همین امر سبب شده تا با بهبود شرایط سیاسی کشور در دوران پسابرجام تمرکز دولت روی جذب سرمایه خارجی در صنایع داخلی به ویژه صنایع سودآور از جمله پتروشیمی و صنایع پایین‌دست آن باشد، موضوعی که با ایجاد ارتباط بین شرکت‌های داخلی و خارجی به نحو بسیار موثری می‌تواند از سوی طرفین پیگیری شود؛ اقدامی که دهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران پلاست به خوبی توانست از پس آن برآید.
برقراری این ارتباط در حوزه پتروشیمی و سایر صنایع مرتبط علاوه بر اینکه می‌تواند شرکت‌ها و موسسه های مالی معتبر خارجی فعال در حوزه نفت و انرژی، پلاستیک و ... را با شرایط ایران به ویژه طرح‌های در دست اجرایی که به دلیل نداشتن سرمایه طی سال‌های گذشته معطل مانده‌اند آشنا کند، بلکه این توانایی را دارد که زمینه ساز توسعه روزافزون این صنعت ارزش آفرین در کشور شود. حضور سرمایه‌گذاران خارجی و فراهم شدن امکان مشارکت یا استفاده از تسهیلات مالی موسسه های بین‌المللی خارجی علاوه بر گشودن گره توسعه طرح‌های معطل نیمه تمام صنعت پتروشیمی ایران از جنبه کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خارجی از نگاه موسسه های تحقیقاتی بین‌المللی نیز می‌تواند موثر واقع شود.
بر اساس گزارش برخی شرکت‌های فعال در این حوزه، شاخص‌های این موسسه ها مواردی از قبیل آزادی اقتصادی، ریسک اقتصادی، درجه آزادی بازار، رقابت پذیری و بی‌ثباتی اقتصادی هستند. نکته مهم این که در ارزیابی درجه ریسک سرمایه‌گذاری کشورها، ایران وضعیت چندان خوبی نداشته و به این ترتیب میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی یکی از موضوعاتی است که تاثیر چشم‌گیری بر شاخص ریسک پذیری کشورها دارد و طبیعی به نظر می‌رسد که با جذب سرمایه‌های خارجی هرچه شاخص ایران در این بین بهبود یابد، سرمایه‌گذاران بیشتری علاقه به حضور در صنعت ایران از خود نشان خواهند داد.
طبق گزارش های سازمان‌های بین‌المللی، شاخص ریسک‌پذیری ایران در سال ۲۰۰۱ چهار بوده که این رقم در سال‌های اخیر به هفت هم تنزل پیدا کرده است. ایران پلاست دهم که از مهم‌ترین فعالیت‌های صنعت پتروشیمی در دوران پسابرجام به شمار می‌رود، با ایجاد پلی بین شرکت‌های داخلی و خارجی در قالب یک نمایشگاه توانست بسیاری از شرکت‌های معتبر را با یکدیگر ارتباط داده و هرچند برخی از دستاوردهای این نمایشگاه در همین چند روز به خوبی قابل رویت بود، اما مهم‌تر آنکه این اقدامات در آینده باعث پیشرفت چشمگیر صنعت پتروشیمی کشور می‌شود.
حضور 500 شرکت داخلی و 400 شرکت خارجی این شرایط را برای تولیدکنندگان بخش‌های مختلف پتروشیمی و پلاستیک فراهم کرده بود تا ضمن تامین نیازهای خود از طرف‌های مقابل و با توجه به ظرفیت بسیار گسترده صنعت پتروشیمی ایران، برای انعقاد قراردادهای همکاری در قالب سرمایه‌گذاری در طرح‌های متوقف، جدید و نیمه تمام اقدام کنند. طی سال‌های گذشته بسیاری از شرکت‌های بزرگ پتروشیمی و پلاستیک دنیا به دلیل تحریم‌ها از بازار ایران جدا شدند و همین موضوع سبب شد تا این صنعت در این مدت به شکل مطلوب به تکنولوژی‌های نوین دنیا دسترسی پیدا نکند، اما حالا با فراهم شدن بستر سیاسی، شرکت‌های معتبر آسیایی، اروپایی و آفریقایی برای حضور در بازار ایران، سرمایه‌گذاری و همکاری‌های بین دو کشور در ایران پلاست دهم، اعلام آمادگی کرده‌اند.
