بر اساس آنچه که در نمودار شماره یک مشاهده می کنید، بازده وجوه سرمایه گذاری شده، که مهمترین عامل ایجاد ارزش در این صنعت است قبل از سال ۲۰۱۵ با سرعت بیشتری نسبت به کل بازار پیش می رفت. در همان دوره زمانی رشد درآمد نیز در بخش پتروشیمی بسیار سریعتر از سایر بخش ها بود. اما از سال ۲۰۱۵ به بعد بازده وجوه سرمایه گذاری شده در صنعت پتروشیمی در حال کاهش بوده است و این در حالی است که این متغیر برای سایر بخش‌های بازار در حال افزایش بوده است. بنابراین می توان گفت یکی از دلایلی که مبادله کل بازده در صنعت پتروشیمی نسبت به بقیه بازار بسیار عملکرد ضعیف تری داشته است به دلیل کاهش رشد درآمد در این صنعت بوده است.
با این وجود در طول سه سال گذشته عملکرد مالی برخی از شرکت ها در برخی زیر بخش های خاص بسیار بهتر از سایر شرکت ها مدیر بخش بوده است: به عنوان مثال ما یک اختلاف هفت صدم درصدی در بازده وجوه سرمایه گذاری شده در فعابان چارک بالا و پایین در بخش تولید مواد شیمیایی تخصصی، اختلاف هشت دهم درصدی در مواد شیمیایی پایه، و اختلاف ۹۰۹ درصدی در مواد شیمیایی متنوع می بینیم. در مورد رشد درآمد اختلاف درآمد بین فعالان چارک بالا و پایینی در این زیر بخش ها به ترتیب ۱۰، دوازده و هشت صدم درصد بوده است.
برای برخی از ناظران، نقش اصلی ارزش در این جمله نهفته شده است که: «مواد شیمیایی تخصصی پول می سازند، مواد شیمیایی پایه هم پول می سازند، اما شرکت های پتروشیمی که به دنبال تولید محصولات متنوع هستند آخر سرشان بی کلاه می ماند».
نمودار ۱- تحلیل بنیادین عملکرد صنعت پتروشیمی نتوانست در طول زمان با سایر بازارها همراه شود
منبع: McKinsey.com
اما نمی توان گفت که همه شرکت های پتروشیمی که محصولات متنوع تولید می کنند لزوما عملکرد نامناسبی ندارند و می توان در میان این شرکت ها نیز نمونه هایی از نتایج عملکردی بسیار قوی را مشاهده کرد.
برخی از قوی ترین شرکت ها درس های بسیار آموزنده ای برای سایرین دارند: آنها پورتفوی سرمایه گذاری خود را در طول زمان بارها نوسازی کرده اند، بازده وجوه سرمایه گذاری شده خود را بهبود بخشیده اند و کسب و کار خود را در سایر مناطق جغرافیایی و بازارها گسترش داده اند.
همانطور که دامنه متفاوتی از نوع عملکرد را می توان در بین شرکت های پتروشیمی دید، نوع تولید شرکت های پتروشیمی –پایه یا تخصصی- اهمیت کمتری نسبت به توانایی آنها برای اجرا دارد.
در واقع صنعت پتروشیمی نسبت به پایین ترین سطح تاریخی خود در ماه مارس سال ۲۰۲۰ شرایط بهتری پیدا کرده است ( نمودار ۱). اما باید به این نکته مهم توجه داشته باشیم که باید سطح زیر بخش ها را نیز در نظر بگیریم.
رشد کلیه تقاضا برای مواد شیمیایی کاهش یافته است، اما برخی از کاربرد ها ( مانند کودهای ارگانیک) با بالاترین نرخ رشد کرده است. آنچه که اهمیت دارد این است که ما نمی توانیم تاثیر ساختار سرمایه را بر روی مبادله کل بازده در طول دوره رکود سراسری نادیده بگیریم: در مجموعه داده های ما، مبادله کل بازده شرکت هایی که بیشترین نسبت های بدهی به سهام را دارند به شدت کاهش یافته است زیرا ماهیت بدهی به گونه ای است که بر روی بازده مبادله کل تاثیر می گذارد.
در حالی که همه اقتصاد های دنیا در حال عبور از پاندمی کووید-۱۹ هستند، تیم های مدیریتی باید بر روی تعدادی از سناریو های حاصل از این پاندمی و همچنین بحران های قبلی تمرکز کنند.
اولین و مهمترین گزینه این است که آنها باید به طور متناسب بر روی کارمندان، فروشندگان، عرضه کنندگان و سایر سهامداران اقدام کنند. دوم، آنها باید برنامه های تداوم کسب و کار خود را تحت آزمون فشار قرار دهند. سوم، آنها باید خود را برای تعدادی از سناریوهای ممکن آماده کنند تا بفهمند که عملکرد چگونه می تواند حرکت این شرکت ها را رو به جلو بهبود بخشد. چهارم، شرکت هایی که وضعیت نقدی بسیار قوی تری دارند باید در دلِ این بحران ها به دنبال فرصت های ناب بگردند: تحقیقات ما حاکی از این است که شرکت هایی که در بحران جهانی مالی سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ وضعیت باثباتی داشتند توانستند به دقت عمل کنند و استراتژی های خود را به نحوی بچینند که در کل کارکرد عملیاتی آنها را بهبود بخشد.
مطالعه عمیق ما در مورد عوامل عملکرد موفق در بازارهای سرمایه حاکی از این است که باز هم حرکت های استراتژیک باید اصول بنیادی کسب و کارها را بهبود بخشند تا به این ترتیب توسط سرمایه گذاران شناسایی شوند. شرکت های پتروشیمی برای ایجاد ارزش باید به اصول بنیادین خود بر گردند- بازده وجوه سرمایه گذاری شده و رشد درآمد- به این دلیل که سایر معیارهای مد نظر معمولا نمی تواند راهنمای خوبی برای حرکت های استراتژیک باشند.
به عنوان مثال درآمد بالاتر لزوماً به این معنا نیست که شرکت مورد نظر ارزش بیشتر ایجاد کرده است: در موقع این درآمدها به طور وضوح نشان دهنده ارزش هایی است که سرمایه گذاران انتظار ایجاد آنها را دارند.
آنچه که سرمایه گذاران در شرکت‌های پتروشیمی واقعاً می‌خواهند ببینند این است که وضعیت بازده وجوه سرمایه گذاری بهتر شود، من فقط زمانی که این متغیر نرخ مطلوب برسد سرمایه گذاران بر روی رشد نیز تمرکز خواهد کرد.
برای نمونه، خیلی ساده بگویم که برای سرمایه گذاران برقراری مجدد توازن در پرتفوی سرمایه گذاری و تاکید بر روی سرمایه گذاری بر مواد شیمیایی تخصصی ارزش چندانی ندارد مگر اینکه این استراتژی باعث بهبود بازده وجوه سرمایه گذاری و رشد درآمد در شرکت شود. این درست است که نه تنها از نظر تئوری بسیار مهم است بلکه نتیجه است که آخرین تحقیقات اخیر انجام شده در این حوزه نیز آن را تاکید می کنند.