر که همه ساله توسط مجله فورچون از لحاظ درآمد مالی انجام می گیرد هوندا در سال 2013 رتبه 45 را به خود اختصاص داد. این شرکت دارای ویژگی های فرهنگ سازمانی خاصی است که به چند نمونه آن اشاره می شود.
1- آگاهی کارکنان به اهداف و راهبرد های سازمان : کارکنان در مورد اهداف و راهبرد های سازمان آگاهی و درک درستی دارند و مدیران و روساء دائما در این باره با کارکنان گفتگو می کنند.
2- توجه به عقاید دیگران : فرض کنید دو نفر بخواهند به قله دماوند که هدف مشترک آنان است صعود کنند. اگر هر دو از یک مسیر به سمت قله حرکت کنند ممکن است هر دو نفر بر اثر یک سانحه مانند سقوط بهمن یا برف و بوران از صعود باز بمانند اما اگر از دو مسیر مختلف به سوی قله صعود کنند احتمال رسیدن به قله بیشتر می شود.
حضرت علی(ع) : حق شما بر من این است که هیچ چیزی را به جز اسرار جنگی از شما پنهان نکنم.
قرآن مجید سوره زمر آیه 19: ای پیامبر مژده بده به بندگانم که تمام سخنـان را می شنـوند و بهتـرین آنـرا انتخاب می کنند.
3- استخدام : جذب و استخدام متقاضیان کار یکی از دشوار ترین و وقت گیر ترین کارهاست که معمولا مصاحبه هر نفر دو ساعت طول می کشد که با حضور چند نفر از مدیران و کارشناسان صورت می گیرد. بعد از مشخص شدن پذیرفته شدگان جلسه توجیهی در مورد پرداخت حقوق و مزایا و تسهیلات انجام می شود.
حضرت محمد(ص) : از به کارگیری افراد قبل از مشخص شدن حقوق و مزایای آنان خودداری کنید.
حضرت علی(ص) : در استخدام و به کارگیری هیچ توصیه و شفاعتی غیر از شفاعت کاردانی و لیاقت متقاضی را نپذیرید.
4- محل اقامت کارکنان : مدیریت شرکت معتقدند متقاضیانی باید استخدام شوند که محل سکونت آنان تا کارخانه حداکثر تا شعاع 30 کلومتری باشد تا از خستگی و خطرات احتمالی بین جاده ای در امان باشند.
5- نرمش صبحگاهی : برنامه کوتاه مدت نرمش صبحگاهی پیش از شروع کار به نشاط، آمادگی جسمی، روحی کارکنان کمک می کند.
حضرت محمد(ص) : جسم انسان بر او حقی دارد و اینکه او را سالم نگه داریم .
6- توجه به کیفیت محصول : شعار شرکت این است " کیفیت کار شما ضامن امنیت شغلی شماست" .
حضرت محمد(ص) : خداوند دوست دارد که هرگاه یکی از شما کاری را انجام می دهید به خوبی انجام دهید.
7- احترام متقابل : احترام اساس همزیستی و تداوم زندگی کاری است. هنگامیکه احترام متقابل در سازمانی وجود نداشته باشد هیچ یک از کارکنان به حرفهای یکدیگر گوش نمی دهند و ارتباط موثر از بین می رود.
قرآن مجید سوره اسراء آیه 7 : ما براستی انسان را گرامی داشته ایم.
حضرت علی (ع) : انسانها بنده محبت و احساس هستند.
8- عدالت : در شرکت هوندا عدالت به معنی رعایت استحقاق و شایستگی هاست .
قرآن مجید سوره مائده آیه 8 : عدالت پیشه کنید تا شما را به تقوا نزدیک کند.
