اهمیت مواد شیمیایی غیر ارگانیک در صنعت تولید مواد شیمیایی

یک ترکیب ساده که از سدیم و کلر به وجود می آید و می تواند از طریق الکترولیز تجزیه شود و تبدیل به کلر و سود سوزآور (هیدروکسید سدیم) شود.

سایر مثال های مربوط به مواد شیمیایی غیر ارگانیک عبارتند از انواع اسید (اسید نیتریک، اسید فسفریک، اسید سولفوریک و غیره)، سولفات آلومینیم، گازهای صنعتی (برای مثال اکسیژن، نیتروژن، آرگون و هیدروژن)، آهک، سود مایع (کربنات سدیم)، بی کربنات سدیم، کلرات سدیم، سولفات سدیم و سولفور.

مواد شیمیایی غیر ارگانیک هم در بازارهای مصرفی و هم در بازارهای سازمانی مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال، کلر، یک ماده شیمیایی غیر ارگانیک معروف، در صنعت کاغذ برای سفید کردن کاغذ مورد استفاده قرار می گیرد و مصرف کنندگان نیز ممکن است به صورت غیرمستقیم در مورد سفید نگه داشتن لباس هایشان و تسویه آب آشامیدنی مورد استفاده شان از آن استفاده کنند.

سایر صنایعی که از مواد شیمیایی غیرارگانیک استفاده می کنند عبارتند از پالایش نفت، فولاد و سایر صنایع شیمیایی و تولیدی (سود سوزآور به صورت گسترده در فرآیندهای تولیدی صابون و انواع شوینده ها مورد استفاده قرار می گیرد). گازهای صنعتی، که به آنها «گازهای جداکننده هوا» هم گفته می شود، در بازارهای عمده مانند فولاد، تولیدکنندگان مواد شیمیایی، محصولات الکترونیکی و مراقبت های بهداشتی کاربرد دارند.

عوامل اصلی این صنعت عبارتند از تقاضای بسیار زیاد، درجه بالایی از بازیافت پذیری و حاشیه سود اندک، فشارهای محیط زیستی و افزایش ثبات و پایداری. در مورد گازهای صنعتی، به طور خاص، عوامل کلیدی موثر شامل شدت بالای سرمایه بری، جهانی شدن، تمرکز بالا و پایداری بیشتر، افزایش تمایل به بخش خدمات و تاثیر بر روی نوآوری ها در جداسازی سطحی است.

 محصولات اولیه پتروشیمی و مواد واسطه ارگانیک

محصولات اولیه پتروشیمی منومرهایی هستند که از خوراک هیدروکربن استخراج شده اند (عمدتا نفت و گاز طبیعی؛ مقادیر بسیار اندکی نیز از زغال سنگ تولید می شوند). یکی از وجوه متمایز آنها مولکول کربن است. این مولکول ها پایه های اصلی مورد استفاده در تولید تعداد بیشماری از فرآورده های شیمیایی هستند.

مواد اولیه پتروشیمی، به عنوان بنیان بسیاری از مشتقات پتروشیمی، شامل آروماتیک ها (که شامل یک ساختار زنجیره ای شش کربنه هستند)، اولفین ها (زنجیره های کوتاه مولکولی دو، سه یا چهار کربنه)، و متانول (یک الکل) می شود. بیش از 90 درصد از همه محصولات شیمیایی از 7 محصول پتروشیمی به دست می آیند: بنزن، تولوئن و زایلین (آروماتیک ها)؛ اتیلن، پروپیلن و بوتادین (اولفین ها)؛ و متانول.

مواد اولیه پتروشیمی سپس تغییر شیمیایی پیدا می کنند یا با برخی محصولات پتروشیمی دیگر (به عنوان مثال کلر، نیتروژن و اکسیژن) ترکیب شده و تبدیل به مواد واسطه ارگانیک (یا محصولات واسطه پتروشیمی) تبدیل می شوند.

گاهی اوقات، برای تولید یک ماده واسطه مورد نیازدر تولید یک محصول پتروشیمی گام های متعددی برداشته می شود. مثال های مربوط به مواد اولیه پتروشیمی عبارتند از آندرئیک استیک، استون، اسید ادیپیک، سایکلو هگزان، اکسید اتیلن، اتیلن دی کلراید، اتیل بنزن، کیومین، فرمالدئید، اکسید پروپیلن، فنول، و استایرن.

این محصولات نیز به نوبه خود در صنایع پایین دستی مورد استفاده قرار می گیرند و محصولاتی مانند رزین های پلاستیکی، لاستیک های مصنوعی، فیبرهای مصنوعی، پاک کننده های سطوح، رنگ و روغن، جوهر تولید می شوند.

