بخش تولیدی یکی از مهم ترین بخش های کاربردی از نظر مخارج سرمایه ای در آلمان است. در واقع، سهم آن از کل مخارج سرمایه ای ناخالص چیزی بین 18 درصد و کمی بالاتر از 19 درصد از سال 2010 به بعد است (در سال 2017 این رقم 8/18 درصد بوده است).
اگرچه، این سهم کمتر از سهم صنعت در کل ارزش افزوده ناخالص است که ر سال 2017 در حدود 4/23 درصد بوده است. این در حالی است که سهم صنعت در کل مخارج سرمایه ای ممکن است در نگاه اول بسیار اندک به نظر برسد، باید این نکته مهم را در نظر داشته باشیم که صنعت یکی از مهم ترین مشتریان بخش خدمات است، که آنها نیز به نوبه خود سرمایه گذاری می کنند تا تقاضای صنعت را برآورده کنند.
علاوه براین، چندین لینک ارتباطی از زنجیره ارزش صنعتی در بخش تولیدی در طول چند دهه گذشته برون سپاری شده اند (به عنوان مثال پشتیبانی، IT، تحقیق و توسعه، خدمات علمی و فنی). این امر باعث شده است که تغییری در مخارج سرمایه ای به وجود آید و این مخارج از بخش تولیدی به بخش خدمات منتقل شود.
به عنوان مثال، بخش های حمل و نقل و ذخیره و نیز پیمانکاران خدماتی شرکتی کمتر از 5/17 درصد از کل مخارج سرمایه ای ناخالص را در سال 2017 به خود اختصاص داده اند (که نسبت به رقم 8/13 درصد در سال 1995 افزایش چشمگیری داشته است.)
صنعت بر روی تحقیق و توسعه، نرم افزار و غیره متمرکز شده است –سرمایه گذاری در ساخت و ساز تنها نقش اندکی دارد
بد نیست که نگاه نزدیک تری داشته باشیم به انواع مختلف سرمایه گذاری تا بدین ترتیب بتوانیم معیار مناسب تری برای ارزیابی اهمیت مخارج صنعتی داشته باشیم.
بخش تولید اخیرا 4/24 درصد از کل سرمایه گذاری در ماشین آلات و تجهیزات را به خود اختصاص داده است، که اندکی بیش از سهم آن از ارزش افزوده ناخالص است.
نمودار 1- خالص دارایی های ثابت اسمی به عنوان درصدی از دارایی های ثابت اسمی ناخالص در آلمان
منبع: Federal Statistical Office, Deutsche Bank Research
در مقابل، سرمایه گذاری در ساخت و ساز صنعتی تنها یک سهم حاشیه ای را از آن خود کرده است (سهم آن در سال 2017 در حدود 4/2 درصد بوده است). آنچه که باعث شده است که بخش تولیدی به طور کلی در اقتصاد بسیار مهم باشد از سهم این بخش در سایر مخارج سرمایه ای هویداست، که در سال 2017 بیش از 51 درصد بوده است، یعنی دو برابر سهم آن از ارزش افزوده ناخالص.
همان طور که قبلا نیز گفته شد، سهم شیرها از «سایر مخارج سرمایه ای» برای مالکیت معنوی و دارایی های مشابه مورد استفاده قرار گرفته است. این نشان می دهد که بخش تولیدی مهم ترین عامل در تحقیق و توسعه و بنابراین در پیشرفت فنی در آلمان است.
علاوه بر این، این بخش یکی از مهم ترین استخدام کنندگان نیروی کار واجد شرایط است. اهمیت بسیار بالای صنعت برای آلمان به عنوان مرکز تحقیق توسط موسسه Stifterverband für die Deutsche Wissenschaft مورد تایید قرار گرفته است، که بر اساس آن شرکت های تولیدی بیش از 86 درصد از کل مخارج تحقیق و توسعه داخلی و خارجی آلمان را در سال 2016 به خود اختصاص داده اند (این آخرین آمار موجود است).
