«کارایی انرژی» و «دخالت های دولت» مهمترین اَبَرروندهایی بودند که در آن زمان بر اساس آنها سناریوسازی شده بود. اگرچه آنچه که پیشبینی نشده بود ظهور ایالات متحده آمریکا به عنوان یک تولید کننده کم هزینه خوراک و رقابت آن با چین بود. این دو تغییر عمده در سالهای اخیر ماهیت و شدت این اَبَرروندها را به شدت تحت تاثیر قرار داده اند.
در سال ۲۰۲۰ میلادی، مانند سال ۲۰۱۰، سرنوشت صنعت پتروشیمی جهان به صورت اجتناب ناپذیر روی میزان تقاضا در بازارهای نهایی گره زده شده است ( نمودار ۱)، سایر عوامل موثر عبارتند از: نوسانات قیمت خوراک های کلیدی، موانع تجاری و مقرراتی و پایداری.
احتمالاً پایداری منجر به کار بکارگیری بیشتر مواد بازیافتی در تولید محصولات موجود و میزان استفاده از خوراک های تجدید پذیر خواهد شد. به طور مشابه انتظار می رود که خودروهای برقی سهم قابل توجهی از بازار خودروسازی را به خود اختصاص دهند، میزان تقاضا برای خودرو را تحت تاثیر قرار دهند.
حتی همان طور که سناریوهای گذار انرژی هنوز هم دنیایی که در آن نفت به عنوان سوخت مسلط مورد استفاده قرار می گیرد را به عنوان سناریوی اصلی معرفی کردهاند، انتظار می رود که میزان تقاضا برای گاز طبیعی و انرژی های تجدید پذیر به صورت قابل توجهی افزایش پیدا کند.
نمودار ۱- عملکرد و تغییرات در بازارهای نهایی تاثیر بسیار واضحی بر روی سرنوشت نوآوری در این صنعت خواهد داشت
منبع: Deloitte analysis
علاوه بر این، ترکیب جمعیتی نیز در حال تغییر است و این امر به طور قابل توجهی از شکاف مهارتی در صنعت پتروشیمی را تحت تاثیر قرار می دهد.
در شرایطی که بخش قابل توجهی از استعدادهای تحقیق و توسعه در طول دهههای آتی بازنشسته می شوند و قوانین مهاجرتی نیز همچنان محدودیتهای زیادی را برای مهاجران ایجاد می کنند، صنعت پتروشیمی چگونه قادر خواهد بود نیروی انسانی موردنیاز خود را استخدام کند، توسعه یابد و استعداد های مورد نیاز خود را تربیت کند، این سوال مهمی است که اکثر شرکت های بزرگ پتروشیمی برای پاسخ به آن دچار چالش شدهاند.
این باعث می شود که ما بخش پتروشیمی را به صورت متفاوت مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم تا به این ترتیب چشم اندازی برای نوآوری طراحی کنیم. بر این اساس زیربخشهای زیر که در صنعت پتروشیمی فعالیت میکنند به صورت متمایز به عنوان عوامل اصلی توسعه صنعت مورد بررسی دقیق قرار گرفته اند که نوآوری نیز در این تحلیل مورد استفاده قرار گرفته است، این زیر بخش ها عبارتند از:
- مالکان طبیعی: شرکت های پتروشیمی که یا دسترسی به خوراک های ارزان قیمت دارند یا خود مالک خوراک های ارزان قیمت هستند و تمرکز بسیار زیادی بر روی کاهش هزینه های عملیاتی دارند،
- کالاهای متمایز: شرکت هایی که تولیدکننده گروه های متنوعی از دوران های مختلف هستند، مانند محصولات، بازارها و خوراک در دسترس که در طبقات مختلفی بر اساس میزان تمایز و محصولات تولیدی طبقهبندی میشوند.
- راهحل ارائه دهندگان: شرکت هایی که تمرکز اصلی آنها بر روی فروش رویکردهایی است که بر اساس طراحی سطح سیستم و مهندسی برنامه ریزی شده اند.
این بخش از لحاظ چگونگی شدت تحقیق و توسعه و ارزش محصولات جدید نوآورانه آنها و همچنین فناوریهای جدید و مورد استفاده که در طول سالها تغییر کرده اند با هم فرق دارند ( نمودار ۲).
نمودار ۲- شدت تحقیق و توسعه و نسبتهای ناملموس، ۲۰۱۸- ۲۰۰۴
منبع: Deloitte analysis based on data extracted from S&P Cap IQ
به طور مثال پیمانکاران در طول سالهای گذشته هزینه های مربوط به تحقیق و توسعه خود را نسبت به درآمدهای شان کاهش نداده اند که این نشان دهنده تمرکز پایدار و مداوم بر روی نوآوری و ارزشی است که به دلیل محصولات و فناوری های اختراعی آنها به دست آمده است.
در این گزارش ما بخش هایی که دارای نرخ عملکرد بسیار بالایی هستند را مورد بررسی قرار میدهیم که بیشترین ارزش را به دلیل نوآوری در پروسه تولیدی خود به دست آورده اند ( نمودار ۳).
نمودار ۳- بهترین بخشهای صنعت پتروشیمی بر اساس عملکرد، از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۸
منبع: Deloitte analysis based on data extracted from S&P Cap IQ
تحلیل های ما حاکی از این است که تنها چند شرکت پتروشیمی دارای عملکرد بسیار مناسبی هستند که توانسته اند به طور متناسب ارزش بسیار بالایی را از محصولات اختراعی و همچنین فنآوری های نوآورانه خود استحصال کنند، شرکتهایی که هزینه تحقیق و توسعه آنها نیز کاهش پیدا کرده است ( نمودار ۴).
نمودار ۴- شدت تحقیق و توسعه در مقایسه با سایر نسبتهای غیرملموس، از سال ۲۰۰۴ تا ۲ سال ۲۰۱۸
در حالیکه معیار های سنتی سنجش نوآوری مانند شدت تحقیق و توسعه می توانند بینش خوبی نسبت به عملکرد نوآوری شرکت های پتروشیمی به ما بدهند، اما این معیارها اساساً مدلهای تجاری موجودرا تحت پوشش قرار می دهند و برای مدل های تجاری آینده کارایی ندارند، بنابراین شرکتهای پتروشیمی باید به دنبال راهکاری برای سنجش عملکرد خود بر اساس مدل های تجاری جدید باشند (نمودار ۵).
هیچ معیار دقیقی وجود ندارد که بتواند به صورت موثری میزان نوآوری در شرکتهای پتروشیمی را بسنجد، بر این اساس شرکتهای پتروشیمی می تواند عوامل موثر چندگانه بر میزان نوآوری شرکت را مورد ارزیابی قرار دهند هم به صورت کمی و هم به صورت کیفی.
ارزیابی شرکت دیلویت از استراتژی های نوآوری در سطح زیر بخش ها نشان می دهد که شرکت های پتروشیمی دارای عملکرد بسیار مناسب آنهایی هستند که توانسته از زیر بخشهای مربوط به کسب و کار خود را در مسیرهای متفاوتی به منظور تحقق ارزش بالاتر حاصل از نوآوری قرار دهند.
نمودار ۵- معیارهای ارزیابی نوآوری- امروز و آینده