مواد اولیه پتروشیمی و مواد واسطه ارگانیک در خدمت سایر تولیدکنندگان مواد شیمیایی و به خصوص در خدمت صنایعی همچون خودروسازی، ساختمان سازی و ساخت و ساز، مصرفی/ سازمانی، الکتریکی، الکترونیکی، مبلمان و نوسازی و بسته بندی هستند.

عوامل اصلی اقتصادی موثر نیز عبارتند از افزایش تقاضا و فناوری، حاشیه های متغیر سود، فشارهای محیط زیستی، ثبات، جهانی شدن، مازاد ظرفیت تولید، افزایش تسلط شرکت های نفتی و افزایش تعداد تولیدکنندگان خاورمیانه ای در بازارهای جهانی.

مشتقات پتروشیمی و سایر مواد شیمیایی صنعتی

مواد شیمیایی ارگانیک و سایر محصولات شیمیایی از مواد اولیه پتروشیمی، مواد واسطه ارگانیک و سایر منابع حاوی مولکول کربن استخراج می شوند. در بسیاری از موارد، این مواد شیمیایی با مواد شیمیایی غیرارگانیک و سایر مواد ترکیب می شوند.

این محصولات نیز به نوبه خود در تولید مشتقات پایین دستی مانند رزین های پلاستیکی، لاستیک های مصنوعی، فیبرهای تولیدشده، مواد پاک کننده سطوح، رنگ و روغن ها و انواع جوهر مورد استفاده قرار می گیرند. سایر محصولات عبارتند از تربانتین و سایر مواد شیمیایی چوبی، دوده، مواد آتش زا و سار انواع محصولات شیمیایی. رزین های پلاستیکی با فاصله بسیار بزرگترین زیربخش هستند.

رزین های پلاستیکی ترکیبات مصنوعی دارای زنجیره بسیار طولانی هستند که از یک یا چند منومر پتروشیمی (اتیلن؛ کلرید ووینیل؛ استایرن، پروپیلن و غیره) استخراج می شوند. این رزین ها به راحتی ذوب می شوند، خواص مکانیکی، مقاومت شیمیایی و ویژگی های دیگری دارند که آنها را متمایز می سازد.

در طول چند دهه گذشته، صنعت رزین های پلاستیکی به رشد قابل توجهی دست یافته است، و با بسیاری از مواد سنتی مانند فلزات، شیشه و چوب در صنایع بسته بندی، خودروسازی، ساختمان سازی و ساخت و ساز، الکترونیکی و سایر بازارهای نهایی جایگزین شده اند. رزین های پلاستیکی شامل انواع ترموپلاستیک ها، ترموستات ها، رزین های مهندسی و الاستومرهای ترموپلاستیک می شود.

ترموپلاستیک ها پلیمرهایی هستند که با استفاده از حرارت نرم شده اند و در آخرین مرحله تولید و تبدیل به کالای نهایی با استفاده از سرمایش سخت شده اند. این رزین ها می توانند توسط حرارت مجددا نرم شوند و به شکل اولیه برگردند.

برخی از مثال های ترموپلاستیک ها عبارتند از آکریلو نیتریل- بوتادین- استایرن (ABS)، پلی اتیلن (PE)، پلی پروپیلن (PP)، پلی استایرن (PS) و پلی وینیل کلراید (PVC). (برخی از انواع تروموپلاستیک ها به صورت مستقیم از مواد اولیه پتروشیمی پلیمره می شوند).

بازارهای هدف انواع ترموپلاستیک ها عبارتند از صنایع بسته بندی، صنعت ساختمان سازی و ساخت و ساز، صنایع مصرفی/ سازمانی، صنایع الکتریکی/ الکترونیکی و صنایع نوسازی و مبلمان.

برخی از مصارف نهایی ترموپلاستیک ها نیز عبارتند از صنایع قطعه سازی و تزئینات داخلی خودرو، صنعت قطعات لوازم خانگی، کیسه های خرید، بسته بندی، انواع بطری و قوطی، اسباب بازی، لوله، مصالح ساختمانی، تور ماهیگیری، فرش و پوشینه، سیم و کابل، مواد یکبار مصرف پزشکی، شانه تخم مرغ، عایق کاری و سایر انواع کاربردها.

برخی از عوامل اصلی اقتصادی که تولید این محصول را تحت تاثیر قرار می دهند عبارتند از تقاضای بالا، سود ثابت، پخش فناوری متالوسین، فشارهای زیست محیطی، بازسازی ساختاری، انتقال مشتریان به خارج از کشور، ظرفیت مازاد و ثبات سیاسی و اقتصادی.