از سوی دیگر شرکت‌های ایرانی در این سال‌ها از انواع ماشین‌آلات نوین صنعتی محروم بوده یا دسترسی دشوار و پر هزینه‌ای به آن داشتند و به همین دلیل حالا می‌توانند تجهیزات جدید خود را به راحتی از طریق شرکت‌های تولیدی معتبر و با کیفیت دریافت کنند و هرچه گستره فروشندگان این دستگاه‌ها به ایران بیشتر باشد، شرکت‌های ایرانی نیز قدرت انتخاب بیشتری برای انتخاب ماشین آلات خود دارند که نمایشگاه ایران پلاست این بازار متنوع را برای شرکت‌های ایرانی ایجاد کرده است.
تایوانی‌ها، هندی‌ها، اتریشی‌ها، سوئیسی‌ها و بسیاری از نمایندگان سایر کشورها در نمایشگاه ایران پلاست عنوان کرده‌اند که به دنبال گسترش همکاری خود با شرکت‌های ایرانی و فروش ماشین آلات و تجهیزات به این شرکت‌ها هستند.
برای نمونه، خوآن مارتینز، نماینده یک شرکت سوئیسی، در حاشیه دهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران پلاست، ضمن اشاره به سابقه طولانی حضور این شرکت در ایران، گفت که در خلال برگزاری این نمایشگاه ملاقات‌ها و دیدارهای سازنده‌ای با مشتریان و فعالان صنعت پلمیر و پلاستیک ایران داشته است. وی این را هم گفته بود که ایران پلاست امسال ضمن برخورداری از استانداردهای بالا از لحاظ کیفیت برگزاری، قابل مقایسه با رویدادهای بین‌المللی مشابه است.
مارتینز معتقد است که شرکتش از نام‌های شناخته شده در میان تولیدکنندگان ماشین‌های تولید کامپاند و مواد حساس به حرارت به شمار می‌رود و چشم انداز روشنی برای صنعت پلاستیک ایران پیش‌بینی میکند و از این رو امیدوار است که بتوان با توسعه فعالیت‌های صادراتی خود، نقش پررنگ تری در بازار پلاستیک ایران ایفا کند.
با وجود تاکید اقتصاددانان و کارشناسان بر کاهش خام فروشی نفت و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در بخش نفت و مشتقات آن از طریق سرمایه‌گذاری در تولید فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی، شتاب سرمایه‌گذاری تا سال ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب کند بود و از مجموع ۱۶۰ میلیارد دلار فروش نفت و درآمد ارزی، تنها ۲.۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در تولید صنایع پتروشیمی صورت گرفت و به عبارتی سهم سرمایه گذاری پتروشیمی از درآمد ارزی تنها ۱.۵ درصد بوده است، اما از سال‌های ۱۳۶۸ به بعد و پس از جنگ تحمیلی، آهنگ سرمایه‌گذاری در صنایع پتروشیمی شتاب بیشتری به خود گرفت ، به طوری که در صنایع پتروشیمی کشور از سال 1368 تا 1389 بالغ بر 41 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شد.
اما نگاهی گذرا به ظرفیت‌های بخش پتروشیمی کشور نشان می‌دهد که ایران در صورت برنامه‌ریزی مناسب این توانایی را دارد که حجم بسیار گسترده‌ای از سرمایه‌گذاری را چه به صورت داخلی و چه خارجی در این حوزه جذب کند. برخورداری اقتصاد ایران از ذخایر عظیم نفت و گاز، انرژی ارزان، نزدیکی به آب‌های بین‌المللی و قرار گرفتن در حاشیه خلیج فارس، نیروی کار ارزان و توانایی متخصصان ایرانی، درجه رقابت‌پذیری صنایع پتروشیمی ایران را به شدت افزایش داده است و اگر دیپلماسی و الگوی سیاست خارجی توسعه‌گرا و جذب شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران معتبر خارجی مورد توجه باشد، انقلابی بزرگ در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی ایران اتفاق خواهد افتاد که ایران پلاست دهم را می‌توان جرقه‌ای برای به ثمر رسیدن این سیاست در سال‌های آینده دانست.