نمودار 2- سهم صنایع تولیدی در آلمان، درصد: سهم آنها از ارزش افزوده ناخالص بیشتر از سهم آنها در مخارج سرمایه ای است
منبع: Federal Statistical Office, Deutsche Bank Research
صنعت آلمان: همه چیز به جز «اقتصاد قدیمی» -دیجیتالی شدن به مخارج سرمایه ای بیشتری نیاز دارد
نسبت صادرات در صنعت بسیار بالاست و حالا سال هاست که روند صعودی دارد. این بدان معنی است که محصولات شرکت های آلمانی به شدت در بازارهای خارجی طرفدار دارند. آلمان را می توان هر چیزی نامید به جز اینکه دارای یک «اقتصاد قدیمی» است. علاوه بر این، شرکت ها در حال افزایش مخارج سرمایه ای مربوط به «صنعت 0/4» هستند تا بدین ترتیب بتوانند یک ارتباط شبکه ای را بین کارکنان، ماشین آلات و اجزای محصولات واسطه ای ایجاد کنند و بتوانند فرآیندهای تولیدی را بهینه، انعطاف پذیر و خودکار کنند.
نمودار 3- سهم صنایع تولیدی در آلمان، درصد: صنعت سهم بالاتری در سایر مخارج سرمایه ای دارد (تحقیق و توسعه)
منبع: Federal Statistical Office, Deutsche Bank Research
به طور همزمان، محصولات نیز انتخاب شده و برای عصر دیجیتال آماده شده اند (به عنوان مثال: ماشین آلات و تجهیزات، کارخانه ها و وسایط حمل و نقل هوشمند و دارای ارتباط متقابل هستند).[1]
دیجیتالی سازی در طول زنجیره ارزش (که اغلب «صنعت 0/4» نامیده می شود) به مخارج سرمایه ای هنگفتی در طول چند سال آینده نیاز دارند. اگرچه، همه شرکت ها به یک اندازه از فرصت های ناشی از دیجیتالی شده منتفع نمی شوند؛ در واقع، برخی از آنها ممکن است مجبور شوند که از بازار بیرون روند.
این «تخریب سازنده» احتمالا رقابت پذیری عمومی را در آلمان به عنوان یک کشور صنعتی افزایش خواهد داد. علاوه بر این، ما بر این عقیده هستیم که فناوری های دیجیتالی، به کاهش بار توسعه جمعیتی در سال های پیش رو کمک خواهند کرد (که باعث کاهش عرضه نیروی کار خواهد شد.
با این وجود ،آلمان در حال حاضر از نظر تعدد فناوری های دیجیتال و کاربردهای آن (مانند هوش مصنوعی، پلتفرم های دیجیتالی اقتصاد) عقب تر از ایالات متحده آمریکا است و به طور فزاینده ای از چین هم عقب مانده است.[2]
به طور کلی، به نظر می رسد که قرار است سهم سایر مخارج سرمایه ای از کل مخارج سرمایه ای ناخالص در بخش تولیدی افزایش یابد، که این عمدتا به دلیل دیجیتالی شدن است. این سهم همین حالا هم از رقمی کمتر از 38 درصد در سال 1995 به رقم 49 درصد در سال 2017 رسیده است.
اگر بخواهیم مقایسه کنیم سرمایه گذاری در ماشین آلات و تجهیزات «تنها» 45 درصد از کل مخارج سرمایه ای در بخش تولیدی را در سال 2017 به خود اختصاص داده است (این رقم در سال 1995 کمی بالاتر از 53 درصد بوده است)، و سرمایه گذاری در ساختمان تنها 6 درصد از آن را به خود اختصاص داده است (این رقم در سال 1995 در حدود 9 درصد بوده است.
به طور کلی سایر انواع مخارج سرمایه ای به طور قابل توجهی از اهمیت کمتری در مقایسه با مخارج سرمایه ای در بخش تولیدی دارند. سهم آن از کل مخارج سرمایه ای تنها کمی کمتر از 19 درصد در سال 2017 بوده است، که هنوز هم در مقایسه با سال 1995 افزایش قابل توجهی را نشان می دهد (این رقم در سال 1995 در حدود 5/11 درصد بوده است).
نمودار 4- نسبت صادرات در حال حاضر بیش از 50 درصد است: درآمد خارجی به عنوان درصدی از کل درآمد در صنایع تولیدی آلمان، درصد
منبع: Federal Statistical Office, Deutsche Bank Research
[1] See Auer, Josef (2018). Industry 4.0 – Digitalisation to mitigate demographic pressure. Deutsche Bank Research. Germany Monitor. Frankfurt am Main.
[2] See Körner, Kevin et al. (2018). Digital economics: How AI and robotics are changing our work and our lives. Deutsche Bank Research. EU Monitor. Frankfurt am Main.