می گویند روزی بودا از کوهستانی عبور میکرد زنی را دید که بر جنازه دریده شده مردی می گریست. بودا پرسید این جنازه از آن کیست زن گفت جنازه برادرم است که ببری وحشی او را دریده است. بودا زن را دلداری داد اما زن به گریستن ادامه داد و به بودا گفت از این دلم می سوزد که همین ببر سه ماه پیش پسرم و پارسال شوهرم را نیز دریده بود. بودا با شنیدن این جمله با عصبانیت به زن گفت : پس چرا به شهر پایین کوه نمی روی تا از صدمات ببر در امان باشی. زن گفت در آن شهر حاکمی است که عدالت را رعایت نمی کند اینجا راحت تر هستم. تبعیض و بی عدالتی جسم و روان افراد را دچار صدمه می کند.
9- رسیدگی به نیازهای کارکنان : وقتی کارکنان باور داشته باشند که شرکت به فکر نیازهای آنان است آنان هم به فکر شرکت خواهند بود و انگیزه بیشتری پیدا می کنند تا اهداف شرکت را محقق سازند. یک تکنسین 55 ساله با 25 سال سابقه سالیانه 50000 دلار در آمد و چنانچه بخواهد بازنشسته شود سالیانه 34176 دلار مستمری دریافت می کند.
حضرت امام حسین (ع) : خواسته های مردم از شما از نعمت های الهی است. از این نعمت ها خسته و ملول نشوید.
حضرت امام رضا(ع) : خداوند در روی زمین بندگانی دارد که کارشان رسیدگی و تلاش برای رفع نیازها و حاجت مردم است. آنان در روز قیامت ایمن و آسوده اند.
مولانا :
خیرکن با خلق بهر ایزدت یا برای راحت جان خودت
10- کار گروهی : کسانی که اهل ورزش هستند اهمیت کارگروهی را بهتر می دانند. کسی که به تماشای بازی فوتبال نشسته باشد می داند تیم برنده باید هر حرکتی را با هماهنگی اجرا کند.
حضرت محمد(ص) : دست خدا با جماعت است.
11- همدلی : شرکت هوندا از ابتدای تاسیس تلاش خود را صرف از بین بردن تعارضات مخرب و ایجاد همدلی و درک احساس متقابل کرده است. در این شرکت "من" وجود ندارد بلکه همه "ما" هستند.
مولانا :
چون یکی باشد همه نبود دوئی هم منی برخیزد آنجا هم تویی
نیست سوزن را سر رشته دوتا چونکه یکتائی در این سوزن در آ
12- جوان گرایی : جوان گرایی یکی از معیارها و شاخص هایی است که براساس آن می توان میزان پویایی یک سازمان را اندازه گیری کرد. در این شرکت بسیاری از مشاغل در اختیار جوانان قرار دارد.
13- گردش شغلی : کارهای یکنواخت و مشاغل ثابت فرد را از نظر روحیه کسل می کند و کیفیت کارش را پایین می آورد. یک شغل تازه بیشتر اوقات هیجان و انرژی را دوباره در فرد زنده می کند. گردش شغلی آموخته های فرد را درباره تولید افزایش می دهد.
14- وجدان کاری : گروهی مرکب از شش نفر جوشکار می خواستند در حین کار از رادیو استفاده کنند اما یکی از کارکنان بخش پرسکاری از این جوشکاران خواست که از روشن کردن رادیو خودداری کنند چون سر و صدای رادیو مانع می شود که پرسکار بداند آیا پرس خوب انجام شده است یا خیر. این وجدان کاری از کجا سرچشمه گرفته است؟ در این شرکت هریک از کارکنان بازرس کیفیت کار خودش است.
حضرت محمد(ص) : خداوند دوست دارد هرگاه یکی از شما کاری را انجام می دهید آنرا به نحو احسن انجام دهید.
15- مشارکت کارکنان : سالها در شرکت هوندا این پرسش را مطرح کرده اند چگونه می توانیم در کارکنان طوری انگیزه ایجاد کنیم که همان احساسی را که مدیران نسبت به کارشان و درآمد کارخانه دارند آنان هم داشته باشند؟ پاسخ این بود ما به کارکنان اجازه می دهیم درباره کارشان و سرنوشت سازمان بیشتر صحبت کنند. ما می خواهیم کارکنان از فکرشان هم مانند اندامهایشان استفاده کنند. وقتی یک شرکت تنها از دستهای کارکنـان خـود استفـاده می کند آنان را خریده است اما وقتی از فکر و اندیشه های آنان بهره می گیرد در حقیقت قلب های آنان را تسخیر می کند و در این شرایط کارکنان با جان و دل برای اهداف شرکت تلاش می کنند.