البته ایران در حال حاضر نیز سرمایه‌گذاری خوبی در بخش پتروشیمی کرده و ظرفیت این صنعت برای توسعه و افزایش سرمایه‌گذاری به این معنی نیست که اقدامی در آن صورت نگرفته است، تایید این مورد را می‌توان از زبان یک کارشناس انگلیسی گرفت که در حاشیه دوازدهمین همایش بین‌المللی صنعت پتروشیمی ایران (IPF)اعلام کرده بود که حجم سرمایه‌گذاری ایران در صنعت پتروشیمی، تحسین برانگیز است، اما در عین حال تاکید کرده بود که ظرفیت بزرگی ایجاد شده فرصت‌هایی برای آینده وجود دارد. وی با تاکید بر لزوم واقع‌بینی درباره پیامدهای رفع تحریم، اعلام کرد که بازگشت صنعت پتروشیمی ایران به شرایط عادی، به زمان نیازمند است.
پیشرفت نحوه برگزاری نمایشگاه، حضور پررنگ شرکت‌ها و بازدیدکنندگان خارجی و همزمان شدن این دوره نمایشگاه با دوره پسابرجام را می‌توان از مهم‌ترین ویژگی‌های دهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی ایران پلاست دانست که سبب شد شرکت‌های خارجی علاقه‌مندی بیشتری به توسعه همکاری‌ها با شرکت‌های ایرانی در حوزه پتروشیمی و پلاستیک نشان دهند.
ارهاد وینکمپ، نماینده نمایشگاه "کا دوسلدورف" آلمان با حضور در ایران پلاست دهم با اشاره به حضور پرتعداد شرکت‌های آلمانی در این نمایشگاه، گفت که در گذشته به دلیل تحریم‌های بین‌المللی امکان حضور شرکت‌های آلمانی در نمایشگاه‌های ایران وجود نداشت، اما از سال گذشته این امکان فراهم شد و به دلیل علاقمندی شرکت‌های آلمانی برای افزایش سطح تعاملات خود با بازارهای بین‌المللی و حضور در پروژه‌های جهانی، شرکت‌های زیادی برای غرفه‌گذاری در نمایشگاه ایران پلاست ابراز تمایل کردند.
وی همچنین تاکید کرد که فرصت‌های سرمایه‌گذاری و سودآوری در ایران وجود دارد و همین امر برای حضور شرکت‌های فعال در زمینه صنعت پلاستیک ایجاد جذابیت میکند.
سادوخاس میرعلی‌اف، یکی از فعالان صنعت پتروشیمی در قزاقستان نیز دلیل حضور این شرکت پتروشیمی در دهمین نمایشگاه ایران پلاست را بررسی بازار ایران برای سرمایه‌گذاری این کشور در ایران دانست و گفت: بازار ایران پس از تحریم بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاری خواهد بود و ما در حال بررسی این بازار هستیم. وی که با برخی شرکت‌های بزرگ ایرانی برای عقد قرارداد مذاکره کرده بود، این را هم گفت که بدلیل تکمیل نشدن پروژه‌شان، در شرایط عقد قرارداد نیستند، اما جلسات متعددی با برخی شرکت‌های بزرگ ایرانی حاضر در نمایشگاه برگزار شده و مذاکرات پس از نمایشگاه نیز ادامه خواهد داشت.
در ابتدای سال گذشته، مدیرعامل پیشین شرکت ملی صنایع پتروشیمی پیش‌بینی کرده بود که این صنعت برای جبران عقب ماندگی‌های گذشته نیازمند هشت میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در سال است و هرچند در دوره جهش قبلی، سالانه بیش از 2.7 میلیارد یورو هزینه نشده است، اما با توجه به اعلام آمادگی سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به صنعت پتروشیمی، امیدواری خوبی برای تحقق این برنامه‌ها و رسیدن به اهداف برنامه چشم‌انداز وجود دارد.
