حتی زمانی که اوضاع اقتصادی مناسب است، یکی از مناطق دنیا ممکن است از روند پیشرفت باز بماند. مثلا ساید ژاپن درگیر بحران اقتصادی باشد یا آمریکای لاتین با عواقب یک شورش دست و پنجه نرم کند، یا اروپا درگیر مشکل رشد کند اقتصاد باشد. اما از وقتی که تقویم ورق خورده و وارد سال 2018 شده ایم، شرایط اقتصادی در گوشه و کنار جهان خوب است. جهت بردار رونق اقتصادی برای همه کشورهایی که از لحاظ اقتصادی مهم هستند به سمت بالا است (روند صعودی است)، و بنگاه معتبر PwC پیش بینی کرده است که در سال 2018 میلادی اقتصاد جهانی با نرخی حدود 4 درصد، که بالاترین رنرخ رشد از سال 2011 تاکنون است، رشد خواهد کرد. بر همین اساس چشم انداز صنایع پتروشیمی و مواد شیمیایی نیز به همین اندازه روشن است. بله، ممکن است که شرایط اقتصادی فقط یک کورسوی امید روشن کرده باشد، اما در حال حاضر به نظر می رسد که سال 2018 قرار است که سال خوب و پر رونقی برای شرکت های پتروشیمی و مواد شیمیایی در سرتاسر جهان باشد.
به رغم وجود ظرفیت جدید بازار همچنان با کمبود عرضه مواجه خواهد بود
بازارهای پتروشمی ایالات متحده آمریکا در میانه راه اندازی یکی از بزرگترین ناوگان های کراکر اتان در بیش از سی سال گذشته هستند. اگرچه، افزایش عرضه به این زودی ها منجر به سودآوری نخواهد شد.
با وجود بهره برداری از ظرفیت های جدید در اقصی نقاط جهان، تاخیرهای عمده در ساخت و ساز و کارخانه های جدید تولید مشتقات مانند پلی اتیلن، جهان به هر تن از اتیلنی که وسط این کراکرهای جدید تولید خواهد شد، نیازمند خواهد بود. اما بهره برداری از آنها که باعث افزایش عرضه در بازار خواهد شد، زودتر از اواسط سال 2018 اتفاق نخواهد افتاد.
استیو لیواندوسکی، رئیس بخش اولفین آی. اچ. اس. مارکیت[1] معتقد است: بازار جهانی اتیلن با ثبات است و نرخ بهره برداری نیز موثر است ، نرخ بهره برداری از کارخانه هایی که در حال حاضر در حال کار کردن هستند 92 درصد است. وی می افزاید: «در حال حاضر در هیچ جای دنیا ظرفیت مازاد وجود ندارد.»
تندباد هاروی که در 25 ماه آگوست سال 2017 میلادی در ایالت تگزاس رخ داد، در واقع قلب صنعت پتروشیمی ایالات متحده آمریکا را هدف قرار داده بود. بر اساس گزارش آی. اچ. اس. مارکیت در 5 سپتامبر همان سال بیش از نیمی از ظرفیت تولید اتیلن ایالات متحده آمریکا و 36 درصد از ظرفیت تولید مشتقات اتیلن این کشور از خط تولید خارج شدند.
اما این منطقه خیلی زود به شرایط عادی بازگشت. میزان خسارات وارده به زیرساخت های صنایع پتروشیمی و شیمیایی بسیار محدود بود و به جز چند مورد محدود بقیه کارخانه ها از انتهای همان ماه مجددا شروع به کار کردند.
به طور کلی در حدود 750 هزار تن از تولید اتیلن را از دست داد که برابر است با میزان تولید اتیلن توسط یک کراکر در کل یک سال.
لیواندوسکی در این مورد می گوید: «این مقدار به نظر خیلی زیاد نمی آید، اما وقتی که همه سیستم با بالاترین نرخ عملیاتی خود کار می کند، هر اختلال کوچکی می تواند بسیار مهم و موثر باشد.»
باب پاتل، مدیرعامل صنایع پلیمر سازی لیوندل بازل[2] در این باره می گوید: «بازار پلی اتیلن خیلی تغییرات زیادی در سال جاری میلادی نخواهد داشت. وی پیش بینی می کند که نرخ بهره برداری در کارخانه هایی که این محصول را تولید می کنند، همچنان بالای 90 درصد باقی بماند.