قرآن مجید سوره شوری آیه 38 : در کارها با یکدیگر مشورت کنید.
قرآن مجید سوره آل عمران آیه 159 : در کارها با آنها مشورت کن و چون تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن که بی تردید خداوند توکل کنندگان را دوست دارد.
حضرت امام علی(ع) : مشورت کنید تا اندیشه درست متولد شود.
حضرت امام حسین(ع) : هرگاه جماعتی بایکدیگر به مشورت پرداخته اند به کمال مطلوب رسیدند.
مولانا :
عقل را با عقل دیگر یارکن امر هم شورا بخوان و کارکن
16- مسئولیت اجتماعی و محیط زیست : شرکت هوندا برای کمک به کاهش مشکلات شهری از قبیل بیکاری، کاهش استعمال مواد مخدر میان جوانان، آبادانی و توسعه شهر، کمک به موسسئات خیریه و معلولین از هیچ کوششی دریغ نمی کند. شرکت هوندا در سال2013 جزء 10 خودرو برتر و پاک دنیا شناخته شد که کم ترین آلودگی زیست محیطی را داشته است.
حضرت امام علی (ع) : محیط خود را پاکیزه نگه دارید و طوری رفتار کنید که به دیگران آسیبی نرسد. درختی اگر هست آنرا حفظ کنید.
17- رشد و ارتقاء : چون سرمایه اصلی شرکت کارکنان هستند سرمایه گذاری برای آموزش و افزایش مهارت های شغلی با رقم بالا صورت می گیرد. زیرا اکثر روساء و مدیران از میان کارکنان شرکت و براساس طرح جانشینی انتخاب می شوند. این شرکت برای آنکه بتواند کارکنان ماهر را پرورش دهد روی آموزش کارکنان سرمایه گذاری کرد بطوریکه حدود ده درصد از درآمد 125 میلیارد دلاری صرف آموزش و توسعه کارکنان می شود.
حضرت محمد(ص) : اگر عمل اندک با علم و آگاهی همراه باشد نتایج زیادتری دارد ولی کسی که کارهای زیادی را انجام می دهد ولی نسبت به کارش جهل دارد سودمندی زیادی ندارد.
18- استقبال از تغییر : در شرکت هوندا به کارکنان می گویند هرگز نباید به سادگی آنچه را که انجام می شود به دلیل اینکه در گذشته بدین رویه کارها انجام می شد بپذیرند. آنان باید همواره تلاش کنند تا کارها را بهبود دهند. از همه مهم تر تغییر ابتدا باید از نگرش و طرز تلقی کارکنان شروع شود. این فلسفه شامل تمام کارکنان و مدیران می شود.
قرآن مجید سوره رعد آیه 11: خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی دهد مگر آنکه آنها خود را تغییر دهند.
19- تعمیر و نگهداری : همانطور که وجود ارائه خدمات عالی برای فروش کالا الزامی است تعمیر و نگهداری ماشین آلات برای کارآیی یک کارخانه ضروری است. ماشین آلات اگر خوب تعمیر نشده باشند یا درست از آنها نگهداری نشود قطعات و کالای خوب و با کیفیتی تولید نمی کنند یا باعث از کار افتادن خط تولید می شود.
20- برقراری ارتباط : در شرکت هوندا تمام کارکنان بیش از شروع کار گردهم می آیند و درباره برنامه تولید، مشکلات و یا هر موضوع دیگری بحث و تبادل نظر می کنند. افراد بدون در نظر گرفتن جایگاه سازمانی به صراحت و روشنی به بیان خواسته ها و نظرات خود می پردازند.
منبع
داستانی از کامیابی مدیریت ژاپنی هوندا ،رابرت ال شوک، ایرج پاد، نشر انتشار ، تهران ، 1382
سیروس آقایار
مدیریت منابع انسانی پتروشیمی بندرامام