در همین راستا به نظر می‌رسد که شرکت ملی صنایع پتروشیمی با لغو تحریم‌ها، برنامه‌های خود را در راستای توسعه این صنعت قرار داده، به طوریکه مرضیه شاهدائی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مراسم افتتاحیه ایران پلاست دهم، یکی از برنامه‌های این شرکت برای سال جاری را جذب سرمایه به منظور تکمیل طرح‌های صنعت پتروشیمی عنوان میکند و می‌گوید که تاکنون این طرح‌ها با استقبال خوبی از سوی کشورهای اروپایی و آسیایی مواجه شده و برجام نیز زمینه را برای انتقال ارز و عملیات مالی آن‌ها فراهم کرده است.
به گفته وی، در حال حاضر 55 طرح نیمه‌کاره پتروشیمی نیازمند تامین خوراک و 28 طرح جدید پتروشیمی نیز تعریف شده است که این طرح‌ها در کنار خلیج فارس و عمان آن هم با هدف استفاده از منابع گازی پارس جنوبی ایجاد خواهند شد و پیش‌بینی شده است که امسال شش تا هفت میلیون تن به ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی کشور اضافه شود.
یکی دیگر از کشورهایی که برای افزایش همکاری در صنعت پتروشیمی با ایران ابراز علاقه و اعلام آمادگی کردند، تونس بود و هیات تجاری این کشور برای گسترش روابط تجاری خود با ایران با برخی شرکت‌های پتروشیمی ایرانی از جمله تخت جمشید، تبریز و تاپیکو وارد مذاکره شد. نماینده این هیات تاکید کرده بود که بعد از برداشته شدن تحریم‌ها ایران یکی از تامین‌کنندگان مهم محصولات پتروشیمی در کشور تونس خواهد بود.
آنچه ظاهر امر نشان می‌داد، شرکت‌های ایرانی حاضر در نمایشگاه ایران پلاست امسال نیز از میزان بازدید و حضور خارجی‌ها در این نمایشگاه خشنود بودند و به نظر می‌رسید که مذاکرات خوبی از سوی این شرکت‌ها با خارجی‌ها برای سرمایه‌گذاری و افزایش همکاری‌ها انجام گرفته است. همانطورکه مدیرعامل شرکت بسپارپلیمر آسیا معتقد است که نمایشگاه ایران پلاست دهم فرصت خوبی را برای صادرکنندگان ایرانی فراهم کرد.
حسین جدیدی در حاشیه این نمایشگاه اشاره‌ای به حجم قابل قبول مذاکرات انجام شده این شرکت با شرکت‌های دیگر کرد و گفت: با کشورهای اروپای غربی، آلمان، دانمارک، بلژیک و ایتالیا مذاکراتی را برای تامین ماشین آلات انجام دادیم و مذاکراتی نیز با کشور تایوان و کشورهای اروپایی در خصوص دانش و فناوری انجام شد.
میترا قربعلی، مدیر داخلی شرکت افق پلاست یکتا نیز با اشاره به انجام مذاکراتی با کشورهای ارمنستان، عراق، ترکیه و پاکستان برای توسعه صادرات گفت که نمایشگاه امسال برای نخستین بار عالی برگزار شد، چراکه با استقبال مشارکت‌کنندگان مواجه بودیم.
به گفته وی، حضور در این نمایشگاه به دلیل مقایسه کالاهای تولیدی خود با سایر شرکت‌های داخلی و خارجی سبب افزایش کیفیت این کالاهای تولید داخل می‌شود.
با وجود اشاره به برخی اظهارات هیات‌های تجاری خارجی و شرکت‌کنندگان داخلی در خصوص مذاکرات انجام گرفته و تاثیر نمایشگاه ایران پلاست بر افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه پتروشیمی و پلاستیک، قطعا این موارد بخش کوچکی از اتفاقات پنج روز ایران پلاست بوده و می‌توان امیدوار بود که به زودی شاهد افزایش همکاری‌ها در این حوزه از طریق این ایجاد ارتباط باشیم، چراکه شرکت‌های ایرانی این پتانسیل را دارند که در صورت همکاری با شرکت‌های برتر دنیا، به سبب زمینه و ظرفیت موجود در کشور به تولیدکنندگان جهانی و برتر این حوزه تبدیل شوند که دهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران پلاست را می‌توان نیروی محرکه این حرگت عظیم اقتصادی در حوزه پتروشیمی خواند.