پاتل که در ماه اکتبر سال 2017 در جمع تحلیل گران بازار صحبت می کرد، افزود: افزایش تولید پلی اتیلن در سال 2017 در حدود 3 درصد بیشتر از رشد تقاضا برای این محصول بوده است و انتظار می رود که در سال 2018 این تفاوت 1 درصد دیگر نیز افزایش یابد. وی در این باره معتقد است: «اگر به دوسال گذشته نگاهی بیندازید می بینید که به طور مثال نرخ های عملیاتی به میزان 3 تا 4 درصد نسبت به بالاترین نرخ های عملیاتی کاهش یافته اند، اما به نظر ما هنوز هم این بازار یک بازار متوازن است.»
مواد شیمیایی تخصصی
رشد تقاضا در سال 2018 نیز ادامه خواهد داشت
بر اساس گزارش انجمن شیمی آمریکا[3] تداوم رشد اقتصادی در ایالات متحده آمریکا، ادامه توسعه اقتصادی در آسیا و افزایش مجدد تقاضا در اروپا همگی تاثیر مثبتی بر بازار تولید مواد شیمیایی تخصصی در سال 2018 خواهند گذاشت. اتحادیه تجاری نیز پیش بینی کرده است که پس از یک افزایش 5/2 درصدی در سال 2017، میزان تولید جهانی مواد شیمیایی تخصصی در سال 2018 به میزان 3 درصد افزایش خواهد یافت.
انجمن شیمی آمریکا می گوید که این انجمن پیش بینی کرده بود که در سال 2017 تولید مواد شیمیایی تخصصی در سطح جهان به میزان 3/3 درصد افزایش یابد، اما با وجود اینکه رشد اقتصادی جهانی در سال 2017 بسیار خوب بود به این دلیل که برخی از صنایع وابسته به مواد شیمیایی تخصصی مانند استخراج نفت و گاز در این سال بسیار ضعیف بودند و همین امر مانع تحقق پیش بینی انجمن شیمی آمریکا شد. اما تحلیل گران بازار می گویند که در سال 2018 همه فاکتورهای لازم برای سالی پربارتر مهیا هستند و مشکلی از این بابت نیست.
ری ویل، مدیر یک بنگاه تخصصی مشاوره وابسته به آی. اچ. اسو. مارکیت[4] تعدادی از روندهایی را معرفی می کند که بر افزایش میزان تقاضا برای مواد شیمیایی تخصصی تاثیر می گذارد. یکی از آنها حرکت به سمت تولید بیشتر وسایط نقلیه الکتریکی و حرکت به سمت استفاده از خنک کننده های شیمیایی فلوروئیدی در یخچال های خانگی است.
ویل ادامه می دهد: برنامه های چین برای راه اندازی یک سیستم سهمیه ای که بر اساس آن تولید وسایط نقلیه الکتریکی باید حداقل 10 درصد از کل تولید کارخانه های اتومبیل سازی را تشکیل دهد از سال 2019 آغاز خواهد شد و پس از آن نیز این سهمیه افزایش خواهد یافت. این سیاست احتمالا تقاضا برای مواد باتری اتومبیل و نیز راه حل های الکترولیتی (که بین آند و کاتد حرکت می کند) را افزایش خواهد داد.
بر اساس گزارش بنگاه مشاوره ای کلینه و همکاران[5]، تقاضای مصرف کنندگان برای مواد شیمیایی آرایشی و بهداشتی نیز افزایش خواهد یافت. کونام ها جان، کدیریک مدیریت پروژه مواد شیمیایی در کلینه می گوید: «روند افزایش تقاضا در بازار ترکیبات شیمیایی که ارزش سالانه آن به 6/1 میلیارد دلار آمریکا می رسد، شامل افزایش تقاضا برای فیلترهای آبی رنگی شده است که گفته می شود که پوست را در مقابل آلودگی های صفحه محافظت می کند و نیز مواد آرایشی که گفته می شود پوست را در مقابل آلودگی های هوا مراقبت می کند نیز می شود.
[1]Steve Lewandowski, vice president of olefins for IHS Markit
[2]Bob Patel, CEO of polymer maker LyondellBasell Industries
[3]AmericanChemistry Council
[4]Ray Will, a director at the consulting firm IHS Markit